Արմինֆո. Հայաստանի մի խումբ երիտասարդ գործարարներ մշակել և առաջարկում են միջազգային ֆինանսական շուկաներին յուրահատուկ եւ գործուն հարթակ, որը թույլ է տալիս զարգացող երկրների առևտրային բանկերին ընդլայնել իրենց ֆինանսական հոսքերը: Հայլենդ հարթակի միջոցով զարգացող երկրների բանկերը, որտեղ գումարի արժեքը բարձր է, կկարողանան համեմատական առավելության հասնել հենց այդ հանգամանքի շնորհիվ: Հայլենդ հարթակի մասին, որը շուտով կսկսի իր գործունեությունը, Արմինֆոյի ֆինանսական վերլուծաբան ու գլխավոր տնօրենը զրուցել է գործադիր տնօրեն և համահիմնադիր Հայկ Մանուկյանի հետ:
Հայկ, Ձեր առաջարկած հարթակը, որպես ֆինանսական գործիք, ինչ-որ առումով հեղափոխական է: Այն ունի բազմաթիվ ֆինանսական ինստիտուտների և առաջին հերթին բանկերի ֆինանսական միջոցների կառուցվածքը փոխելու ներուժ: Դուք ստեղծում եք միջազգային ավանդային շուկա, որը թույլ է տալիս օտարերկրացիներին առցանց ավանդային հաշիվ բացել: Դա նշանակում է, որ հաջողության դեպքում մի քանի հարյուր միլիոն դոլար կհոսի այն երկրներ, որտեղ փողի արժեքը բարձր է: Որքանո՞վ է վերջինս բարդ գործընթաց ինչպես հաճախորդների, այնպես էլ բանկերի համար:
Գիտեք, տեխնոլոգիական առաջընթացի, հատկապես ֆինանսական տեխնոլոգիաների պայմաններում, յուրաքանչյուր նոր ապրանքը պետք է տարբերվի օգտագործման հարմարավետությամբ եւ հեշտ կիրառելիության բարձր մակարդակով: Ընդհանրապես, ես կասեի, որ մենք շուկային առաջարկում ենք շատ արագ եւ հարմար գործիք, որը զգալիորեն տարբերվում է պահպանողական բանկերից, որոնք փաստորեն չեն բարելավել իրենց բարդ գործընթացները հարյուրավոր տարիներ: Մեր միջոցով մարդիկ զերծ են մնում քաշքշուքներից, պարտադիր ֆիզիկական ներկայությունից և ռեզիդենտության հաստատումից: Եթե մեկը բնակվում է ԱՄՆ-ում, Մեծ Բրիտանիայում կամ Ֆրանսիայում, և նրան չեն գոհացնում առաջարկվող տոկոսադրույքները, որոնք, իհարկե, տեղական ռիսկի ցածր մակարդակ են արտահայտում, մեր պլատֆորմը հնարավորություն է ընձեռում առցանց համակարգով ավանդային հաշիվ բացել այն երկրներում, որտեղ ավանդի տոկոսադրույքները բարձր են `անհամեմատ ավելի մեծ եկամտաբերության հասնելու համար:
Մեր հարթակում հաճախորդները գրանցումը և նույնականացումը տևում են րոպեներ, որից հետո նրանք կարող են ընտրել մեր գործընկեր բանկերի ավանդային առաջարկները, բացել հաշիվ և փոխանցել գումարը: Նմանապես, բանկերի համար պլատֆորմի օգտագործման համար չկա անհրաժեշտություն հավելյալ ծախսերի և ժամանակի կորստի հարթակին ինտեգրման համար:
Այնուամենայնիվ, հաշվի առնելով, որ բանկերը սպասարկելու են օտարերկրացիների, այն էլ օնլայն հարթակի միջոցով, ինչպե՞ս է բանկն իրականացնելու հաճախորդի նույնականացումը:
Նույնականացումն իրակացվելու է երրորդ կողմի աջակցությամբ: Վերջինս բրիտանական հայտի ընկերություն է, որը արդեն ութ տարի է ֆինանսական և ոչ ֆինանսական տասնյակ ընկերությունների մատուցում է անձի նույնականացման, փողերի լվացման, տեռորիզմի ֆինանսավորման և այլ ռիսկերի ստուգման ծառայություններ աշխարհի երկու հարյուր երկրների տվյալների բազաներից:
Վերադառնալով ներդրումային ռիսկի և եկամտաբերության հարաբերակցությանը, սովորական է, որ ինչքան բարձր է եկամտաբերությունը, այնքան բարձր են ռիսկերը, և հակառակը: Եկեք ազնիվ լինենք, Նյու Յորքի ոչ ամեն մի քաղաքացի, նույնիսկ ամենահամարձակները, կորոշեն դիվերսիֆիկացնել իրենց դրամական միջոցների մի մասը հայկական կամ Տաջիկստանի բանկային ավանդներում, նույնիսկ եթե ներդրման եկամտաբերությունը եռապատիկ բարձր է տեղականից: Ո՞րն է ձեր մեկնաբանությունը այդ հարցին: Հիշու՞մ եք Հայաստանի կամ Տաջիկստանի միջազգային վարկանիշը: Ինչպե՞ս եք պատրաստվում սփոփել եւ համոզել ձեր հաճախորդներին:
Բանկային համակարգի ռիսկայնության ու կայունության աստիճանը ուղղակիորեն չի կարելի կապել երկրի միջազգային ռեյտինգի հետ: Օրինակի համար բերենք հենց Հայաստանը: Մեր երկիրն ունի B+ ռեյտինգ, բայց ֆինանսական համակարգի ստաբիլությամբ աշխարհում լավագույն տասնյակի երկրների շարքում է: Դրանից բացի, բանկերն առաջարկում են բարձր տոկոսադրույքներ, քանի որ տեղական շուկայի միջոցները սահմանափակ են, վարկերի պահանջարկը գերազանցում է ավանդայինին, և բանկերը մշտապես ունենում են լրացուցիչ միջոցներ ներգրավելու կարիք լիկվիդայնություն ապահովելու համար:
Գործունության արդյուքնում կարող են առաջանալ տարաձայնություններ բանկերի և հաճախորդների միջև: Նմանատիպ դեպքերում ինչպե՞ս են լուծվելու դատական հարցերը:
Հայլենդը գրացված է Էստոնիայի Հանրապետությունում, և մեր հաճախորդների հետ տարաձայնությունները լուծվելու են Եվրոպական դատարանում: Իսկ բանկերը կշարունակեն շարժվել յուրաքանչյուրն իր երկրի օրենսդրությամբ:
Կատարե՞լ եք արդյոք շուկայի ուսումնասիրություն: Ինչքանո՞վ է Հայլենդի առաջարկը գրավիչ զարգացած երկրների բնակիչների համար:
Բնականաբար: Մենք մի քանի ամիս շրջագայել ենք, խոսել ենք բազմաթիվ պոտենցիալ հաճախորդների հետ, և գաղափարի կենսունակության մեջ համոզվելուց հետո միայն կառուցել բիզնես մոդելը: Խնդիրն ինքին նոր չէ: Վաղուց շուկայում առաջարկվում են տարբեր հարթակներ, ներդրումային գործիքներ, բայց դրանք կամ շատ ռիսկային են, մատչելի չեն ոչ ֆինանսիստերին, կամ էլի առաջարկում են ցածր եկամտաբերություն: Հայլենդն առաջարկում է ցածր ռիսկայնություն ունեցող լուծում, որը մի քանի տասնյակ անգամ ավելի շահավետ է իրենց բանկերի կողմից առաջարկվող ստանդարտ եկամտաբերությունից:
Ինչպես արդեն նշեցինք, կարևոր գործոն է երկրի ռիսկայնությունը, մասնավորապես՝ ինֆլյացիայի տեմպը, քաղաքական և տնտեսական կայունությունը և այլն: Իսկ ի՞նչ հիմունքներով եք ընտրելու բանկեր: Քանի որ անգամ ֆինանսապես կայուն երկրներում հանդիպում են ռիսկային ֆինանսական ինստիտուտներ և բանկերի անվճարունակության դեպքեր: Ինչպես նաև, արդյո՞ք այդ ավանդային հաշիվները ավանդները երաշխավորող հիմնադարմի կողմից երաշխավորված են:
Բանկերի դեպքում նույնպես մենք կարևորում ենք տարբեր հանգամանքներ՝ բանկի ֆինասակական կայունությունից մինչև համբավը: Մասնավորապես, բանկում նորարարական լուծումներին բաց լինելն ու ճկունությունը, հաճախորդների սպասարկման բարձր մակարդակը, ղեկավար անձնակազմի ու բաժնետերերի գործունեությունը և այլն: Հաշվի առնելով, որ ներգրաված միջոցները հիմնականում բաշխվելու են վարկեր տրամադրելուն՝ կարևորում ենք նաև վարկային պորտֆելի կազմն ու ռիսկայնության աստիճանը, բանկի կողմից այլ բիզնես ծրագրերի ֆինասավորումը և ներգրավածությունը տնտեսության իրական հատվածում: Այս և այլ նմանատիպ պահանջներ հաշվի առնելով՝ Հայաստանում նախատեսում ենք համագործակցել չորս կամ հինգ բանկի հետ, որոնց հետ արդեն բանակցային փուլում ենք:
Շուկայում ունե՞ք մրցակիցներ կամ կա՞ն արդեն նմանատիպ հարթակներ: Որո՞նք են Հայլենդի մրցակցային առավելությունները:
Մեծ հաշվով՝ մեզ մրցակից կարելի է համարել ցանկացած ներդրումային գործիք: Սակայն անմիջական մրցակից չունենք և առաջինն ենք առաջարկում միջազգային ավանդային հարթակ: Առավելությունները շատ շոշափելի են թե՛ եկամտաբերության, թե՛ հարմարավետության և թե՛ ռիսկերի կառավարման տեսանկյունից: