Չորեքշաբթի, 3 Ապրիլի 2019 14:36

Արմինֆո. Հայաստանի ֆինանսների նախարարությունը բոլոր շահագրգիռ կողմերին կոչ է անում  մասնակցել գնումների համակարգում առավելագույնս օպտիմալ օրենսդրություն կառուցելու գործին, որպեսզի հայտարարված գնումների արդյունքները համարժեք լինեն ծախսված ֆինանսական միջոցներին: Ապրիլի 2-ին կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ այդ մասին հայտարարել է  ֆինանսների նախարարության գնումների քաղաքականության վարչության պետ Սերգեյ Շահնազարյանը ։

 

Ֆինանսների նախարարությունում հասկանում են, որ գնումների համակարգը երբեք կատարյալ չի լինի։  Միշտ կգտնվեն այնպիսիք, որոնք դժգոհ կլինեն ընթացակարգերից և թափանցիկության աստիճանից։  Այդուհանդերձ, ֆինանսական գերատեսչությունը հանդես է եկել համակարգի կատարելագործմանն ուղղված օրենսդրական նախաձեռնությամբ։ Անցկացնելով ողջ համակարգի ախտորոշումը, ինչպես նաեւ գործընթացի մասնակիցների  առաջարկների հիման վրա, Ֆինանսների նախարարությունը մշակել է ենթաօրենսդրական ակտերի նախագիծ:  Փաստաթուղթն արդեն հանրության դատին է հանձնվել e-draft.am իրավական ակտերի միասնական պորտալում։

 

Այսպես, Շահնազարյանի խոսքով, եթե սուբյեկտը ժամկետանց հարկային պարտքեր ունի, Ֆինանսների նախարարությունը նրան հնարավորություն է տալիս մասնակցել մրցույթին՝ պարտավորությունը մարելու պայմանով։  Ֆինանսների նախարարությունը կհրաժարվի նաեւ վարկային պարտավորություններ ունեցող կազմակերպությունների գնումների մասնակցության մի շարք սահմանափակումներից, ինչպես նաեւ փաստաթղթերի ներկայացման ձեւական պահանջներից, որոնք պետությունն ինքը կարող է պահանջել եւ ստուգել դրանց արժանահավատությունը:

 

Բացի այդ, նախագծով առաջարկվում է բարձրացնել փոքր և միջին բիզնեսի մասնակցության «արտոնյալ՚ շեմը։  Այսինքն, եթե նախկինում մինչև 5 մլն դրամ գնումներին  մասնակցելու համար ՓՄՁ ներկայացուցիչներին, առանց որակավորման որևէ չափանիշի բավարարման, հնարավորություն էր տրվում մասնակցել մրցույթին, ապա այսօր շեմը կսահմանվի 10 մլն դրամ։

 

Ապագայում, գնման առարկայի տեխնիկական եւ այլ բնութագրերի ոչ խտրական լինելու մեջ համոզվելու համար, այսինքն, արդյոք չկա կետ, որը ենթադրում է միայն մեկ անձից գնումներ, Ֆինանսների նախարարությունը նախատեսում է գործընթացն ավելի հրապարակային դարձնել:  Այսինքն՝ գնման հայտը հրապարակել մինչև դրա հայտարարումը, և այդ ժամանակ բիզնեսը կամ այլ շահագրգիռ անձը հայտի յուրօրինակ «փորձաքննություն՚ կանցկացնի։

 

Հիշեցնենք, որ «Գնումների մասին՚ ՀՀ նոր օրենքը 2017թ. ապրիլի 25-ին ուժի մեջ է մտել ողջ ծավալով: Օրինագծի հեղինակները՝ Ի դեմս ՀՀ ֆինանսների նախարարության, անմիջապես փաստաթուղթը որակեցին «հեղափոխական՚՝ զուգընթաց մշակելով ևս շուրջ 35 նորմատիվ իրավական ակտ, որոնցից կարևորագույնը դարձավ 2017 թվականի մայիսի 4-ի կառավարության N 526-Ն որոշումը ՝ գնումների գործընթացի կազմակերպման կարգը հաստատելու մասին, որն ավելի մանրամասն, քան օրենքը կանոնակարգել է ոլորտը:

 

Առաջին հերթին, կոռուպցիոն ռիսկեր ստեղծող ֆորմալ պահանջների վերացման նպատակով Հայաստանի կառավարությունը գնաց ընթացակարգերի պարզեցման։ 7 տեսակի պետական գնումների փոխարեն, նոր օրինագծի համաձայն, այդ թիվը կսահմանափակվի չորսով.  էլեկտրոնային տենդեր, մրցույթ, գնանշում եւ մեկ անձից գնումներ: Հաստատվել է նաև կենտրոնացված գնումների անցկացման և պետական ՓԲԸ-ների, ՊՈԱԿ-ների և ֆոնդերի գնումների գործընթացը էլեկտրոնային հարթակ ներգրավելու կարգը:

 

Հակամրցակցային պայմանները եւ շահերի բախումը բացառելու  համար «Պետական գնումների մասին՚ նոր օրենքում նախատեսված են դրույթներ, որոնք թույլ են տալիս բացահայտել մրցույթին մասնակցող ընկերության եւ պաշտոնատար անձանց փոխկապակցվածությունը, քանի որ մրցույթների մասնակիցներին պարտավորեցնում է հայտերում նշել ընկերության իրական սեփականատիրոջ մասին տեղեկատվությունը, ինչպես նաեւ փոխկապակցված ընկերությունների մասին տեղեկատվությունը, ինչը նախկինում օրենքով նախատեսված չէր: Իսկ եթե ընկերությունը հաղթի տենդերը, իսկ հետո պարզվի, որ նա թաքցրել է կապակցվածությունը ինչ-որ պետական պաշտոնյայի հետ, կամ խախտել է իր պայմանագրային պարտավորությունները, նրան սպառնում է հայտնվել «սեւ ցուցակում՚ եւ 2 տարով զրկվել պետական տենդերներին մասնակցելու իրավունքից:

 

Հակամրցակցային համաձայնությունները բացառելու նպատակով նախարարությունն առաջարկել է հայտի ապահովման ֆինանսական համակարգ՝ մասնակցի դիմում՝ իր կողմից ներկայացվող գնային առաջարկի մինչև 5%-ի տեսքով։  Նոր օրենքը թույլ է տալիս բացահայտել նաև բիզնեսի իրական սեփականատերերին, անգամ օֆշորում գրանցված անձանց, որոնք ցանկանում են մասնակցել պետգնումներին։  Օրենքը նախատեսում է նաեւ արբիտրաժի համակարգ: