Արմինֆո. Հայաստանի բանկային համակարգում վարկերի եւ ավանդների տոկոսադրույքները շարունակում են նվազել, բայց արդեն այնքան դանդաղ տեմպերով, որ նախորդ տարվա եւ ներկա մակարդակների միջեւ տարբերությունը գրեթե աննկատ է:
Այսպես, ըստ ՀՀ Կենտրոնական բանկի տվյալների, 2019թ. հունվար-օգոստոսին վարկերի տոկոսադրույքները նվազել են միջինը մինչև 10,44%, իսկ ավանդների գծով՝ մինչև 5,28%, 2018թ. Արդյունքներով, համապատասխանաբար, 10,53% և 5,33%-ի դիմաց: Եվ, դատելով ներգրավվող և տեղաբաշխվող միջոցների արժեքից, բանկերն աշխատում են 5% առավելագույն մարժայով, ընդ որում, դրանց մեծ մասը նախընտրել է էապես ավելացնել մանրածախ վարկավորումը (առավելապես՝ հիփոթեքը), քան կորպորատիվ վարկավորումը, ինչը պայմանավորված էերկրում տնետսական ակտիվության աճի դանդաղմամբ՝ հիմնական ճյուղերի աճի տեղապտույտի ֆոնին:
Ըստ երևույթին, այս իրավիճակը շտկելու և բանկերի, որպես տնտեսության վարկատուների, միջնորդական դերն ուժեղացնելու համար ՀՀ ԿԲ-ն հերթական անգամ որոշեց խորացնել դրամավարկային պայմանների խթանիչ էֆեկտը՝ սեպտեմբերի 10-ին իջեցնելով վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը՝ 5.75% - ից մինչև 5.5%, ինչին զուգընթաց նույնքան նվազեցին լոմբարդային ռեպո տոկոսադրույքները՝ 7.25%-ից մինչև 7% և բանկերից ներգրավվող դեպոզիտներինը՝ 4.25%-ից մինչև 4%:
Արտարժութային բաղադրիչներիհամար ներգրավվող և տեղաբաշխվող միջոցների տոկոսադրույքները 2019թ. հունվար-օգոստոս ամիսների ընթացքուփոխվել են տարբեր ում: Մասնավորապես դրամային վարկերի տոկոսադրույքները նվազել են 12,46%-ից մինչև 11,94%, դոլարային վարկերի տոկոսադրույքները 8,59%-ից մինչև 8,94%, մինչդեռ ավանդների դեպքում տոկոսադրույքների նվազում է նկատվել և դրամային (7.83% - ից մինչև 7.78%), և դոլարային (2.83% - ից մինչև 2.79%):
Բայց ցպահանջ եւ ժամկետային ավանդների տոկոսադրույքները նույնպես ցուցադրել է տարբեր ուղղվածության դինամիկա՝ առաջինների բարձրացում 4,71%-ից մինչեւ 4,85% ուղեկցվում է երկրորդների նվազմամբ՝ 5,58%-ից մինչեւ 5,46%: Մասնավորապես, ցպահանջ ավանդների դեպքում տոկոսադրույքների բարձրացում է դիտվել դրամով՝ 6.75%-ից հասնելով 7.31%-ի, մինչդեռ դոլարային ավանդների գծով արձանագրվել է նվազում՝ 2.68%-ից մինչև 2.39%:
Ուշագրավ է, որ միայն 1 տարուց ավելի մարման ժամկետով վարկերի տոկոսադրույքները հունվար-օգոստոս ամիսներին նվազել են միջինը մինչև 10,87% - ով՝ 2018-ի 10,91% - ից, ընդ որում, դրամային ավանդների տոկոսադրույքների 12,65% - ից մինչև 12,82% աճը ուղեկցվել է դոլարային տոկոսադրույքների անկմամբ՝ 9,18%-ից մինչև 8,91%: Իսկ 1 տարուց ավելի ժամկետով ժամկետային ավանդների դեպքում տոկոսադրույքները հունվար - օգոստոս ամիսներին նվազել են միջինը 7.18% - ով՝ 2018 - ի 7.23% - ից, մասնավորապես, անկում է արձանագրվել ինչպես դրամային՝ 9,77% - ից մինչև 9,71%, այնպես էլ դոլարային 4,70% - ից մինչև 4,65% ավանդների գծով:
Ըստ ՀՀ ԿԲ տվյալների՝ բանկային համակարգի միագումար վարկային ներդրումներում (առանց երկարաձգված և ժամկետանց վարկերի), որոնք 2019 թվականի օգոստոսի 1 - ի դրությամբ հասել են 3.2 տրլն դրամի (6.7 մլրդ դոլար), արժութային բաղադրիչի մասնաբաժինը կազմել է 53%, իսկ դրամայինինը ՝ 47%, համապատասխանաբար 56.2% և 43.8% - ի դիմաց, 2018թ. օգոստոսի 1-ի դրությամբ 59.3% և 40.7% - ի դիմաց, 32,6% - ն ուղեկցվել է միայն 2,6% - ով:
Ի տարբերություն վարկային պորտֆելի, ընդհանուր ավանդային պորտֆելը՝ դրամային եւ արտարժութային, առանց կտրուկ խզման դինամիկա է ցույց տվել: Այսպես, արտարժութային ավանդների ծավալը 2019թ. հունվար-հուլիս ամիսներին աճել է 4,6% - ով՝ դրամային ավանդների 9,8%-ով աճի դեպքում, իսկ տարեկան կտրվածքով աճը գրեթե նույնն էր՝ արտարժութային ավանդների 16% - ով և դրամայիններինը ՝ 18% - ով ։ Օգոստոսի 1 - ի դրությամբ 3.1 տրիլիոն դրամի (6.6 մլրդ դոլար) ընդհանուր ավանդային պորտֆելում արժութային բաղադրիչի մասնաբաժինը տարեսկզբից նվազել է 60% - ից մինչեւ 59.4%, դրամային պորտֆելի 40% - ից մինչեւ 40.6% աճի դեպքում' գրեթե կրկնելով մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշները, համապատասխանաբար, 59.3% եւ 40.7%: