Երկուշաբթի, 23 Սեպտեմբերի 2019 11:54

Արմինֆո. Հայկական ատոմային էլեկտրակայանում արդյունաբերական հակասեյսմիկ պաշտպանության համակարգի (ԱՀՊՀ) երկու համալիրների տեղադրումը հաջողությամբ ավարտվել է: Այդ մասին ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում հաղորդել "Ատոմակայանների շահագործման հայկական ԳՀԻ" ("Հայատոմ") գլխավոր տնօրեն, տեխնիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Վահրամ Պետրոսյանը:

 

Նրա խոսքով՝ արդյունաբերական հակասեյսմիկ պաշտպանության համակարգերը թույլ են տալիս օպերատիվ արձագանքել սեյսմիկ ռիսկերին։ Մասնավորապես, ԱՀՊՀ-ը ավտոմատ կերպով կանջատի ռեակտորային կայանքը 6  բալ և ավելի բարձր ուժգնության երկրաշարժի դեպքում: Ընդ որում, հայկական ԱԷԿ-ը կարող է դիմակայել 9 բալ ուժգնությամբ ստորգետնյա ցնցումներին։  ԱՀՊՀ-ը Հայկական ԱԷԿ-ի անվտանգությունն ապահովող հիմնական համակարգերից մեկն է։

 

Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ ամփոփվել էին Հայկական ԱԷԿ-ի շահագործման ժամկետի երկարաձգման նախագծի առաջին գնման ընթացակարգերի արդյունքները: Մրցութային ընթացակարգերի արդյունքներով՝ արդյունաբերական հակասեյսմիկ պաշտպանության համակարգի (ԱՀՊՀ)  մատակարարումը պետք է իրականացներ "Ատոմային էլեկտրակայանների շահագործման հայկական գիտահետազոտական ինստիտուտ" ՓԲԸ-ն ("Հայատոմ"):

 

Ինչպես նշել է գլխավոր տնօրենը, "Հայատոմն" ամենացածր գինն է առաջարկել իր արտադրանքի համար, որը երեք կամ չորս անգամ գերազանցում է համաշխարհային առաջատար արտադրողների համանման արտադրանքը:  Ընդ որում, արտադրանքի որակը ոչնչով չի տարբերվում, իսկ մի շարք պարամետրերի գծով  գերազանցում է արտասահմանյան անալոգների որակը: Բացի ԱՀՊՀ-ի տեղակայումից, շարունակել է գլխավոր տնօրենը, Հայկական ԱԷԿ-ում ինստիտուտի կողմից զուգահեռաբար ներդրվել է սեյսմիկ ռիսկերի գնահատման եզակի համակարգ, որը օպտիկամանրաթելային մալուխի օգնությամբ թույլ է տալիս մշտադիտարկում իրականացնել ԱԷԿ-ի ամբողջ հարթակիում: "Այսպես, 3 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժի դեպքում տեղեկատվությունն ինքնաբերաբար փոխանցվում է գլխամասային արդյունաբերական համակարգչին, ինչը օպերատորներին հնարավորություն է տալիս օպերատիվ կերպով գնահատել հիմնական սարքավորման վիճակը", - ընդգծել է պրոֆեսորը:

 

Հիշեցնենք, որ Հայկական ԱԷԿ-ի 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգման նախագծի հիմնական խնդիրներն են ռեսուրսի վերականգնումը եւ կայանի աշխատանքի երկարացումը մինչեւ 10 տարի (մինչեւ 2026 թվականը), ԱԷԿ-ի անվտանգության մակարդակի եւ արդյունավետության բարձրացումը:  Ընթացիկ տարում

նախատեսվում է կայանի երկրորդ տուրբոգեներատորի, ավտոմատ կառավարման համակարգի փոխարինում, հովացման աշտարակներում նորոգման աշխատանքների իրականացում։ Բացի այդ, կիրականացվեն ռեակտորի գմբեթի մշակման նախապատրաստական աշխատանքներ, որի վրա կկատարվի ջերմային մշակում (կռում)՝ նեյտրոնային հոսքերին դիմադրելու համար դրա ամրությունը բարձրացնելու համար:  Նախագծի բոլոր աշխատանքները կավարտվեն 2021 թվականի վերջին։

 

Հայկական ԱԷԿ-ը բաղկացած է երկու բլոկից ՝ խորհրդային (ռուսական) ռեակտորներով։   Առաջին բլոկը շահագործման է հանձնվել 1976 թվականին, երկրորդը ՝ 1980 թվականին։   2014 թվականի մարտին Հայաստանի կառավարությունը որոշում է ընդունել երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետը երկարաձգելու մասին։  Ռուսաստանի Դաշնության կառավարությունն այդ նպատակով Հայաստանին հատկացրել է 270 մլն դոլարի պետական արտահանման վարկ եւ  30 մլն դոլար դրամաշնորհ: