Երեթշաբթի, 22 Հոկտեմբերի 2019 14:56

Արմինֆո.2018 թվականին Հայաստանը 1,5 մլրդ դոլարի չափով վարկերի չօգտագործված գումարի մասով վճարել է 2 մլն դոլար պարտավորավճար: Այս մասին ԱրմԻնֆո-ի թղթակցին հայտնել է ՀՀ ֆինանսների նախարարության պետական պարտքի կառավարման վարչության հաշվառման և սպասարկման բաժնի պետ Արտակ Մարությանը:

 

Նրա խոսքով ՝ ներկայումս կնքված միջազգային համաձայնագրերի գծով չպահանջված են մնում 1,4 մլրդ դոլարի չափով վարկային միջոցներ: Որպես ընթացիկ տարվա հունվար-սեպտեմբերին պարտավորությունների գծով վճար՝ արդեն վճարվել է 972 հազար դոլար:

 

Հետաձգելով երկար ժամանակով.

 

2018 թ.  վերջին Հայաստանի պետական պարտքը կազմել է 6.922,9 մլն դոլար՝  նախատեսված 372 մլն դոլարի փոխարեն ավելանալով 148.3 մլն դոլարով: Բյուջեի դեֆիցիտը կրճատվել է և ամրագրված 156.9 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ-ի 2.7% - ի փոխարեն դեկտեմբերի վերջին կազմել է 105.4 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 1.8% - ը: 2018 թվականի բյուջեով նախատեսված 1,527.3 մլրդ դրամ ծախսերից իրացվել է 1,446.3 մլրդ դրամ. չպահանջված գումարները հասել են 5,3% - ի կամ 80,9 մլրդ դրամի։

 

Ընդ որում, ընթացիկ ծախսերի թերակատարումը հասել է 2,9% -ի, իսկ կապիտալ ներդրումները՝  22% -ի։ ՀՆԱ - ում կապիտալ ներդրումների տեսակարար կշիռը կրճատվել է մինչև 2,5% ՝ 2013-2018թթ. միջինացված 3.3% - ի դիմաց: Որպես արդյունք ՝ արտասահմանյան վարկային ծրագրերի կատարման ցուցանիշը կազմել է մոտ 50-60%: 2019 թ. մարտին Ֆինանսների նախարարությունում հայտարարեցին, որ այսօր Հայաստանը մոտ 1,5 մլրդ դոլար չօգտագործված գումար ունի, այսինքն ՝ միջոցների ներգրավման վարկային համաձայնագրեր են կնքվել, սակայն միջոցներն այդպես էլ մնացել են չպահանջված:

 

2019 թվականին նվազման այս միտումը պահպանվել է նաեւ առաջին կիսամյակի արդյունքներով ՝ ՀՆԱ - ի նկատմամբ կապիտալ ներդրումների հարաբերակցության ցուցանիշը նվազել է մինչեւ 0,9 տոկոս: Նախատեսված 220 մլրդ դրամ կապիտալ ներդրումներից հուլիսի վերջին իրացվել է 39 մլրդ դրամ։

2019 թվականի վերջին նույնպես Հայաստանը չի <ապահովելու> 2019 թվականի բյուջեում ամրագրված դեֆիցիտի ցուցանիշը։ Ֆինանսների նախարարությունը հակված է այն բանին, որ ս.թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ ցուցանիշը շատ ավելի ցածր կլինի արձանագրված 151,6 մլրդ դրամի ցուցանիշից և կկազմի շուրջ 42,5 մլրդ դրամ (1,6%/ՀՆԱ):

 

Ֆինանսներն ավելորդ աղմուկ չեն սիրում. վստահեցնում է իշխանությունը

 

2019 թվականի 9 ամիսների ընթացքում ՀՀ կառավարությունը 225,4 մլրդ դրամ կամ շուրջ 463 մլն դոլարի (ամերիկյան դոլարի հաշվարկային փոխարժեքը հայկական դրամի նկատմամբ՝ 486,55) տարեկան ծրագրով նախատեսված փոխառություններից ներգրավել է 96,7 մլրդ դրամ: Ֆինանսների նախարարությունից հայտնել են, որ ՀՀ կառավարությունն արտաքին վարկերի գծով ավելի շատ է մարել, քան՝ ներգրավել:

 

Ավելի համեստ են եղել 2019 թվականի հունվար-սեպտեմբերին արտաքին վարկերի ներգրավման ֆինանսական իշխանությունների <հավակնությունները>՝ ինչպես նպատակային ծրագրերի գծով ՝ նախատեսված 164,2 մլրդ դրամից (337,6 մլն դոլար) ներգրավվել է 38,1 մլրդ դրամ, այնպես էլ բյուջետային աջակցության համար՝ տարեկան բյուջեում ամրագրված 152,1 մլն դոլարից (74 մլրդ դրամ) ընդամենը 0,8 մլրդ դրամ ։

 

Ինչպես ԱրմԻնֆո-ի թղթակցին հայտարարել է փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը, Հայաստանի կառավարությունը պետք է վստահ լինի կապիտալ ծախսերի իրականացման ռիսկերի բացակայության հարցում: <Կարծում եմ, այո, պետք է շտապել, բայց շտապել դանդաղ եւ ոչ ռիսկերի հաշվին, որի վերջնական արդյունքը կդառնա արդյունավետ ծրագրերի թափանցիկ իրականացումը>, - պարզաբանել է նա:

 

Արդյունքում, ըստ Ֆինանսների նախարարության տվյալների, 2019 թվականի հունվար-սեպտեմբերին Հայաստանի ընդհանուր պետական պարտքը 6 922,5 մլրդ դոլարից աճել է ընդամենը 128,7 մլն դոլարով ՝ հասնելով 7051,2 դոլարի:  Կառավարության պարտքի ծավալները ֆիզիկապես մեծացել են 6 372,5 մլրդ դոլարից մինչեւ 6 539,0 մլրդ դոլար, իսկ ԿԲ - ի պարտքը, ընդհակառակը, կրճատվել է 37,9 մլն դոլարով ՝ 550 մլն դոլարից մինչեւ 512,1 մլն դոլար:

 

Արտաքին պետական պարտքը հաշվետու ժամանակահատվածում աճել է ընդամենը 7,3 մլն դոլարով ՝ 5 536,4 մլրդ դոլարից հասնելով 5 543,7 մլրդ դոլարի, իսկ ներքին պարտքը 121,4 մլն դոլարով ՝ 1 386,1 մլրդ դոլարից հասնելով 1 507,5 մլրդ դոլարի: Ընդ որում, եթե արտաքին պետական պարտքը դոլարային արտահայտությամբ աճել է 7,3 մլն դոլարով, ապա դրամային արտահայտությամբ

այն կրճատվել է 39,4 մլրդ-ով ՝ մինչև 2 638,8 մլրդ դրամ ։  Ընդհանուր առմամբ, ընդհանուր պետական պարտքը 3 348, 8 մլրդ դրամից աճել է 7,6 մլրդ դրամով ՝ մինչեւ 3356,4 մլրդ դրամ, ներքին պետական պարտքը ՝ 47,1 մլրդ դրամով՝ մինչեւ 717,6 մլրդ դրամ: Վիճակագրության վրա ազդել է նաև արժութային շուկայի փոփոխականությունը՝ SDR, EUR փոխարժեքի նվազումը և ազգային արժույթի թանկացումը։ Այսպես՝ 2018 թվականի վերջին ամերիկյան արժույթի փոխարժեքը կազմում էր 483,7 դրամ, այսօր հաշվարկներն իրականացվում են ԱՄՆ դոլարի դիմաց 476 դրամով: