Չորեքշաբթի, 5 Փետրվարի 2020 12:34

Արմինֆո.2019 թվականի հունվար-դեկտեմբերին Հայաստանում  տնտեսական ակտիվության աճն արագացել է մինչև տարեկան 7,8 տոկոս՝ 2017 թվի 7,7 տոկոսից մինչև 2018 թվին 5,8 տոկոս դանդաղման դիմաց:

Որպես դրայվեր հանդես են եկել ծառայությունների ոլորտը, արդյունաբերական սեկտորը և առևտրային սեկտորը՝ շինարարության ոլորտի համեստ աճի և ագրոհատվածի ու էներգահամալիրի անկման պայմաններում։  Ըստ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի վերջնական տվյալների, միայն 2019թ. դեկտեմբերին արձանագրվել է 24,9% աճ ՝ տարեկան 10,7% աճի դեպքում, մինչդեռ, մեկ տարի առաջ դեկտեմբերի աճը մի փոքր համեստ էր՝ 24,3%, իսկ տարեկան աճը եղել է ավելի ցածր՝ 6,4%:

 

2019թ. հունվար-դեկտեմբերին տնտեսական ակտիվության աճը, հիմնականում, շարունակել են պահպանվել ծառայությունների ոլորտը՝ 15% - ով (աճի տեմպերի դանդաղմամբ), ինչպես նաև արդյունաբերական հատվածը՝ 9% - ով (տեմպերի արագացմամբ) և առևտրի հատվածը՝ 8,9% - ով (գրեթե առանց փոփոխության), շինարարության ոլորտում պահպանվող համեստ աճի ֆոնին՝ 4,6% - ով։  Ընդ որում, էներգահամալիրի տարեկան դինամիկան ծավալվել Է աճից մինչև  1,9 տոկոս անկում, իսկ ագրոհատվածում անկման տեմպերը դանդաղել են մինչեւ 4,2 տոկոս: 2018թ. հունվար-դեկտեմբերին ամենաբարձր աճ արձանագրվել է ծառայությունների ոլորտում և առևտրի հատվածում, համապատասխանաբար, 18,8%, 8,7%, արդյունաբերական հատվածի, շինարարության և էներգահամալիրի համեմատաբար համեստ աճի պայմաններում, համապատասխանաբար, 4,3%, 4,5% և 0,2%, իսկ ագրոհատվածում արձանագրվ ել է  և 7,6% անկում։

 

Արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսը 2019 թվականի հունվար-դեկտեմբերին 2018 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 0,5% - ով, 2019 թվականի դեկտեմբերին ՝ 2018 թվականի դեկտեմբերի նկատմամբ ՝ 1,4% - ով, իսկ միայն 2019 թվականի դեկտեմբերին՝ 2,6% - ով՝  2018 թվականի նույն ժամանակահատվածում, համապատասխանաբար, 1,6% աճի, 1,2% անկման և 0,5% աճի դիմաց:

 

Ամսական կտրվածքով (2019թ. դեկտեմբեր), առանց գյուղատնտեսության ոլորտի տվյալների, մնացած բոլոր ոլորտներն աճ են արձանագրել. շինարարական հատվածը՝ 85%, առևտուրը՝ 27,7%, էներգահամալիրը՝ 24,7%, ծառայությունների ոլորտը՝ 21%, արդյունաբերական հատվածը՝ 14,7%։ 2018 թվի դեկտեմբերին աճն ըստ ոլորտների եղել է հետևյալը.  շինարարություն՝ 84,7%, առևտուր՝ 34,1%, գյուղատնտեսություն՝ 22,1%, ծառայություններ՝ 15,7%, արդյունաբերություն՝ 12,5%: Իսկ էներգահամալիրում արձանագրվել է 0,7% անկում։

 

Տարեկան կտրվածքով (2019թ. դեկտեմբերին 2018թ. դեկտեմբերի համեմատ), առանց գյուղատնտեսության ոլորտի տվյալների, մնացած ոլորտներում արձանագրվել է աճ. ծառայությունների ոլորտ՝ 16,6%, էներգահամալիր 14%, արդյունաբերական հատված և առևտուր ՝ 6,4-ական տոկոս, շինարարություն՝ 4,9%:2018թ.դեկտեմբերին 2017թ. դեկտեմբերի համեմատ անկում էր արձանագրվել ագրոհատվածում եւ էներգահամալիրում, համապատասխանաբար, 2 և 18,7%, իսկ մնացած ճյուղերում աճ էր արձանագրվել. ծառայությունների ոլորտում՝ 22,2%, արդյունաբերական հատվածում՝ 5,5%, առևտրի ոլորտում՝ 4,8%, շինարարությունում՝ 1,2%։

 

Վիճակագրական տվյալների համաձայն, 2019թ. հունվար-դեկտեմբերին բացարձակ մեծությամբ առաջատարը եղել է առևտրի հատվածը՝ 3.249 տրլն դրամ ծավալով (6.8 մլրդ դոլար): Երկրորդ հորիզոնականում էր արդյունաբերական հատվածը՝ 2.104 տրլն դրամ (4.4 մլրդ դոլար), երրորդ տեղում՝ ծառայությունների ոլորտը 2.062 տրլն դրամ (4.3 մլրդ դոլար), չորրորդում՝ ագրոհատվածը 852.8 մլրդ դրամ (1.8 մլրդ դոլար), իսկ հինգերորդ տեղում ՝ շինարարության հատվածը՝ 434.6 մլրդ դրամ (904.6 մլն դոլար)։  Էլեկտրաէներգիայի արտադրության ծավալը 2019թ. հունվար-դեկտեմբերին կազմել է 7632.3 մլն կվտ-ժամ, որից 765.2 մլն կվտ-ժամ միայն դեկտեմբերին:

 

Դրա հետ մեկտեղ, Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2019 թվականի հունվար-դեկտեմբերին կազմել է 3912.9 մլրդ դրամ (8154.1 մլն դոլար) տարեկան աճի դանդաղումով՝ 2018 թվականի 16.4%-ից մինչև 10.4%: Դրա կառուցվածքում արտահանման ծավալի տարեկան աճն արագացրել է՝ 2018 թվականի 7.8%-ից հասնելով 9.4%-ի՝ կազմելով 1267.1 մլրդ դրամ (2640.3 մլն դոլար), ընդ որում, ներմուծման տարեկան աճը 2018-ի 21.1% - ից կտրուկ դանդաղել է մինչև 10.8%՝ կազմելով 2645.8 մլրդ դրամ (5513.8 մլն դոլար)։

 

Դրամի միջին հաշվարկային փոխարժեքը 2019 թվականի դեկտեմբերին կազմել է 478,24 դրամ/1դոլար, իսկ 2019 թվականի հունվար-դեկտեմբերին՝ 480,45 դրամ/1դոլար, 2018 թվականի դեկտեմբերին՝ 484,67 դրամ/1դոլարի, իսկ 2018 թվականի հունվար - դեկտեմբերին՝ 482,99 դրամ/1դոլարի դիմաց։

 

Նշենք, որ 2020թ.հունվարի սկզբին Համաշխարհային բանկի նորացված կանխատեսմամբ նշվել է 2019 թվականին Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի սպասումների 6,9% բարելավում (նախկին 5,5% - ի դիմաց), իսկ 2020 թվականին կանխատեսվել է աճի տեմպերի դանդաղում մինչեւ 5,1% ՝ 2021 եւ 2022 թվականներին մինչեւ 5,2% արագացմամբ:

Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի վերաբերյալ ԱՄՀ-ի կանխատեսումները շատ ավելի համեստ էին.  2019 թվականին 4,6 տոկոսով՝ 2020թ. դանդաղելով մինչեւ 4,5 տոկոս:  ՀՀ կենտրոնական բանկը, դատելով դեկտեմբերին թարմացված կանխատեսումից, հերթական անգամ բարելավել է 2019 թվականի ՀՆԱ-ի աճի սպասումները՝ մատնանշելով 7-7, 3% միջակայքը (միջինը 7,2%)՝ նախկինում կանխատեսված 6,7-7,2%-ի դիմաց (միջինը 6,9%): 2020 թվականի համար ԿԲ-ն եւ կառավարությունը հանդես են եկել ԱՄՀ-ի հետ համանման աճի կանխատեսմամբ: