Փորձագետ. Կոնյակի արտադրության՝ անցյալից մնացած մենաշնորհային, օլիգարխիկ նորմատիվը չեղարկման կարիք ունի

Արմինֆո.Կոնյակի արտադրության՝ Հայաստանում դեռևս գոյություն ունեցող մենաշնորհային, օլիգարխիկ նորմատիվը չեղարկման կարիք ունի։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել  Գինու ազգային կենտրոնի նախագահ Ավագ Հարությունյանը։

<Հարեւան Վրաստանում, շատ այլ երկրներում ցանկացած մարդ կարող է գինի և կոնյակ արտադրել։ 1998 թվականին մեր երկրում ընդունված այդ նորմատիվը ընդունվել է՝ բացառապես օլիգարխիայի շահերից ելնելով և փաստացի փոքր ձեռնարկություններին զրկել է կոնյակ արտադրելու հնարավորությունից ։ Այսօր անհրաժեշտ է վերացնել այդ անարդարությունը, և սպիրտ հասունացնելու հնարավորություն տալ բոլոր նրանց, ովքեր պատրաստ են դա անել ։ Այս առումով էկոնոմիկայի նախարարը շատ ճիշտ է ներկայացրել իրավիճակը՝ արտադրողների հետ նախնական քննարկումների հիման վրա>, - նշեց նա ։

Մարտի 19-ին ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Տիգրան Խաչատրյանը կառավարությանը ներկայացրել է <Գործունության իրականացման ծանուցման մասին> օրենքում լրացումներ կատարելու նախագիծը և հարակից նախագծերի փաթեթը, որոնք նախատեսում են կոնյակի արտադրություն հիմնելու որոշում կայացրած արտադրողների համար գործունեության առաջին երեք տարիներին բյուջե վճարել 150 հազար դրամ՝  գոյություն ունեցող 30 մլն դրամի փոխարեն: Խոսքը բացառապես սպիրտների հնեցման նվազագույն շրջանի մասին է՝ մինչև այն կոնյակի վերածելը։

Պետեկամուտների կոմիտեի նախագահը դեմ է արտահայտվել նախագծին ՝ նշելով, որ տարեկան 10 մլն դրամի հարկը ապագա կոնյակի ինքնարժեքի տարր է, և բացառում է էժան կոնյակի արտադրության և իրացման հնարավորությունը։ Քննարկումների արդյունքում նախագիծը հետ է ուղարկվել ՊԵԿ ՝ լրացուցիչ քննարկման և հնարավոր լրամշակման նպատակով։

Հարությունյանը նշում է, որ էկոնոմիկայի նախարարի ներկայացրած նախագիծը ավելի քան 10 տարվա քննարկումների արդյունք է ։ Նրա խոսքով ՝ նախկին իշխանությունները այդ նախագիծը չեն ընդունել՝ ի շահ խոշոր արտադրողների, որոնք համատեղությամբ խորհրդարանի պատգամավորներ էին։ Նրա խոսքով ՝ Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք ընդհանրապես որոշում էր կայացվել տարեկան 15 մլն դրամ մաքսատուրք սահմանել ՝ առանց բացառության ամբողջ ալկոհոլային արտադրանքի արտադրության համար։

<Մենք սկսել ենք պայքարել, և մեզ հաջողվել է գինու արտադրության պետական տուրքը նվազեցնել մինչև 25 հազար դրամ ։ Սակայն, կոնյակի արտադրության տուրքերի նվազեցման համար մեր տասնամյա պայքարը հաջողություն չի ունեցել.կոնյակը փաստացի մենաշնորհացված է մնացել։ Իշխանափոխությունից հետո մենք մի քանի անգամ հանդիպել ենք վարչապետ Փաշինյանի հետ և բացատրել, որ պետական տուրքի իջեցումը որևէ կապ չունի կոնյակի կեղծման հետ ։ Իրականում կեղծում են հենց խոշոր արտադրողները, մանրերը պարզապես չեն համարձակվում նման բան անել ՝ հատկապես <վերևում> աջակցություն չունենալով>, - նշել է նա ։

Հարությունյանի կարծիքով ՝ երկրում իշխանափոխությունից հետո այդ դրույթը պետք էր պարզապես չեղարկել, մինչդեռ այսօր էլ ոլորտի խնդիրներն ըմբռնելուց հեռու մարդիկ խանգարում են դրա զարգացմանը ։ Տվյալ նորմատիվի գործողության արդյունքում գինու փոքր արտադրողները կարող են արտադրել միայն սպիրտ, եւ զրկված են այն հնեցնելու հնարավորությունից ՝ կոնյակի վերածվելու նպատակով:

<Նման պայմաններում նրանց մնում է մի բան ՝ այդ սպիրտը վաճառել խոշոր մոնոպոլիստ արտադրողներին ։ Բարձր որակի հումքից փոքր արտադրողները գինի են պատրաստում, ավելի ցածր որակի հումքը գնում է սպիրտի արտադրությանը, որը հետո վաճառվում է խոշոր ընկերություններին ։ Այսպիսով՝ անհրաժեշտ է պարզապես օրինականացնել այս ամբողջ գործընթացը, ինչը կհանգեցնի արտադրանքի որակի բարձրացմանը եւ կստիպի բոլորին վճարել հարկերը>, - ամփոփել է Հարությունյանը ։