Հինգշաբթի, 16 Ապրիլի 2020 18:06

Արմինֆո. Հարկ չկա խոսելու բանկային գաղտնիքի թուլացման մասին, երբ դե ֆակտո կան զտիչներ եւ շրջանակներ, որոնք նախատեսում են հարցի հստակ իրավական կարգավորում: Այդ մասին ապրիլի 16-ին  Ազգային ժողովում հայտարարել է ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահի թեկնածու Մարտին Գալստյանը, ընդգծելով, որ ֆինանսական համակարգի կայունության համար որեւէ սպառնալիք չի տեսնում։

 

"Իմ ուսումնասիրությունները և մեր իրավաբանների հետ բանկային գաղտնիքի մասին օրենքի շուրջ խորհրդատվությունների արդյունքները, որը ՀՀ նախագահի հանձնարարությամբ գտնվում է Սահմանադրական դատարանում, վկայում են, որ այն ունի հստակ իրավական կարգավորումներ, որտեղ նախանշված է այն գործողությունների ցանկը, որոնք թույլ են տալիս որևէ ընթացակարգեր սկսել այդ առումով ", - ասել է նա:

 

Մասնավորապես, Գալստյանը պարզաբանել է, որ առկա զտիչները նախատեսում են գլխավոր դատախազի կամ նրա տեղակալի կողմից միջնորդություն, ապացույցներ ներկայացնել դատարան,  որ բանկային գաղտնիքի բացահայտումը այս կամ այն հարցի լուծման անկյունաքարն է, եւ որ դատարան դիմելը վերջին ատյանն է: Այդ կապակցությամբ նա շարունակել է, որ բանկային գաղտնիքի բացահայտումը հնարավոր է միայն դատարանի համապատասխան թույլտվությունը ստանալու   դեպպքում։ Միաժամանակ, Գալստյանը կոչ է արել "չծամծմել" այդ թեման, քանի որ նման խոսակցությունները կարող են որոշակի վնաս հասցնել համակարգին ։

 

Նշենք, որ անցյալ տարվա սեպտեմբերին հավանություն է տրվել "Քրեական դատավարության" եւ "Բանկային գաղտնիքի մասին" օրենքներում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելուն, որոնք նախատեսում են բանկային տեղեկատվության որոշ բացահայտում: Ավելի վաղ գործող օրենսդրության համաձայն, բանկային հաշիվների մասին տվյալները քննությունն ու դատախազությունը կարող էին ստանալ միայն կասկածյալների եւ մեղադրյալների վերաբերյալ: Ընդ որում, նրանց հետ փոխկապակցված անձանց հաշիվները ստուգման ենթակա չէին։ Ինչպես այն ժամանակ հայտարարել էր արդարադատության առաջին փոխնախարար Ռաֆիկ Գրիգորյանը, այն ժամանակ գործող օրենսդրության կարգավորումները խոչընդոտում էին կոռուպցիոն ռիսկերի հետ կապված գործերի քննությանը, քանի որ հաճախ կոռուպցիայի հետաքննությունը կարող է կապված լինել ոչ միայն այդ անձանց, այլեւ նրանց հետ փոխկապակցված մարդկանց հետ, իսկ որոշ դեպքերում ապացույցները, որոնք անհրաժեշտ են մարդուն որպես մեղադրյալ ներգրավելու համար, անհասանելի են քննությանը բանկային գաղտնիքի պատճառով:

 

Փոփոխությունները վերացրել են սահմանափակումները, սակայն, ընդսմին, նախատեսվում են երաշխիքների և սահմանափակումների որոշակի մեխանիզմներ։ Մասնավորապես, սահմանվել է հանցագործությունների ամբողջական ցանկը, որոնց առնչությամբ կարող է ներկայացվել բանկային գաղտնիքի բացահայտման միջնորդություն, ինչպես նաեւ  ապահովվել է դատախազության կողմից հսկողություն միջնորդության տրամադրման նկատմամբ: Բացի այդ, դատարանը պետք է ներկայացնի միջնորդության տրամադրման վերաբերյալ հիմնավորված որոշում, գնահատի, թե արդյոք դա միակ ասպեկտն է, եւ արդյոք հնարավոր չէ պարզել այլ ձեւերով, ինչպես նաեւ կայացված որոշման մասին  անձի իրազեկման ու դրա վիճարկման հնարավորություն:

 

Ինչպես հայտարարել են շատ փորձագետներ, բանկային գաղտնիքի վերացման մասին օրինագիծը բազմաթիվ սպառնալիքներ է պարունակում բանկային համակարգի համար եւ հղի է Հայաստանի բանկային հիմնարկներից կապիտալի արտահոսքով: Հայաստանի Կենտրոնական բանկը, ի պատասխան, պարզաբանել է, որ այդ փոփոխությունները ոչ մի կերպ չեն վերացնում բանկային գաղտնիքը, միայն հստակեցնում են դատարանի վճռով պահանջվող տվյալների ցանկը: