Թափանցիկության նախաձեռնությունը կտարածվի նաև էներգետիկայի ոլորտի վրա

Արմինֆո. ՀՀ խորհրդարանն ապրիլի 17-ի նիստում երկրորդ և վերջնական ընթերցմամբ փոփոխություններ է կատարել <Էներգետիկայի մասին> օրենքում։

Ինչպես հաղորդել Է օրինագծի համահեղինակ, ՀՀ Ազգային ժողովի պատգամավոր Արտակ Մանուկյանը, նախատեսվում է, որ Թափանցիկության նախաձեռնությունը կտարածվի նաև հայկական էներգետիկայի ոլորտի վրա։ Ներկայացված օրինագիծը կոչված է կարգավորելու էներգետիկայի ոլորտում թափանցիկության ապահովման և փոքր ՀԷԿ - երի, հիդրո- և ջերմաէլեկտրակայանների իրական սեփականատերերի բացահայտման հետ կապված հարցերը:  Այս պահին, ինչպես հիշեցրել է պատգամավորը, Թափանցիկության նախաձեռնության շրջանակներում միջոցներ են կիրառվում հանքարդյունաբերության ոլորտի ձեռնարկությունների նկատմամբ, այդ նույն միջոցները նախատեսվում է տարածել նաև էներգետիկայի օբյեկտների վրա:  Արտակ Մանուկյանը նշել է, որ եթե շեշտը դրվում է հանրային ռեսուրսների նկատմամբ թափանցիկության, հաշվետվողականության տրամաբանության վրա, ապա ՀԷԿ-երը, ՋԷԿ-երը և այլ հանրային ռեսուրսները նույնպես գտնվում են այդ դասակարգման ներքո: <Եվ մենք առաջարկել ենք էլեկտրաէներգիայի արտադրություն իրականացնողների, որոնց մեջ մտնում են ՀԷԿ-երը, ՋԷԿ-երը,  բաժնետերերի մասով տեղեկատվությունը դարձնել թափանցիկ>,- ասել է Մանուկյանը:

Նշենք, որ ներկայումս Հայաստանում գործում են 185 փոքր ՀԷԿ, որոնց իրական սեփականատերերի մասին քիչ բան է հայտնի երկրի հանրությանը, դրանց մասին տեղեկատվությունը պարբերաբար հայտնվում է զանգվածային լրատվության միջոցներում: Այսպես՝ շրջանառվող լուրերի համաձայն՝ ՀՀԿ-ական նախկին պատգամավոր Հակոբ Հակոբյանին ու իր եղբորն է պատկանում «Եղեգիս 1» ՀԷԿ-ը: ՀԷԿ-եր ունի «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության անդամ Վարդևան Գրիգորյանը: Հերմոն համայնքի տարածքում գործող երեք ՀԷԿ-երը հայտնի են որպես Վայոց ձորի թեմի առաջնորդ Տեր Աբրահամ եպիսկոպոս Մկրտչյանի սեփականություն, պարզապես այն գրանցված է եղբոր և գործընկերոջ անուններով: ՀԷԿ-ի սեփականատեր է նաև գեներալ Հովիկ Օհանյանի որդին՝ Դավիթ Օհանյանը: Եղեգիս գետի վրա երկու ՀԷԿ-եր շահագործող «Մինա-Մայա» ընկերության 50 տոկոսը պատկանում է նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանի եղբոր՝ Լևոն Սարգսյանի որդուն՝ Նարեկ Սարգսյանին: ՀԷԿ ունի նաև նախկին գլխավոր դատախազ և Քննչական կոմիտեի նախկին նախագահ Աղվան Հովսեփյանի որդին՝ Նարեկ Հովսեփյանը. նրան է պատկանում «Սուրբ աղբյուր» ՀԷԿ-ի որոշ բաժնեմասը: Վայոց ձորում ՀԷԿ ունեն էկոնոմիկայի նախկին նախարար Սուրեն Կարայանն ու նրա եղբայրը՝ Խաժակ Կարայանը, նախկին վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի փեսան՝ Հայկ Սուվարյանը: Հայկ Սուվարյանին է վերագրվում «Գողթանիկ» ՀԷԿ-ը: ՀԷԿ-եր ունի նաև Փոքր ՀԷԿ-երի միության նախագահ Նաիրա Նահապետյանը։ ՀԷԿ-եր ունեն Սյունիքի նախկին մարզպետ Սուրիկ Խաչատրյանը, «Ազատ դեմոկրատներ» կուսակցության նախագահ Խաչատուր Քոքոբելյանը, ՀՀԿ-ական նախկին պատգամավոր Կարեն Կարապետյանը, նախկին մարզպետ Հենրիկ Քոչինյանն ու բազմաթիվ այլ ներկա ու նախկին պաշտոնյաներ: ՀԷԿ-երի գերակշիռ մասը կառուցվել է վերջին տասնամյակում: Մինչև 1999թ. Հայաստանում դրանց քանակը երկու տասնյակից չէր անցնում: 1999-ից 2008 թվականը՝ Ռոբերտ Քոչարյանի նախագահության տարիներին, տրվել է 50 ՀԷԿ-ի թույլտվություն: 2008-ից հետո արդեն կառուցվել է մոտ 130  ՀԷԿ:

Նշենք, որ փոքր ՀԷԿ-երի թույլ տրված չարաշահումները հեղափոխությունից հետո հայտնվել էին նաև Գլխավոր դատախազության ուշադրության կենտրոնում։ Դատախազությունը պարզել էր, որ Հայաստանում գործող փոքր ՀԷԿ-երի գերակշիռ մասը տարիներ շարունակ աշխատել է օրենքի կոպիտ խախտումներով, բայց բնապահպանության նախարարության համապատասխան պաշտոնյաները միջոցներ չեն ձեռնարկել դրանք շտկելու ուղղությամբ։ Այս ամենի հետևանքով էական վնաս է պատճառվել պետության օրինական շահերին։ Իսկ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը փոքր ՀԷԿ-ի ոլորտը բնորոշել է՝ <որպես չարաշահումների հսկա տիրույթ>: