Ֆինանսական կարգավորողը կապիտալ ծախսերի ավելացման համար ամուր հիմքեր ստեղծելու անհրաժեշտություն է տեսնում

Արմինֆո. ՀՀ կենտրոնական բանկի նախագահ Արթուր Ջավադյանը հունիսի 5-ին ՀՀ Ազգային ժողովի նիստում ներկայացրել է ՀՀ ԿԲ եզրակացությունները 2019 թվականի պետական բյուջեի կատարման վերաբերյալ: Առաջին հերթին, Ջավադյանն ընդգծել է, որ 2019 թվականի բյուջեի կատարումը նպաստել է պետական պարտքի կայունությանը: Այդ առումով նա հաղորդել է, որ ՀՆԱ-ի նկատմամբ պարտքի հարաբերակցությունը տարեկան կտրվածքով նվազել է 1,3 տոկոսով ՝ կազմելով 50 տոկոս։

"ՀՆԱ-ի նկատմամբ պարտքի հարաբերակցության ցուցանիշի նվազմանը նպաստեց բյուջեի դեֆիցիտի կրճատումը՝ մեկ տարվա ընթացքում կանխատեսվածից բարձր,  ինչը պայմանավորված էր պետական ծախսերի կատարման բարելավմամբ, այդ թվում ՝ կառավարության կողմից այդ ցուցանիշի շարունակական վերանայմամբ եւ դրանց իրականացման արդյունավետության բարձրացման նպատակով", - ասել է ԿԲ ղեկավարը,  նշելով, որ պետական պարտքի նվազեցման վրա ազդել է նաեւ հարկային վարչարարությունը: Ընդ որում, նա հավելել է, որ զսպող հարկաբյուջետային քաղաքականության պայմաններում պետբյուջեի դեֆիցիտը կազմել է 41.4 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 1 տոկոսը, ինչը զսպող ազդեցություն է ունեցել համախառն պահանջարկի վրա:

Ջավադյանի խոսքով ՝ հարկաբյուջետային զսպող քաղաքականության պայմաններում ԿԲ-ն արձագանքել է գնաճային զարգացումներին, շարունակելով վարել խթանող դրամավարկային քաղաքականություն ՝ երկու անգամ իջեցնելով վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը: Ցածր տոկոսադրույքների պահպանումը, որն ուղեկցվել է տնտեսության վարկավորման ծավալների ավելացմամբ, նպաստել է համախառն պահանջարկի աճին ։ "2019 թվականին տնտեսական աճի ձեւավորման արդյունքում ավելի շատ նպաստեցին ներքին ծախսերը, հատկապես մասնավոր սպառման էական աճը ՝ 12,8 տոկոսով", - նշել է ԿԲ ղեկավարը:

Միաժամանակ, Ջավադյանը ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքին, որ տնտեսության աճի բարձր տեմպերի և հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ մտցնելու պայմաններում կառավարությունը վերանայել է բյուջեի ծրագիրն՝ աճի ուղղությամբ ։ Արդյունքում, ինչպես ընդգծել է նա, պետբյուջեի եկամուտներն աճել են 16,7 տոկոսով, իսկ հարկերի եւ տուրքերի մասով աճը գրանցվել է 16,4 տոկոսի մակարդակում: Դրա հետ մեկտեղ էական բարելավում է արձանագրվել նաեւ ՀՆԱ - ի նկատմամբ հարկերի հարաբերակցության ցուցանիշի մասով ՝ 1,3 տոկոսով ՝ կազմելով 22,3 տոկոս ։ Ինչ վերաբերում է ծախսերին, ԿԲ ղեկավարը նշել է, որ նախորդ տարվա համեմատ պետբյուջեի ծախսերն ավելացել են 12,6 տոկոսով ՝ ընդգրկելով ՀՆԱ-ի կառուցվածքում 24,9 տոկոս բաժինը: ՀՆԱ-ի նկատմամբ կապիտալ ծախսերի հարաբերակցությունը, նրա խոսքով, կազմել է 2,9 տոկոս, ինչը դեռ միջնաժամկետ հեռանկարում թիրախից ցածր ցուցանիշ է մնում:

"Ելնելով վերն ասվածից եւ հասկանալով ՀՆԱ - ի աճի պահպանման վրա կապիտալ ծախսերի ազդեցությունը, առավել կարեւոր է հատուկ ուշադրություն դարձնել ոլորտի խնդիրների լուծմանը եւ կապիտալ ծախսերի ավելացման համար ամուր հիմքերի ստեղծմանը", - արձանագրել է Ջավադյանը:

Ամփոփելով  ԿԲ նախագահը նշել է, որ 2019 թվականին հարկաբյուջետային քաղաքականության մեջ կատարված փոփոխությունները, որոնք, հիմնականում, արտացոլվել են պետբյուջեի դեֆիցիտի նվազեցման, ստվերի կրճատման եւ պետական ծախսերի բարեփոխման մեջ, դրականորեն են անդրադարձել մակրոտնտեսական կայունության եւ պետական պարտքի կայունության պահպանման վրա:

"Մակրոտնտեսական կայունության պայմաններում շատ կարեւոր է ապահովել կապիտալ ծախսերի անհրաժեշտ ծավալների իրականացումը՝ կայուն տնտեսական աճի ապահովման նպատակով հիմքերի ամրապնդման համար", - եզրափակել է նա: