IFC-ը, EBRD-ը եւ ԵՄ-ն Հայաստանում արդյունաբերական մասշտաբի «Մասրիկ»  առաջին արևային  էներգակայանի ստեղծմանն աջակցության շուրջ համաձայնագիր  են ստորագրել

Արմինֆո. Համաշխարհային բանկի խմբի անդամ Միջազգային ֆինանսական կորպորացիան (IFC), Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը (EBRD) և Եվրոպական Միությունը (ԵՄ) այսօր հայտարարել են Հայաստանում արդյունաբերական մասշտաբի առաջին արևային էներգակայանի ստեղծմանն իրենց աջակցության մասին, որը առաջինն է նաև Կովկասի համար։

Ինչպես ասվում է  IFC-ից ԱրմԻնֆո-ին տրամադրված հաղորդագրությունում, 55 մեգավատ պիկային հզորությամբ կայանը, որը գտնվում է Գեղարքունիքի մարզի Մասրիկ համայնքում, կմեծացնի Հայաստանի վերականգնվող էներգիայի առաջարկը և կօգնի երկրին նվազեցնել կախվածությունը ներմուծվող էներգակիրներից։

Կայանը կառուցում է Fotowatio Renewable Ventures (FRV) –ը, որը արդյունաբերական մասշտաբի վերականգնվող էներգիայի ծրագրերի ոլորտի գլոբալ առաջատար Abul Latif Jameel Energy-ի մասնաճյուղ է։ Կազմակերպությունը 35․4 միլիոն դոլար փոխառության փաթեթ է ստանալու, որից 17․1 միլիոն դոլարը լինելու է երկարաժամկետ ֆինանսավորում IFC-ի և EBRD-ի մեկական վարկերի միջոցով։ Ծրագիրը նաև 3 միլիոն եվրոյի ներդրումային դրամաշնորհ է ստանալու Եվրոպական Միությունից, որը մոբիլիզացվելու է EBRD-ի կողմից։ IFC-ի ֆինանսավորման փաթեթը ներառում է 8․9 միլիոն դոլար վարկ IFC-ի սեփական հաշվից և 8․9 միլիոն դոլար` Ֆինլանդիայի և IFC-ի Կլիմայի ծրագրի մասով համատեղ ֆինանսավորումից։ Ամերիաբանկը տրամադրելու է ֆինանսավորում հարկերի վճարման հավելյալ կարիքների համար։

Մասրիկի արևային կայանը, ըստ նախատեսվածի, արտադրելու է տարեկան ավելի քան 128 գիգավատ/ժամ էլեկտրականություն՝ մեկ կիլովատ ժամի դիմաց 4․19 ȼ մրցակցային սակագնով։ Էլեկտրականությունը էներգիայի գնման համաձայնագրի շրջանակներում իրացվելու է Հայաստանի էլեկտրական ցանցերին, որը էլեկտրաէներգիայի բաշխիչ կոմունալ ընկերություն է։ Ծրագիրը կհեռացնի տարեկան 40․000 տոննա ածխաթթու գազի արտանետումը։ Ներկա պահին Հայաստանի էլեկտրական էներգիայի արտադրության մոտ 70 տոկոսը կախված է ներմուծվող էներգակիրներից։ Քանի որ էլեկտրականության պահանջարկը երկրում աճում է, ակնկալվում է, որ վերականգնվող էներգետիկ ռեսուրսները կապահովեն կայուն և էժան այլընտրանքային աղբյուր, և նախատեսված է, որ Մասրիկի կայանը օրինակ է ծառայելու Կովկասի մյուս երկրների համար։

«Հայաստանը մեծ ներուժ ունի վերականգնվող էներգետիկայի զարգացման և, հատկապես, արևային էներգետիկայի զարգացման բնագավառում, և երկիրը ռազմավարական կարևորություն ունի FRV-ի համար», նշում է FRV-ի Միջին Արևելքի և Աֆրիկայի տարածաշրջանային տնօրեն Միկել դե Իրալան։ «Կովկասի տարածաշրջանում մեր առաջին արևային կայանի ֆինանսավորման գործարքի ամփոփումը կարևոր փուլ է FRV-ի համար, քանի որ այն մեզ թույլ է տալիս ընդլայնել մեր ծածկույթը և պահպանել աշխարհում մեր առաջատարի դիրքը արդյունաբերական մասշտաբի արևային էներգետիկայի ոլորտում։ Այս ծրագրի հետ կապված՝ մենք չափազանց հպարտ ենք նպաստելու երկրի տնտեսության կայուն զարգացմանը՝ տեղերում ապահովելով բարեկեցություն և աշխատատեղեր և այս կերպ օգնելով կառուցել ավելի կայուն ապագա»։

EBRD-ի Եվրասիայի էներգետիկայի տնօրինության, Կայուն ենթակառուցվածքի խմբի ղեկավար Այդա Սիտդիկովան նշել է․«EBRD-ն շատ ուրախ է աջակցելու այս պատմական ծրագրին, որը Հայաստանի էլեկտրաէներգետիկական ոլորտի քաղաքականության դաշտում 1993 թվականից ի վեր մեր ակտիվ ներգրավվածության և ներդրումների արդյունք է։ EBRD-ի կողմից էլեկտրականության ցանցերի, մասնավորի կողմից էներգիայի արտադրության և մասնավորեցման գործընթացի ֆինանսավորումից հետո մենք ուրախ են ֆինանսավորելու արդյունաբերական նշանակության այս առաջին արևային արտադրության կայանը, միևնույն ժամանակ մենք աշխատում են իշխանությունների հետ հողմային և արևային էներգիայի ոլորտում հետագա հրապարակային վաճառքների ուղղությամբ։ Մենք շատ շնորհակալ ենք մեր գործընկեր Եվրոպական Միությանը՝ այս նշանակալի ծրագիրը մեզ հետ համաֆինանսավորելու համար»։

«Մասրիկի արևային էներգիայի արտադրության ծրագիրը հիմնարար դերակատարում է ունենալու Հայաստանում էներգետիկայի  և կլիմայի բնագավառների նպատակների իրագործման հարցում՝ ԵՄ-Հայաստան Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրին և Կայուն զարգացման նպատակներին համահունչ։ Այն նաև կարող է մի շարք նոր աշխատատեղեր ապահովել, ստեղծել նոր արդյունաբերական հնարավորություններ տարածաշրջանում և նպաստել տնտեսական աճին` այժմ, երբ ԵՄ-ն խթանում է Եվրոպայի նոր Կանաչ գործարքը», ասել է ԵՄ դեսպան, Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար Անդրեա Վիկտորինը։

IFC-ի Ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների վարչության տարածաշրջանային ավագ տնօրեն Շերիլ Էդլեսոն Հանվեյը նշել է, «Էներգետիկ անվտանգությունը վճռորոշ է բիզնեսի համար, այդ իսկ պատճառով Հայաստանի վերականգնվող էներգետիկայի պլաններին օգնելը IFC-ի առաքելության կարևոր մաս է։ Մասրիկի արևային կայանի ծրագիրը լրացուցիչ նշաձող է տարիների ընթացքում IFC-ի կողմից Հայաստանի ջանքերին տրամադրվող աջակցության ծրագրերում՝ էներգիայի արտադրության ոլորտում մասնավոր հատվածին ներգրավելու նպատակով։ Սա առաջին քայլն է արևային էներգիայի արտադրության Հայաստանի հավակնոտ ծրագրերի իրականացման գործընթացում և օրինակ է ծառայելու, որին առաջիկա տարիներին բազմաթիվ այլ ծրագրեր կհաջորդեն»։

Ծրագիրը, որը նախատեսում է 55 ՄՎտ պիկային հզորությամբ էլեկտրակայանի և 9 կիլոմետր երկարությամբ էլեկտրահաղորդման գծի նախագծում, կառուցում և շահագործում, մրցութային հիմունքով իրականացված առաջին արևային ֆոտովոլտային ծրագիրն է Հայաստանում։ Համաշխարհային բանկը կառավարությանն օգնել է ծրագիրը նախապատրաստելու հարցում և տրամադրել է տեխնիկական խորհրդատվական աջակցություն։ Մրցութային գործընթացը, որին աջակցել է Վերականգնվող էներգետիկայի ընդլայնման ծրագիրն ու Համաշխարհային բանկը, խիստ մրցակցային է եղել։

Մասրիկի ծրագիրը Համաշխարհային բանկի և Հայաստանի 15-ամյա համագործակցության արդյունք է, որի շրջանակներում աջակցություն է տրամադրվել լայնամասշտաբ բարեփոխումների՝ սպառողներին ավելի մաքուր և արդյունավետ էներգամատակարարում ապահովելու նպատակով։ IFC-ն, EBRD-ն և ԵՄ-ն օժանդակել է Հայաստանի էլեկտրաէներգետիկական ոլորտին՝ մասնավոր ներդրումներ գրավելու, համաշխարհային փորձը բերելու և նորագույն տեխնոլոգիաներին աջակցելու միջոցով։ Վերականգնվող էներգետիկ հզորությունների ավելացումը EBRD-ի և IFC-ի ռազմավարություններում ամրագրված կարևոր նպատակ է Հայաստանի մասով։

Համաշխարհային բանկի խմբի անդամ և Համաշխարհային բանկի քույր կազմակերպություն IFC-ն զարգացման ամենախոշոր հաստատությունն է, որի ուշադրությունն ուղվված է զարգացող շուկաների մասնավոր հատվածին: Աշխատելով աշխարհի ավելի քան 100 երկրներում՝ մենք օգտագործում ենք մեր կապիտալը, գիտելիքներն ու ազդեցությունը զարգացող երկրներում շուկաներ և հնարավորություններ ստեղծելու համար: 2019 ֆինանսական տարում մենք զարգացող երկրների մասնավոր ընկերություններին և ֆինանսական հաստատություններին տրամադրել ենք ավելի քան 19 միլիարդ դոլար՝ լծակավորելով ծակրահեղ աղքատությունը վերացնելու և համատեղ բարգավաճում ապահովելու մասնավոր հատվածի ներուժը: Լրացուցիչ տեղեկությունների համար այցելեք  www.ifc.org կայքէջը:

Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը (ՎԶԵԲ/EBRD) բազմակողմ բանկ է, որը խթանում է մասնավոր հատվածի զարգացումն ու ձեռնարկատիրական նախաձեռնությունը երեք մայրցամաքների 38 տնտեսություններում։ Բանկը պատկանում է 69 երկրի, ինչպես նաև ԵՄ-ին և Եվրոպական ներդրումային բանկին։ EBRD-ի ներդրումներն ուղղված են տարածաշրջանների տնտեսությունները մրցակցային, ներառական, լավ կառավարվող, կանաչ, դիմակայուն և ինտեգրված դարձնելուն։ Հետևեք մեզ ինտերնետում, Facebook-ում, LinkedIn-ում, Instagram-ում, Twitter-ում և YouTube-ում։

FRV-ն վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտի գլոբալ առաջատար է, որը գործունեություն է ծավալում Ավստրալիայում, Ասիայում, Միջին Արևելքում, Աֆրիկայում, Եվրոպայում և Լատինական Ամերիակում։ Գործի դնելով այս ոլորտի իր ապացուցված փորձն ու փորձագիտությունը՝ FRV-ն ձևավորել է բիզնես մոդելներ, որտեղ մեկտեղված է մաքուր էներգիայի արտադրության ակտիվների դիվերսիֆիկացված պորտֆելը առանցքային շուկաներում՝ փորձելով հասնել երկարաժամկետ գործառնական և ֆինանսական օպտիմալացման, ուշադրության կենտրոնում պահելով էլեկտրաէներգետիկական համակարգի փոխակերպումից բխող սպառողների կարիքները։ Այդ նպատակով հաջորդ չորս տարիների ընթացքում կազմակերպությունը նախատեսում է 2 միլիարդ դոլար ներդնել հիմնական միջոցներում՝ նպատակադրելով ընդհանուր տեղակայված հզորությունը 2019 թ․ 0․9 գիգավատից հասցնել 3․5 գիգավատի՝ 2024 թվականին։ Լրացուցիչ տեղեկությունների համար այցելել  www.frv.com։

Եվրոպական Միության անդամ պետությունները որոշել են միավորել իրենց գիտելիքները, ռեսուրսներն ու ճակատագրերը։ Միասին նրանք կառուցել են կայունության, ժողովրդավարության և կայուն զարգացման գոտի՝ միաժամանակ պահպանելով մշակութային բազմազանությունը, հանդուրժողականությունը և անհատի ազատությունները։ Եվրոպական Միությունը պատրաստ է կիսվել իր ձեռքբերումներով և արժեքներով՝ իր սահմաններից դուրս երկրների և մարդկանց հետ։