Չորեքշաբթի, 2 Սեպտեմբերի 2020 19:17

Արմինֆո.Կորոնավիրուսին առնչվող ճգնաժամից, կառավարության աշխատաոճի փոփոխությունից ու ինստիտուտների կայացումից հետո Հայաստանի տնտեսության մեջ ներդրումների ծավալները կավելանան։ Այդ մասին սեպտեմբերի 2-ին կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է տնտեսագետ Վահագն Խաչատրյանը։ Սակայն նա նկատել է, որ խոշոր ներդրումներ ակնկալել չարժե, քանի դեռ տարածաշրջանում խաղաղություն չի հաստատվել։

 

"Մենք՝ որպես պետություն, պարտավոր ենք վերականգնել մեր հարաբերությունները հարեւանների հետ, դա վերաբերում է Թուրքիային եւ Ադրբեջանին: Բոլորի հետ պետք է նորմալ հարաբերություններ լինեն։ Ինչու՞ չօգտագործել Թուրքիայի տնտեսության հզոր ներուժը: Ես հասկանում եմ բոլոր հիմնավորումները։ Բայց, այդուհանդերձ, հարեւանների հետ հարաբերությունների կարգավորման հարցը օրակարգում չպետք է մոռանալ ։ Եվ մենք պետք է պատրաստ լինենք դրան", - ասել է փորձագետը։

 

Նա նշել է, որ ներդրողները կարող են կապիտալը ռիսկային գոտիներ ուղղել միայն այն ժամանակ, երբ շահութաբերության մակարդակը բավականին բարձր է: Այս համատեքստում Խաչատրյանը վկայակոչել Է Իրաքի փորձը, որտեղ պատերազմի պայմաններում շարունակվել են շահագործվել նավթային հանքավայրերը, որոնց շահութաբերությունը կազմում էր 150-200 տոկոս։ "Մեր դեպքում նման բան չկա", - ասել է նա: Ներդրումների տեսանկյունից այսօրվա իրավիճակը համեմատելով 2000-ականների իրավիճակին՝ Խաչատրյանը նշել է, որ դա մեծ մասամբ ոչ այլ ինչ էր, քան՝ փողերի լվացում: "Ներդրումների ընդհանուր կառուցվածքում առյուծի բաժինը պատկանում էր հանքարդյունաբերությանը, էլեկտրաէներգիայի եւ հեռահաղորդակցության ոլորտներին։ Ինչից էլ բխում են էլեկտրաէներգիայի, հեռախոսակապի չհիմնավորված բարձր սակագները", - ասել է Խաչատրյանը, հավելելով, որ միջոցներն ուղղվել են նաև շինարարության ոլորտ, որը հայտնի է իր ստվերային շրջանառություններով։

 

Օրինակ, հիմա Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը, փորձագետի խոսքով, չի կարող ներդրողներին կոչ անել ներդրումներ կատարել հանքարդյունաբերության ոլորտում ՝ նրանց տրամադրելով գործողությունների ազատություն և խոստանալով չպահանջել բնապահպանական նորմերի պահպանում։ "Նա ասում է. "Եկեք, բայց մենք ունենք բնապահպանական նորմեր": Այո, մենք դատապարտում ենք, որ Lydian ընկերության վերաբերյալ որոշում չի կայացվել, բայց վերջինս թաղված է այդ նույն խնդրի մեջ", - նկատել է տնտեսագետը։

 

Հիշեցնենք, որ Հայաստանի տնտեսության իրական հատվածում ընդհանուր օտարերկրյա ներդրումների ծավալը 2020թ. առաջին եռամսյակում կրճատվել է 38,6% - ով' կազմելով 418 մլն դոլար, մինչդեռ մեկ տարի առաջ 12,7% աճ էր գրանցվել: Նրանց կառուցվածքում ՕՈՒՆ ցուցադրել է 1,4 տոկոս լճացման աճ՝ կազմելով 143 մլն դոլար՝ մեկ տարի առաջվա 20,5 տոկոս անկման դիմաց: Արդյունքում՝ ընդհանուր օտարերկրյա ներդրումներում ՕՈՒՆ-ի մասնաբաժինը 2020թ.առաջին եռամսյակում աճել է մինչեւ 34,2% ՝ գերազանցելով ոչ միայն մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշը (20,7% - ը ՝ 2019թ. առաջին եռամսյակում), այլեւ երկամյա վաղեմության ցուցանիշը (29,4% - ը ՝ 2018թ. առաջին եռամսյակում):

 

Ըստ երկրների, ընդհանուր ներդրումների եւ ՕՈՒՆ-ի ծավալով առաջատարությունը պահպանում է Ռուսաստանը՝ 2020 թվականի առաջին եռամսյակում 158.1 մլն դոլար (տարեկան դինամիկայի 47.9 տոկոս աճից դեպի 48.6 տոկոս անկում շրջադարձով), այդ թվում՝ ՕՈՒՆ՝ 120.8 մլն դոլար (տարեկան դինամիկայի ՝ 23.6 տոկոս աճից մինչեւ  5.2 տոկոս անկում վատթարացմամբ):

 

Երկրորդ դիրքում ամրապնդվել է Գերմանիային՝ 131,5 մլն դոլար (տարեկան դինամիկան՝ 20,2 տոկոս անկումից մինչեւ  29,3 տոկոս աճով), որից 3.3 մլն դոլարը՝ ՕՈՒՆ է (ծանրակշիռ անկումից  հասնելով 2,5 անգամոչ պակաս  ծանրակշիռ աճի):

 

TOP-3-ը, ինչպես եւ նախկինում, եզրափակում է օֆշորային Կիպրոսը, որտեղից 2020 թվականի առաջին եռամսյակում 43,7 մլն դոլար ընդհանուր ծավալի ներդրումներ են կատարվել (20,6% անկումից հասնելով 3,1 անգամ աճի), որից՝ 13,7 մլն դոլար ՕՈՒՆ (տարեկան աճի կտրուկ արագացմամբ ՝ 2,1% - ից մինչեւ 3,5 անգամ):