Հայաստանում շարունակվում է ԱՊՊԱ E-ապահովագրերի վաճառքի բազմակի աճը

Արմինֆո. Հայաստանում ԱՊՊԱ (e-ԱՊՊԱ) էլեկտրոնային ապահովագրերի մասնաբաժինը պայմանագրերի ընդհանուր քանակի մեջ մինչեւ 2020 թվականի սեպտեմբեր աճել է 3 անգամ՝ մինչեւ 14 տոկոս՝ մեկ տարի առաջվա 5 տոկոսից: Հայաստանի ավտոապահովագրողների բյուրոյի տվյալներով՝ 2020թ. հունվար-օգոստոսին առցանց ռեժիմով կնքված ԱՊՊԱ պայմանագրերի թիվը հասել է 82 690-ի ՝ տարեկան կտրվածքով աճելով 2,5 անգամ: Ընդ որում, կնքված ԱՊՊԱ պայմանագրերի ընդհանուր թիվը կրճատվել է տարեկան կտրվածքով (2020թ.հունվար-օգոստոս ամիսներին ՝ 2019թ. հունվար-օգոստոսի համեմատ) 16,8%-ով ՝ կազմելով 600 271: Հավաքագրված ապահովագրավճարների ծավալը կազմել է 13 մլրդ դրամ՝ 8,2 տոկոս տարեկան անկումով։ Եվ դա ԱՊՊԱ ապահովագրեր ունեցող փոխադրամիջոցների 2,9% տարեկան անկման դեպքում: Հաշվետու ժամանակահատվածում ուժի մեջ մտած ԱՊՊԱ պայմանագրերի թիվը կազմել է 617 032, որոնց թիվը տարեկան կտրվածքով կրճատվել է 16,9% - ով, իսկ դրանց գծով ապահովագրավճարների ծավալը կազմել է 13,9 մլրդ դրամ' 8,6% տարեկան անկումով: Իսկ տվյալ ժամանակահատվածում լուծված ԱՊՊԱ պայմանագրերի թիվը կրճատվել է 59,8% - ով՝ հասնելով 11 312-ի, որոնց գծով վերադարձվել է կամ ենթակա է վերադարձման  183 մլն դրամի ապահովագրավճարներ: Որպես համեմատություն նշենք, որ մեկ տարի առաջ՝ 2019թ. հունվար-օգոստոսին ԱՊՊԱ պայմանագրով տրանսպորտային միջոցների 13% աճն  ուղեկցվել է ԱՊՊԱ պայմանագրերի 33,5% աճով (ընդ որում ՝ e-ԱՊՊԱ-ինը՝ 3,6 անգամ) եւ հավաքագրված ապահովագրավճարների ծավալը՝ 25,2% - ով:

Մեկ ԱՊՊԱ պայմանագրի ապահովագրավճարի միջին չափը տարեկան կտրվածքով աճել է 10,4% - ով' հասնելով 21 644 դրամի: Արմինֆո-ի վերլուծաբանների ենթադրությամբ, e-ԱՊՊԱ-ի նման բարձր ժողովրդականության հիմնական գործոնը առցանց ռեժիմով պայմանագրեր կնքելիս կիրառվող զեղչն է (5%), ինչին կորոնավիրուսի համավարակի պատճառով արտակարգ դրության ժամանակ ավելացել է նաեւ մեկ այլ պատճառ ՝ աշխատակիցների փոխադրումը հեռավար աշխատանքի ռեժիմի: Ապահովագրական հատուցում ստանալու համար 2020թ. հունվար-օգոստոսին ներկայացվել է 43 883 հայտ, ինչը 12,4% - ով պակաս է 2019թ.նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշից: Իսկ վճարումների ծավալը կազմել է 9.6 մլրդ դրամ՝ տարեկան 4,1% անկումով։ Ընդ որում, 17 626 հայտեր եղել  են ճանապարհատրանսպորտային պատահարների պարզեցված ձեւակերպման (եվրոարձանագրությանբ) դեպքերով՝ տարեկան 24,1 տոկոսով անկմամբ, որոնց գծով վճարված հատուցումների ծավալը կազմել է 1.3 մլրդ դրամ (տարեկան անկումը ՝ 28,3 տոկոս), իսկ մեկ վճարման միջին չափը՝ 70 984 դրամ (տարեկան անկման մինչեւ 5,5 տոկոս արագացմամբ): Իսկ ընդհանուր ապահովագրական հատուցումների մեկ վճարման միջին չափը կազմել է 218.360 հազար դրամ ' տարեկան 9.4 տոկոս աճով: Հարկ է նշել, որ 2020թ. օգոստոսից ի վեր եվրաարձանագրությամբ ապահովագրական դեպքերի համար ուժի մեջ է մտել վնասի ավելի բարձր շեմը՝ 200 հազ. դրամ (նախկին 100 հազ. դրամի դիմաց)։ Մեկ տարի առաջ՝ 2019թվականի հունվար-օգոստոսին, արձանագրվել էր ապահովագրական հատուցում ստանալու հայտերի 17,7% աճ, վճարումների ծավալի 13,2% աճ (մեկ վճարման միջին չափի 3,8% անկման դեպքում), ընդ որում, եվրաարձանագրությամբ հայտերի թիվն ավելացել է 4,3% - ով ՝ գրեթե անփոփոխ վճարումների ծավալով (մեկ վճարման միջին չափի 4.2% անկման

դեպքում):

ԱՊՊԱ-ի վնասաբերության գործակիցը 2020թ. հունվար-օգոստոսին նվազել է մինչեւ 61%, մինչդեռ, մեկ տարի առաջ նույն ժամանակահատվածում արձանագրվել է 71% - ից մինչեւ 72% աճ:

2020 թվականի հունվար-օգոստոս ամիսների արդյունքներով Հայաստանում հաշվվում է գործող ԱՊՊԱ-պայմանագրով  550 843 տրանսպորտային միջոցներ: Դրանց թիվը տարեկան կտրվածքով կրճատվել է 16 640-ով: "Ռոսգոսստրախ Արմենիա" ԱԸ-ում  ապահովագրված է 180 808 տրանսպորտային միջոց, "Նաիրի Ինշուրանս"-ում' 111 335 միավոր, "ԻՆԳՈ Արմենիա"-ում՝  84 084, ՌԵՍՈ-ում՝ 65 457 միավոր, "Սիլ Ինշուրանս"-ում՝ 58 436 միավոր, "Արմենիա-Ինշուրանս"-ում՝ 50 723 միավոր:

Նշենք, որ Հայաստանում մարտի 16-ից կորոնավիրուսի համավարակի տարածումը կանխելու միջոցառումների շրջանակներում սահմանվել է արտակարգ դրություն, որն ամեն ամիս երկարացվել եւ հանվել է սեպտեմբերի 12-ից ՝ պահպանելով անվտանգության սահմանափակիչ միջոցները: Այդ կապակցությամբ արտակարգ դրության առաջին ամսում գործունեության բազմաթիվ տեսակների վրա դրվել է ժամանակավոր արգելք (այդ թվում ՝ ռեստորաններ, սրճարաններ, բարեր, խաղատներ, հյուրանոցներ, ճաշարաններ, առեւտրային օբյեկտներ եւ պարենային եւ բժշկական արտադրանքի հետ չկապված արտադրություններ): Արգելքի շրջանակներում հանրապետությունում դադարեցվել էր հասարակական տրանսպորտի աշխատանքը (այդ թվում ՝ մետրո), եւ սահմանափակվել է այլ տրանսպորտային միջոցների երթեւեկությունը (բացի տաքսիից), սահմանափակվել է միջազգային ավիացիոն, երկաթուղային եւ ավտոբուսային հաղորդակցությունը: Արգելքը մասնակիորեն հանվել է ապրիլի երկրորդ կեսին, ապա մայիսի 4-ից արգելքի թույլատրված տեսակների ցանկն ավելի է ընդլայնվել՝ տնտեսության կենսագործունեությունն ապահովելու նպատակով, իսկ մայիսի 18-ից արգելքը հանվել է գրեթե ամբողջությամբ: Այդ նույն օրվանից սկսել է աշխատել հասարակական տրանսպորտը (այդ թվում ՝ մետրոն) եւ հանրային սննդի եւ ծառայությունների շատ օբյեկտներ, բայց առայժմ սահմանափակված է միջազգային օդային, երկաթուղային, ավտոբուսային հաղորդակցության գործունեությունը: Սակայն սեպտեմբերի 2-ից հանվել են օդային սահմաններով Հայաստան մուտք գործելու սահմանափակումները, պահպանվում են միայն ցամաքային սահմաններով հաղորդակցության արգելքները։

Հիշեցնենք, որ Հայաստանում ԱՊՊԱ շուկայում եվրաարձանագրության գծով ապահովագրական դեպքերի ձեւակերպումների համակարգը ներդրվել է 2016 թվականի մարտից՝ ի սկզբանե մինչեւ 50 հազար դրամ վնասի շեմով, որը բարձրացվել է մինչեւ 100 հազար դրամ նույն տարվա սեպտեմբերից ՝ 2020թ.օգոստոսից մինչեւ 200 հազար դրամ: 2017 թվականին մեկնարկել է ԱՊՊԱ գործընթացների անցումը "Armenian Single Window for Automative - ASWA" նախագծի միասնական պատուհանի համակարգին և ապահովագրական շուկայի համար միասնական հարթակին՝ 2014 թվականին ֆրանսիական "Բյուրո Վերիտաս" (Bureau Veritas Inspection Valuation Assessment and Control) հետ կնքված պայմանագրի շրջանակներում: Այդ պահից սկսել են փուլ առ փուլ ներդրվել՝ միասնական պատուհանի հարթակի միջոցով ԱՊՊԱ ապահովագրերի կնքում (2017թ. հոկտեմբեր), ապահովագրերի առցանց վաճառք (2017թ. նոյեմբեր), կանխիկ դրամական միջոցների ընդունման գործառույթով վճարային տերմինալների միջոցով ապահովագրերի գնում (2017թ. դեկտեմբեր): Իսկ 2020թ. փետրվարին հաջորդեց ԱՊՊԱ գործընթացի հերթական ավտոմատացումը՝ ապահովագրական դեպքերի ձևակերպումը եվրաարձանագրությամբ՝ ASWA բջջային հավելվածի միջոցով։