Երեթշաբթի, 22 Սեպտեմբերի 2020 18:36

Արմինֆո.  Հայաստանում ACRA վարկային բյուրոյի բազան մինչեւ 2020թ. հուլիսը համալրվել է մինչեւ 21.548 մլն վարկերի եւ փոխառուների թվով՝ մինչեւ 1.726 մլն: Այս մասին է վկայում ACRA կայքում ներկայացված "Վարկային բյուրոյի հիմնական ցուցանիշների դինամիկան" գրաֆիկական հաշվետվությունը:

 

Ըստ աղբյուրի, ս. թ. II եռամսյակում վարկերի թվի  464.132 հազարով աճն ուղեկցվել է վարկառուների 3.599 հազար աճով, իսկ I կիսամյակում այդ ցուցանիշների աճը կազմել է, համապատասխանաբար, 885.018 հազար և 6.939 հազար:

 

Այսպիսով, ACRA-ի տեղեկատվական ծածկույթը 2020 թվականի մայիսին հասել է աշխատունակ բնակչության 88,1 տոկոսի՝ այդ մակարդակում պահպանելով նաեւ հունիսին՝ հունվարյան 87,8 տոկոսի եւ փետրվար-ապրիլ ամիսներին պահպանվող 88 տոկոսի դիմաց:

 

Հարկ է նշել, որ տրամմադրված վարկերում բյուրոյին հարցումների տեսակարար կշիռը I եռամսյակում 439,8 տոկոսից հասցնելով 476,7 տոկոսի, ապրիլին բարձրացել է մինչեւ 797,8 տոկոս, որից հետո նույնքան կտրուկ նվազել է՝ մինչեւ մայիսի 475,2 տոկոս եւ հունիսի 456,9 տոկոս: Դա նշանակում է, որ վարկերի ստացման համար ամենից շատ հարցումները ներկայացվել են ապրիլին, երբ կորոնավիրուսի համավարակի պատճառով արտակարգ դրության առաջին ամսում սուբյեկտները բախվել են սոցիալական եւ տնտեսական դժվարությունների ՝ գործունեության բազմաթիվ տեսակների ժամանակավոր արգելքի հետեւանքով: Սակայն, եթե ապրիլին 8 հարցումներից բավարարվել է մեկը՝ վարկ ստանալու համար, ապա մայիսին եւ հունիսին այդ հարաբերակցությունը նվազել է մինչեւ 5/1:

 

ԱրմԻնֆո-ի պատրաստած Հայաստանի բանկերի ֆինանսական վարկանիշի 30.06.2010 թ. տվյալներով,  բանկերի ընդհանուր վարկային պորտֆելը գերազանցել է 4 տրլն դրամը (8.3 մլն դոլար), տարեկան աճի 11%-ից  մինչեւ 19% արագացմամբ՝ խիստ թուլացած եռամսյակային աճի դեպքում: Զուգահեռաբար վերսկսվել է չաշխատող վարկերի աճը, եւ NPL-ի մասնաբաժինը վարկային պորտֆելում տեղաշարժվել է II եռամսյակում' 8% - ից մինչեւ 8,3% (հաշվի առնելով անհուսալի վարկերը, որոնք ԿԲ-ն հաշվի չի առնում արտաբյուջետային ելքագրումների պատճառով): Ժամկետանց վարկերի ծավալի 8,2 տոկոս  աճը  (եռամսյակային 10,1 տոկոս աճի դեպքում), իր հերթին, թույլ չի տվել արագացնել շահույթի աճի տեմպերը. զուտ շահույթը առաջին կիսամյակի արդյունքներով կազմել է  40.6 մլրդ դրամ ($84.2 մլն), տարեկան կտրվածքով աճել է 6% - ով ՝ տարեկան վաղեմության տեմպին համարժեք։

 

Նշենք, որ ըստ ՀՀ ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանի, եռամսյա վարկային արձակուրդների պատճառով Հայաստանի բանկային համակարգ չի մուտքագրվել 100 մլրդ դրամ՝ վարկերի մարումների տեսքով: Կանխատեսվում է, որ խնդրահարույց վարկերի մասնաբաժինը (NPL) շուտով կարող է գերազանցել 10% - ը: Նա պարզաբանել է, որ, ըստ ԿԲ գնահատականների, բանկային համակարգի ընդհանուր վարկային պորտֆելի NPL աճ է ակնկալվում է ներդրման վարկային արձակուրդի, ինչպես նաեւ համաճարակաբանական ճգնաժամի առնչությամբ քաղաքացիների եկամուտների անկման պատճառով:

 

Հիշեցնենք, որ Հայաստանում կորոնավիրուսի տարածման դեմ պայքարի շրջանակներում մարտի 16-ից սահմանվել է արտակարգ դրություն, որը ամեն ամիս երկարացվել է և չեղարկվել է սեպտեմբերի 12-ից ՝ պահպանելով սահմանափակումները: Բայց Հայաստանի բանկերը դեռ արտակարգ դրության նախաշեմին մարտի 13-ին հայտարարել են վարկային արձակուրդների կիրառման մասին՝ կապված վճարումների տարկետման հետ եւ մարման ժամկետների երկարաձգմամբ: Մարտ-մայիս ամիսներին վարկային արձակուրդների հնարավորությունից կամ վարկային պայմանագրերի վերանայումից օգտվել են գրեթե 550 հազար ֆիզիկական եւ 17.4 հազար իրավաբանական անձինք կամ բանկային հաճախորդների մոտ 30 տոկոսը: Ընդհանուր առմամբ, վերանայվել է շուրջ 980 հազար վարկային պայմանագիր ՝ ընդհանուր առմամբ 1.3 տրլն  դրամ մնացորդային գումարի չափով,  իսկ հետաձգված վճարումների ծավալը կազմել է 100 մլրդ դրամ։