Արմինֆո. Եթե տարբեր երկրներից ներկրվող բոլոր ապրանքների համար հավասար պայմաններ լինեին, ապա թուրքական ապրանքներն այդքան լայն ներկայացվածություն չէին ունենա հայկական շուկայում։ Հոկտեմբերի 28-ին տեղի ունեցած մամուլի ասուլիսի ժամանակ նման կարծիք է հայտնել տնտեսագետ, Երեւանի նախկին քաղաքապետ Վահագն Խաչատրյանը։
Նա նշել է, որ անցյալ տարի Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ ապրանքաշրջանառությունը հասել է մինչեւ 270 մլն դոլարի: "Թուրքիան մեր 7-րդ առեւտրային գործընկերն է", - ընդգծել է նա: Տնտեսագետը նշել է, որ ժամանակին պետմարմինները ստեղծել են մի համակարգ, որը լրացուցիչ արտոնություններ է նախատեսում Թուրքիայից ներկրվող ապրանքների համար, ինչը օրենքից դուրս էր և կոռուպցիոն լուրջ ռիսկեր էր պարունակում: "Եվ միշտ էլ պետական ապարատն օգտագործել է այդ մեխանիզմները", - նկատել է Խաչատրյանը։
8 ամսում Թուրքիայի հետ ապրանքաշրջանառությունը, փորձագետի խոսքով, կազմել է 139 մլն դոլար, ինչը մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշից ցածր է 13 տոկոսով: Նրա կարծիքով, անկումը կշարունակվի նաեւ հաջորդ 2 ամիսներին, սակայն դա ավելի շատ կապված կլինի ոչ թե ռազմական գործողությունների, այլ կորոնավիրուսի հետ: Հայաստանը, Խաչատրյանի ասելով, Թուրքիայից ներկրում է 875 անուն տարբեր տեսակի ապրանքներ՝ սկսած գյուղատնտեսական արտադրությունից, վերջացրած արդյունաբերական հատվածի արտադրանքով։ Մինչդեռ, ներմուծման առյուծի բաժինը ցիտրուսային մրգերն են: Փորձագետի կարծիքով՝ դժվարություն չի ներկայացնի թուրքական ցիտրուսի փոխարինումը որևէ այլ երկրի, մասնավորապես, Հունաստանի մրգելով։ "Բայց կան այնպիսի ապրանքներ, որոնք կարող են խնդիրներ առաջացնել: Դրանք շինանյութն ու հումքն են։ Որովհետև թեթև արդյունաբերության զարգացումը, որն այսօր տեղի է ունենում Հայաստանում, պայմանավորված է Թուրքիայից ներկրվող հումքով։ Թե մեր գործարարներին, թե մեր կառավարությանը, այդ առումով լուրջ աշխատանք է սպասվում", - ասել է նա, նշելով, որ այլընտրանք կարող է ծառայել ԵԱՏՄ, ԱՊՀ շուկան։
Ավելի վաղ, ըստ փորձագետի, դրանում տնտեսական նպատակահարմարություն չկար՝ կոռուպցիոն համակարգերի առկայության պատճառով: Ոչ ոք չէր մտածում Իրանից հումք բերելու և արտադրություն սկսելու մասին, քանի որ էժան թուրքական էր ներկրվում, ինչը մրցակցությունից դուրս էր մղում մյուսներին ։
Այսօր, ինչպես ասել է տնտեսագետը, պետք է մտածել այն մասին, թե ինչպես օգնել և ինչ անել այն գործարարներին, ովքեր իրենց բիզնեսը կապել են Թուրքիայի հետ։ "Մենք պետք է խնդիր դնենք մեր առջեւ, որը տեխնոլոգիապես բարդ չէ եւ մեծ ծախսեր չի պահանջում: Կարծում եմ, որ անհրաժեշտ է միայն ներդնել տեխնոլոգիան եւ կազմակերպել արտադրությունը: Եթե դա երկար ժամանակ է պահանջի, ապա կարելի է փորձել հումք գտնել Չինաստանում կամ ԵԱՏՄ-ում։ Պետք է օգտագործել բոլոր հնարավորությունները: Մենք պետք է մտնենք այնպիսի տնտեսական մեխանիզմ, որպեսզի տեղական արտադրությունը ավելի շահավետ լինի, քան ներմուծումը ։ Նույնը վերաբերում է գյուղմթերքին", - ասել է տնտեսագետը։
Դրա հետ մեկտեղ, նա նշել է, որ առաջիկա 5 տարիների համար տնտեսության զարգացման տեսանկյունից առավել հեռանկարային կարող են լինել այնպիսի ոլորտները, ինչպիսիք են թեթեւ արդյունաբերությունը, շինանյութերի արտադրությունը եւ ռազմաարդյունաբերական համալիրը: