Ուրբաթ, 20 Նոյեմբերի 2020 17:32

Արմինֆո.  Արժույթի միջազգային հիմնադրամը (ԱՄՀ) Հայաստանսւմ 2020 թվականին կանխատեսում Է ՀՆԱ-ի ավելի քան 7 տոկոս անկում՝  2021 թվականին համեստ աճով: Այս մասին ասվում է ԱՄՀ մամլո հաղորդագրության մեջ, որում, բացի Stand-by վարկի երրորդ վերանայման մասին տեղեկատվությունից, Հայաստանում ԱՄՀ պատվիրակության ղեկավար Նաթան Փորթերը ներկայացնում է նաեւ նորացված կանխատեսումային ցուցանիշները:

 

Ն. Փորթերը  նշել է. "Հայաստանի տնտեսությունը մեծապես տուժել է COVID-19 համավարակից եւ 1990-ական թվականների սկզբից ի վեր վատթարագույն ռազմական առճակատումից, ինչի պատճառով կկրճատվի 2020 թվականին։ Այս ցնցումները հանգեցրել են ներքին պահանջարկի եւ առաջարկի խախտման եւ խորացել են արտահանման եւ զբոսաշրջության, դրամական փոխանցումների եկամուտների կտրուկ կրճատմամբ եւ որոշ չափով կապիտալի հոսքերի թուլացմամբ: Ներկայումս սպասվում է, որ իրական ՀՆԱ-ն կկրճատվի 2020 թվականին։ Վերականգնման վերաբերյալ անորոշությունը բարձր է, սակայն աճը, ԱՄՀ-ի կանխատեսումներով, համեստ կմնա 2021 թվականին, իսկ հետո կարագանա այդ ցնցումների եւ դրանց հետ կապված տնտեսական սպիների հետեւանքներին տնտեսության աստիճանական ադապտացման չափով: Միջնաժամկետ հեռանկարում գնաճը կաճի եւ աստիճանաբար կմոտենա նպատակային միջակայքի ստորին սահմանին (4% +/-1,5 - խմբ.): Արտաքին իրադարձությունների, անորոշ տնտեսական եւ քաղաքական իրադրության, տարածաշրջանային բարձր լարվածության, համաճարակի ինտենսիվության եւ տեւողության հետ կապված կարճաժամկետ բացասական ռիսկերը հավասարակշռվում են համավարակից հետո ավելի արագ վերականգնման, ավելի սահմանափակ սպիացման եւ բարեփոխումների ավելի արագ իրականացման պոտենցիալ դրական հետեւանքներով":

 

Նա նաեւ նշել է, որ եկամուտների նվազումը եւ առողջապահության, սոցիալ - տնտեսական աջակցության եւ անվտանգության ծախսերի ավելացումը զգալիորեն կավելացնեն բյուջեի դեֆիցիտը եւ պետական պարտքը 2020 թվականին: "Սպասվում է, որ բյուջեի դեֆիցիտը 2020 թվականին կավելանա մինչեւ 430 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 7% - ը), իսկ 2021 թվականին կկրճատվի մինչեւ 355 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 5.5% - ը) ։ Բյուջեն կֆինանսավորվի ներքին և արտաքին աղբյուրներից, այդ թվում ՝ գործընկերներից զարգացման ռեսուրսների մոբիլիզացման հաշվին ։ Սպասվում է, որ պետական պարտքը 2020 թվականին կգերազանցի ՀՆԱ-ի 60 տոկոսը ՝ 2021 թվականին հասնելով գրեթե 69 տոկոսի: ԱՄՀ-ն ողջունում է Հայաստանի կառավարության հաստատակամ հավատարմությունը ֆինանսական կայունության ապահովմանը ' առաջնորդվելով իր հարկային կանոնով, չնայած այն ճնշումներին, որոնց բախվում է: Այդ նպատակով Հայաստանի կառավարությունը կակտիվացնի եկամուտների մոբիլիզացմանն ուղղված ջանքերը, կիրականացնի հարկային քաղաքականություն եւ վարչական միջոցառումներ ՝ զսպելով ընթացիկ ծախսերը եւ երաշխավորելով գերակա ծախսերը: Արդյունքում սպասվում է, որ միջնաժամկետ հեռանկարում պետական պարտքը աստիճանաբար կկրճատվի եւ մինչեւ 2026 թվականը կնվազի ՀՆԱ - ի 60 տոկոսից ցածր", - այսպիսին են ԱՄՀ-ի նոր կանխատեսումները:

 

Նշենք, որ ԱՄՀ-ի նախորդ (ապրիլյան) կանխատեսումը կանխատեսում էր Հայաստանի ՀՆԱ-ի 1,5% անկում, ՀՆԱ-ի 60% - ից բարձր պետական պարտք եւ պետբյուջեի դեֆիցիտի ավելացում մինչեւ ՀՆԱ-ի գրեթե 5%: Համաշխարհային բանկի հոկտեմբերյան կանխատեսման համաձայն, 2020թ.-ի համար Հայաստանի ՀՆԱ-ի անկումը կկազմի 6,3%, նախկինում ակնկալվող 2,8% - ի եւ 2019թ. - ի փաստացի 7,6% - ի աճի դիմաց:

ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով ՝ Հայաստանում տնտեսական ակտիվությունը 2020 թվականի հունվար-սեպտեմբերին էլ ավելի մեծ անկում է արձանագրել՝ հասնելով 6,6 տոկոսի, արտահանման և ներմուծման արագացված կրճատումների ֆոնին ՝ համապատասխանաբար 4,4 և 13,7 տոկոսով։ Այն ճյուղերը, որոնք նախկինում հանդես են եկել որպես տնտեսական աճի շարժիչ, այժմ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում ռազմական գործողությունների եւ ռազմական դրության ֆոնին անկման մեջ են: Այսպես, 2020թ. հունվար-սեպտեմբեր ամիսներին աճը պահպանել են արդյունաբերական հատվածը, ագրոհատվածը և էներգահամալիրը,  համապատասխանաբար,  1%, 0,5% և 1,5% ՝տարեկան ։ Իսկ մնացած ճյուղերը լուրջ անկում են գրանցել. շինարարությունը՝ 15,7 տոկոսով, առևտուրը՝ 11,4 տոկոսով, ծառայությունների ոլորտը՝ 11,7 տոկոսով ։