Աշոտ Օսիպյանը անշարժ գույքի շուկայի ակտիվացման երկարաժամկետ պետական ծրագրի իրականացման անհրաժեշտություն է տեսնում

Արմինֆո.  Պետությունը պետք է նպաստի կայունացմանը անշարժ գույքի շուկայում: Այդ մասին դեկտեմբերի 9-ին Տնտեսական լրագրողների ակումբի կազմակերպած zoom-կոնֆերանսի ժամանակ ասել է բանկային կառավարման դպրոցի հիմնադիր Աշոտ Օսիպյանը։

"Երբ անշարժ գույքի շուկան նվազում է, վարկերը դառնում են խնդրահարույց: Պետությունը պետք է երկարաժամկետ ծրագիր իրականացնի հիփոթեքային շուկայի զարգացման համար ՝ տրամադրելով ավելի էժան վարկեր", - ասել է նա։ Այս տեսանկյունից Օսիպյանը պարզաբանել է, որ դա պետք է լինի հատուկ ծրագիր ՝ հատուկ մատչելի տոկոսադրույքներով, որն արհեստականորեն առաջարկ ձեւավորեր անշարժ գույքի շուկայում։

Բացի այդ, նա նշել է շինարարության խթանման եւ այդ ոլորտում օրենսդրական փոփոխությունների անհրաժեշտությունը: Այս առնչությամբ փորձագետը հիշեցրել է կառավարության նախաձեռնած գույքահարկի վերաբերյալ օրենքի մասին, որի ընդունումը նա աննպատակահարմար է համարել կորոնավիրուսի համավարակի շրջանում, սակայն այդ կոչը արձագանք չի գտել իշխանությունների մոտ:

ԱրմԻնֆո-ի պատրաստած Հայաստանի բանկերի ֆինանսական վարկանիշի եւ Վարկային ընկերությունների ռենքինգի տվյալներով, ընդհանուր առմամբ, հաշվի առնելով բանկերի եւ չորս հիփոթեքային ընկերությունների (ԱՀԸ, ՄԲԵ, Ֆիդես եւ առաջին հիփոթեքային ընկերություն) հիփոթեքային պորտֆելը,  հիփոթեքային վարկերի ծավալը կազմել է 662 մլրդ դրամ ($1.4 մլրդ) ' տարեկան 30,2% աճով: Ընդ որում, միայն բանկային համակարգի հիփոթեքային պորտֆելը տարեկան կտրվածքով աճել է 36,3 տոկոսով։  "ԱՀԸ" եւ "ՄԲԵ" հիփոթեքային պորտֆելը կազմել է 200 մլրդ դրամ ($409.4 մլն) ' տարեկան 19.6% աճով: Բոլոր 17 հայկական բանկերն աշխատում են հիփոթեքային շուկայում, ընդ որում դրանցից 10-ը դասական հիփոթեքի հետ մեկտեղ տրամադրում են նաեւ բնակարանների գնման/շինարարության/վերանորոգման էներգաարդյունավետ "կանաչ" վարկեր:

Նշենք, որ "Ազգային հիփոթեքային ընկերություն" ՓԲԸ-ն եւ "Մատչելի բնակարան երիտասարդներին" ՓԲԸ-ն Հայաստանում գործում են 2010 թվականի հոկտեմբերից: Այդ ընկերությունների միակ հիմնադիրն ու բաժնետերը ՀՀ ԿԲ - ն է ։ Ընկերությունները կոչված են վերաֆինանսավորելու ֆինանսական կազմակերպությունների հիփոթեքային վարկերը: Ընդ որում, 2019 թվականից արդեն վերանայված, վարկավորման առավել մատչելի և գրավիչ պայմաններով, որոնք վերաբերում են տոկոսադրույքին, կանխավճարին, վարկի գումարին, մարման ժամկետին, լրավճարմանը, իսկ ՄԲԵ ծրագրի շրջանակներում թվարկվածի հետ մեկտեղ բարելավվել է հիփոթեքային վարկին հավակնող ամուսինների գումարային տարիքին վերաբերող պահանջը: