Երեթշաբթի, 29 Դեկտեմբերի 2020 22:15

Արմինֆո.Կենտրոնական բանկն էլ ավելի է վատթարացրել 2020 թվականին Հայաստանի ՀՆԱ - ի անկման կանխատեսումը ՝ նախկին 6,2 տոկոսից հասցնելով 7,2 տոկոսի: Այդ մասին նշված է դեկտեմբերի 29-ին հրապարակված՝ ԿԲ 2020թ.IV եռամսյակի դրամավարկային քաղաքականության ծրագրում։

 

Ըստ ԿԲ կանխատեսման, այս պայմաններում մասնավոր պահանջարկի անկումը կկազմի 10,1%, այդ թվում՝ մասնավոր սպառումը կկրճատվի 9,3% - ով (նախկինում սպասվող 9,4% անկման դեմ), իսկ մասնավոր հիմնական միջոցների համախառն կուտակումը կնվազի 15,3% - ով:

 

Կանխատեսվող հորիզոնում ԿԲ - ն ակնկալում է տնտեսական ակտիվության դանդաղ վերականգնում՝ հիմնականում մասնավոր ծախսերի հաշվին, սակայն ստեղծված իրավիճակի գնահատումը ցույց է տալիս, որ ՀՆԱ-ի աճը ցածր է լինելու նախկինում երկարաժամկետ հեռանկարում ամրագրված 5 տոկոսից ՝ կապված Արցախում ռազմական գործողություններից բացասական ազդեցության և կուտակված անորոշություններից հետ: 2021 թվականին ՀՆԱ-ի աճի վրա բացասական ազդեցություն կունենան պետբյուջեն ու արտահանումը, բայց միջնաժամկետ հեռանկարում դրանց ազդեցությունը դրական կլինի ։

 

ՀՆԱ-ի նկատմամբ ընթացիկ հաշվի դեֆիցիտի հարաբերակցությունը, ԿԲ նորացված կանխատեսման համաձայն, 2020 թվականին կկազմի 5 տոկոս (նախկինում ակնկալվող 5,5 տոկոսի դիմաց), իսկ 2021 թվականին կբարձրանա մինչեւ 7-8 տոկոս ՝ միջնաժամկետ հեռանկարում աստիճանական իջեցմամբ մինչեւ 3-5 տոկոս: ԿԲ-ն 2020 թվականին արտահանման ավելի զգալի անկում է սպասում, քան կանխատեսվում էր ավելի վաղ (29-32 տոկոս սպասվում էր թե արտահանման, թե ներմուծման առումով) ՝ կապված ոսկու և պղնձի խտանյութի արտահանման ծավալների նվազման հետ: 2021 թվականի համար ԿԲ - ն կանխատեսում է արտահանման աճ՝ 4-6% միջակայքում ։ Եվ չնայած այն բանին, որ 2021 թվականին որոշ չափով կարագանա համաշխարհային պահանջարկի վերականգնումը՝ դանդաղ աճը պայմանավորված կլինի զբոսաշրջային հոսքի ցածր մակարդակով ։ Առավել տուժած ոլորտը կմնա զբոսաշրջությունը, եւ չնայած կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութի օգտագործման մասին դրական լուրերին ՝ զբոսաշրջիկները դեռեւս զգուշություն կցուցաբերեն: ՀՀ արտաքին զբոսաշրջության վերականգնումը սպասվում է 2021 թվականի երրորդ եռամսյակում, բայց ավելի դանդաղ տեմպերով, քան համաշխարհային զբոսաշրջությունը ՝ հաշվի առնելով ռազմական դրությունից միջնաժամկետ բացասական ազդեցությունը ։ Ներմուծման աճը 2021 թվականին, ԿԲ կանխատեսումներով, կլինի 7-9% միջակայքում։

 

Ֆիզիկական անձանց դրամական փոխանցումների գծով Կենտրոնական բանկը կանխատեսում է, որ 2020 թվականին ԱՄՆ-ից եւ այլ երկրներից (<ալտրուիստական> բնույթի) մասնավոր տրանսֆերտների ծավալների աննախադեպ աճից հետո դրանք 2021 թվականին կնվազեն, իսկ Ռուսաստանից փոխանցումները որոշ չափով կվերականգնվեն ՝ կապված այնտեղ սպասվող տնտեսական ակտիվության եւ աշխատանքային միգրանտների հոսքի որոշակի վերականգնման հետ: Այս պայմաններում մասնավոր տրանսֆերտների զուտ ներհոսքը Հայաստան, ըստ ԿԲ կանխատեսումների, 2021 թվականին կնվազի 4-6% - ով (2020թ.կանխատեսվող 19-22% անկման դիմաց) ։

 

ԿԲ կանխատեսումների համաձայն ՝ ՀՆԱ-ում կառավարության պարտքի բաժինը 2020 թվականին կբարձրանա 11,6 տոկոսով եւ կհասնի 61,5 տոկոսի:

 

2020 թվականին ՀՆԱ-ի զգալի անկման եւ հայտարարված ռազմական դրության պայմաններում գործազրկության մակարդակը կբարձրանա մինչեւ 19 տոկոս՝ 2021 թվականին մինչև 20 տոկոս աճով, կանխատեսում է ՀՀ ԿԲ-ն: Այս ցուցանիշի աստիճանական աճը ԿԲ-ն պայմանավորում է այն բանով, որ 2020 թվականին պետական աջակցության շնորհիվ շատ ձեռնարկություններ նախընտրել են պահանջարկի խորը անկման պայմաններում կրճատել աշխատանքային ժամերը ՝ պահպանելով աշխատակիցների հաստիքները: Իսկ 2021 թվականին այդ աջակցության պետական ծրագրերի ենթադրվող ավարտը և անորոշությունների առկայությունը կհանգեցնեն գործազրկության աճին։ Միջնաժամկետ հեռանկարում, տնտեսական ակտիվության վերականգնմանը զուգահեռ, գործազրկության մակարդակն ամեն տարի կնվազի 0,4-0,5 տոկոսային կետով ՝ կանխատեսվող ժամանակաշրջանի ավարտին մոտենալով 19 տոկոսին:

 

Նշենք, որ այս տարվա հոկտեմբերին Համաշխարհային բանկի նորացված կանխատեսմամբ ՝ 2020 թվականին Հայաստանի ՀՆԱ-ի անկումը կկազմի 6,3%՝ նախկինում սպասվող 2,8%-ի եւ 2019թ. փաստացի 7,6% - ի աճի դիմաց: 2021թ. ՀԲ-ն ակնկալում է, որ Հայաստանի ՀՆԱ աճը կհասնի 4,6%-ի։ԱՄՀ-ն իր նոյեմբերյան կանխատեսման մեջ 2020 թվականին Հայաստանի ՀՆԱ-ի անկում էր սպասում ավելի քան 7 տոկոսով ՝ 2021 թվականին համեստ աճի ելքով: ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով ՝ 2020 թվականի հունվար-նոյեմբերին տնտեսական ակտիվության անկումն արդեն խորացել է մինչև տարեկան 7,2 տոկոս, ընդ որում՝ միայն նոյեմբերին անկումը կազմել է 10,2 տոկոս, և գրեթե նույն անկումն արձանագրվել է 2019թ.նոյեմբերի համեմատ ՝ 10,3 տոկոս ։