Երեթշաբթի, 19 Հունվարի 2021 15:33

Արմինֆո. Օտարերկրյա ընդհանուր ներդրումների ծավալը (ներդրումների բոլոր տեսակներն ու ձեւերը․ – խմբ.) Հայաստանի տնտեսության իրական հատվածում 2020թ. հունվար-սեպտեմբերին՝ 2019թ.նույն ժամանակահատվածի համեմատ կրճատվել է 32%-ով (նախորդ տարվա 27,1% աճի դիմաց)՝ 2020թ. 9 ամսում կազմելով 1.5 մլրդ դոլար։

2020թ. հունվար-սեպտեմբերին օտարերկրյա ընդհանուր ներդրումներում ՕՈՒՆ-ին բաժին է ընկել 25% (նախորդ տարվա 21%-ի դիմաց) կամ 363 մլն դոլար, ինչը 20% - ով ցածր է 2019 թ․ նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշից (նախորդ տարվա 17,4% - ի դիմաց): Այս մասին են վկայում ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալները։

 

Նշենք, որ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեն օտարերկրյա ներդրումների վերաբերյալ տվյալները հրապարակում է եռամսյակը մեկ՝ նշելով դրանք դրամային համարժեքով և համախառն հոսքի տեսքով՝ կուտակված ծավալով (առանց մարումների) 1988թ. - ից մինչև հաշվետու ամսաթիվը, տվյալ դեպքում մինչև 2020թ.սեպտեմբերի 30-ը: Այս նյութի պատրաստման համար ԱրմԻնֆո-ի մասնագետներն ինքնուրույն հաշվարկել են տարեկան ծավալները՝հիմք ընդունելով դիտարկվող 2020 և 2019 թվականների համապատասխան ժամանակաշրջաններում համախառն հոսքի վիճակագրական տվյալները: (Դրամի հաշվարկային փոխարժեքը 30.09.2020 թ. կազմել է 488.41 դրամ/$1): Նման վիճակագրությունը իրական թվեր չի տալիս կոնկրետ ժամանակահատվածում ներդրումային մուտքերի վերաբերյալ, սակայն ցույց է տալիս ընդհանուր դինամիկան եւ միտումը։

 

Ըստ վիճակագրական տվյալների՝ երկրների կտրվածքով օտարերկրյա ընդհանուր ներդրումների ծավալով առաջատար եռյակը չի փոխվել ։ Այսպե՝ 2020թ. հունվար-սեպտեմբեր ամիսներին առաջնությունը պահպանում է Ռուսաստանը, ընդ որում՝ ինչպես ներդրումների ընդհանուր ծավալով ՝ 519.3 մլն դոլար (տարեկան 31 տոկոս անկումով ՝ մեկ տարի առաջվա 29.1 տոկոս աճի դիմաց), այնպես էլ ՕՈՒՆ – ի ծավալով ՝ 261 մլն դոլար (տարեկան 7 տոկոս անկումով՝ մեկ տարի առաջվա 21.4 տոկոս աճի դիմաց) ։ Ներդրումների ընդհանուր ծավալով երկրորդ տեղն Է զբաղեցնում Գերմանիան ՝ 491.1 մլն դոլար (տարեկան 5,6 տոկոս աճով ՝ մեկ տարի առաջվա 8,5 տոկոս աճի դիմաց), որից 20.7 մլն դոլարը ՕՈՒՆ է (տարեկան 25,7 տոկոս անկումով ՝ մեկ տարի առաջվա 29 տոկոս անկման դիմաց): Եվ առաջատարների եռյակը եզրափակում Է Կիպրոսը, որտեղից ներդրումների ընդհանուր ծավալը բարձրացել է տարեկան 72,4 տոկոսով ՝ մինչեւ 101,2 մլն դոլար, 1,1 տոկոս փոքր աճի դեպքում ՝ մինչեւ 27,8 մլն դոլար, մինչդեռ մեկ տարի առաջ ընդհանուր ծավալի 12 տոկոս անկումը ուղեկցվել է ՕՈՒՆ - ի 43,7 տոկոս աճով։

 

Օտարերկրյա ընդհանուր ներդրումների ծավալում 2020թ.9 ամիսների ընթացքում Ռուսաստանին բաժին է ընկել 35,6% , Գերմանիային ՝ 33,6%, Կիպրոսին ՝ 6,9%, իսկ ընդհանուր ՕՈՒՆ ծավակում այդ երկրների մասնաբաժինը կազմում է համապատասխանաբար 72%, 5,7%  եւ 7,7%: Մեկ տարի առաջ՝ 2019թ. 9 ամիսների ընթացքում, օտարերկրյա ընդհանուր ներդրումների ծավալում Ռուսաստանին բաժին էր ընկնում 35,1% , Գերմանիային ՝ 21,7%, Կիպրոսին ՝ 2,7%, իսկ ընդհանուր ՕՈՒՆ ծավալում այդ երկրների մասնաբաժինը կազմում էր համապատասխանաբար 62,8%, 6,2% և 6,2%։

 

Հատկանշական է, որ հանքարդյունաբերության ոլորտ, որտեղ ներդրումների առյուծի բաժինը գալիս է Ջերսիի օֆշորային գոտուց, ներարկումների երկամյա բացակայությունից հետո (2018թ.ապրիլից), 2020թ. երկրորդ եռամսյակում <նշմարվեց> 3.2 մլրդ դրամի (6.6 մլն դոլար) ներհոսք, ինչը Ջերսիից ՕՈՒՆ ընդհանուր ծավալը հասցրեց 141.9 մլրդ դրամի (290.5 մլն դոլար ՝ համախառն հոսք 1988-2020թթ.), բայց III եռամսյակում ներարկումներ կրկին չեն եղել ։ Ջերսիից ներդրումների նախորդ ներհոսքը տեղի է ունեցել 2018թ. առաջին եռամսյակում ՝ շուրջ 43 մլն դոլար ծավալով, և դրանից հետո 2 տարի մուտք չի եղել, ինչը, ամենայն հավանականությամբ, պայմանավորված է Ամուլսարի ծրագրի փաստացի կասեցմամբ (<Լիդիան Արմենիա>-ի աշխատանքին խոչընդոտող ՝ այսպես կոչված, <նոր բնապահպանական գործոնների> ի հայտ գալու պատճառով – խմբ.) ։

 

Հիշեցնենք, որ 2019 թվականին Հայաստանի տնտեսության իրական հատվածում օտարերկրյա ընդհանուր ներդրումների ծավալն աճել է 17,7 տոկոսով ՝ կազմելով 2.97 մլրդ դոլար, մինչդեռ մեկ տարի առաջ աճն ավելի համեստ էր ՝ 7,9 տոկոս: Դրանց կառուցվածքում ՕՈՒՆ - ի ծավալը 2019-ի ընթացքում կրճատվել է 2,5 տոկոսով ՝ կազմելով 592 մլն դոլար ՝ 2018-ի 11,2 տոկոսով ավելի ծանրակշիռ անկման դիմաց: Օտարերկրյա ընդհանուր ներդրումներում ՕՈՒՆ-ի բաժինը շարունակել է անկումը․ 2019թ. - ին ՝ 20 տոկոսով ՝ 2018-ի 24,1 տոկոսի դիմաց, 2017-ին ՝ 29,3 տոկոսով և 2016-ին ՝ 35,2 տոկոսով: Երկրների կտրվածքով ընդհանուր ներդրումների եւ ՕՈՒՆ ծավալով առաջատարությունը պահպանում է Ռուսաստանը՝ 2019 թվականին  1.02 մլրդ դոլար (տարեկան աճի դանդաղումով ՝ 23,5 տոկոսից մինչեւ 3,4 տոկոս), այդ թվում ՝ ՕՈՒՆ-ն 386,1 մլն դոլար (տարեկան դինամիկայի վատթարացմամբ ՝ 31,7 տոկոս աճից 8,4 տոկոս անկում): Երկրորդ դիրքում  Գերմանիան է ՝ 684.6 մլն դոլար (տարեկան աճի դանդաղումով ՝ 54,9 տոկոսից մինչեւ 16,1 տոկոս), որից 20,7 մլն դոլարը ՝ ՕՈՒՆ-ն է (տարեկան դինամիկայի շրջադարձով ՝ 41,6 տոկոս աճից 51,5 տոկոս անկում): Առաջատար եռյակը, ինչպես եւ նախկինում, եզրափակում Է Կիպրոսը, որտեղից 2019 թվականին ներդրումներ են կատարվել 75.7 մլն դոլար ընդհանուր ծավալով (տարեկան անկման դանդաղումով ՝ 71.5 տոկոսից մինչեւ 12.7 տոկոս), որից ՝ 26.2 մլն դոլար ՕՈՒՆ-ն է (տարեկան աճի դանդաղումով ՝ 48.7 տոկոսից մինչեւ 15.1 տոկոս): Օտարերկրյա ընդհանուր ներդրումների ծավալով Ռուսաստանին բաժին է ընկել 34,3%, Գերմանիային ՝ 23,1%, Կիպրոսին ՝ 2,6% - ը, իսկ ընդհանուր ՕՈՒՆ ծավալում այդ երկրների մասնաբաժինը կազմել է համապատասխանաբար 65,2%, 3,5% եւ 4,4%։