Չորեքշաբթի, 2 Հունիսի 2021 12:38

Արմինֆո. 2020 թվականի արդյունքներով համախմբված բյուջեի եկամուտների հիմնական մասը ձեւավորվել է հարկային մուտքերի հաշվին: Հունիսի 2-ին խորհրդարանում այդ մասին հաղորդել է ՀՀ ֆինանսների նախարարի պաշտոնակատար Ատոմ Ջանջուղազյանը ՝ "Հայաստանի Հանրապետության 2020 թվականի պետական բյուջեի կատարման մասին" տարեկան հաշվետվության նախնական քննարկման ժամանակ:

 

Այսպես, Հայաստանի պետական գանձարանի եկամուտների շուրջ 89%-ը 2020 թվականին կազմել են հարկային հավաքագրումները, 7,8% - ը ՝ այլ եկամուտները, իսկ 3,4% - ը ՝ պաշտոնական դրամաշնորհները։ Ընդհանուր առմամբ, համախմբված բյուջեի եկամուտների հարաբերակցությունը ՀՆԱ - ի նկատմամբ կազմել է 22,4%, իսկ անվանական արտահայտությամբ՝ 1 տրլն 385 մլրդ դրամ՝ պետական բյուջեում ամրագրված 1 տրլն 602 մլրդ 252 մլն 712 հազար դրամի կամ ՀՆԱ-ի 22,6% - ի դեպքում: "Հատկանշական է, որ ՀՆԱ - ի նկատմամբ հարկերի հարաբերակցությունը բարելավվել է 0,1 տոկոսային կետով", - նշել է նախարարի պաշտոնակատարը:

 

Հարկային մուտքերի ընդհանուր ծավալում ամենամեծ տեսակարար կշիռը զբաղեցնում են. ինչպես եւ նախկինում, առաջին հորիզոնականում ավելացված արժեքի հարկի (ԱԱՀ) գծով հավաքագրումներն են ՝ շուրջ 472 մլրդ դրամ, ապա եկամտային հարկի գծով՝ մոտ 412 մլրդ դրամ (30%), շահութահարկը՝ մոտ 149 մլրդ դրամ (մոտ 11%), ակցիզային վճարների գծով մուտքերը՝ մոտ 124 մլրդ դրամ (8,9%):

 

Հաշվետու տարում, ինչպես հիշեցրել է Ջանջուղազյանը, իշխանության ներկայացուցիչները վերանայել են հարկային պարտավորությունների ձեւավորման մի շարք հարկային կարգավորումներ: Այսպես, հակաճգնաժամային միջոցառումների շրջանակներում կառավարությունը վերանայել է շահութահարկի կանխավճարների համակարգը։ Այս նախաձեռնության արդյունքում պետբյուջեն չի ստացել մոտ 65 մլրդ դրամ։

 

Նշենք, որ հայկական պետական գանձարանի եկամուտները 2020 թվականին կազմել են մոտ 1 տրլն 560 մլն 655 հազար դրամ, ծախսերը' 1 տրլն 894 մլն 647 հազար դրամ: Պետական բյուջեի ծախսային մասի մոտ 12% - ը կամ մոտ 226 մլրդ դրամը կազմել են կապիտալ ծախսերը։ Ընդհանուր ծախսերի շուրջ 29,5 տոկոսն ուղղվել է սոցիալական ծախսերի ՝ 560 մլրդ դրամի (կենսաթոշակների եւ նպաստների ֆինանսավորում) ծածկմանը ։ 2020 թվականի արդյունքներով պետական պարտքը կազմել է 7,968 մլրդ դոլար, որից 7,509 մլրդ դոլարը ՝ կառավարության պարտքը (արտաքին պարտքը ՝ 5,593 մլրդ դոլար, իսկ ներքին պարտքը ՝ 1,915 մլրդ դոլար):

Համաձայն "2020 թվականի պետական բյուջեի մասին" օրենքի ՝ ՀՆԱ-ի 4,9% աճի պայմաններում անվանական ՀՆԱ-ն ամրագրված է 7,095, 1 մլրդ դրամի մակարդակում ։ Բյուջեի եկամտային հոդվածն արձանագրվել է ՀՆԱ - ի 1,696 տրլն դրամի կամ 23,9% - ի մակարդակում, ծախսերը ՝ 1,855 տրլն դրամի, դեֆիցիտը ՝ շուրջ 160,6 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ-ի 2,3% - ի մակարդակում: Դեֆիցիտը նախատեսվում էր 211 մլրդ դրամի չափով ֆինանսավորել ներքին աղբյուրների հաշվին եւ եւս 50,5 մլրդ դրամ ակնկալվում է ներգրավել արտաքին աղբյուրներից: 12-ամսյա գնաճը կանխատեսվում էր 4% - ի (+/_1,5%) սահմաններում, իսկ պետբյուջեի հարկային մուտքերը (հարկային եկամուտներ և պետական տուրքեր) ՝ 1 տրլն 602 մլրդ 252 մլն 712 հազար դրամի կամ ՀՆԱ-ի 22,6% - ի չափով ։