Արմինֆո.Ֆինանսական իշխանությունները մշակել են օրենքի նախագիծ ՝ ուղղված հարկային չարաշահումների դեմ։ Այդ մասին հուլիսի 22-ին կառավարության նիստում հայտարարել է վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը։
Փաշինյանը հիշեցրել է, որ 2020 թվականի հունվարի 1 - ից Հայաստանն անցել է եկամտի հարկման հարթ համակարգի, որը, անկախ աշխատավարձի չափից, սահմանվել է 23 տոկոսի չափով (2021 թվականի հունվարի 1 - ից եկամտահարկի դրույքաչափը կազմել է 22 տոկոս, 2022 թվականի հունվարի 1-ից ՝ 21 տոկոս, իսկ 2023 թվականից ՝ 20 տոկոս) ։ Չնայած մի շարք փորձագետների թերահավատությանը ՝ 2019 թվականին, նման որոշում կայացնելով, իշխանությունները նպատակ ունեին ավելացնել այդ ուղղությամբ հարկային հավաքագրումները։
Այդ նպատակին, վարչապետի պաշտոնակատարի կարծիքով, կառավարությունն արդեն հասել է միջնաժամկետ հեռանկարում։ Այսպես, 2021 թվականի առաջին կիսամյակում եկամտահարկի գծով Հայաստանի հարկային հավաքագրումները 28,5 մլրդ դրամով գերազանցել են 2020 թվականի նույն ցուցանիշը։
Դրա հետ մեկտեղ, Փաշինյանի խոսքով, մի շարք տնտեսվարողներ, մասնավորապես ՝ միկրոձեռնարկատիրության ոլորտում աշխատող, չարաշահել են իրենց ընձեռված հնարավորությունը։ 2020 թվականի հունվարի 1-ից Հայաստանը հրաժարվել է հարկման այլընտրանքային երկու համակարգերից ՝ ինքնազբաղված եւ ընտանեկան ձեռնարկատիրությունից, եւ դրանց փոխարինելու է եկել միկրոձեռնարկատիրությունը ՝ մինչեւ 24 մլն դրամ չհարկվող շեմով: Միկրոբիզնեսը ազատվել է հիմնական հարկերից, բացառությամբ ակցիզային հարկի, բնապահպանական եւ ճանապարհային հարկի: Վարձու աշխատողի համար եկամտահարկը, անկախ աշխատավարձի չափից, կազմել է 5 հազար դրամ։ Այսպիսով, իշխանությունները ցանկանում էին աջակցել փոքր բիզնեսին, որպեսզի նրանք ավելի շատ եկամուտներ առաջացնեն, եւ համապատասխանաբար ավելի շատ հարկեր վճարեն, նշել է նա: Մինչդեռ, ըստ վարչապետի պաշտոնակատարի, 100 մլն դրամ տարեկան եկամուտով բիզնեսը սկսել է "բաժանվել" 4 մասի ՝ հարկային "դրախտից" օգտվելու համար։ Այդ կապակցությամբ, ինչպես նշել է Փաշինյանը, իշխանությունները մշակել են օրենքի նախագիծ ՝ ուղղված նման չարաշահումների դեմ։
Ավելի վաղ ԱրմԻնֆո գործակալությունը հաղորդել էր, որ 2020 թվականի վերջին ' դեկտեմբերի 30 - ին, Հայաստանի կառավարությունը հավանություն է տվել "հարկային քաղաքականության խզման կրճատմանն ուղղված միջոցառումների հաստատման մասին" որոշմանը, որի շրջանակներում Էկոնոմիկայի նախարարությանը հանձնարարվել է մշակել տնտեսական քաղաքականության հայեցակարգ: Ինչպես նշում է տվյալ փաստաթղթի նախագիծը, Հայաստանը նախատեսում է ամբողջությամբ հրաժարվել շրջանառության հարկից եւ անցնել հարկման ընդհանուր համակարգին: Այս փաստաթղթի շրջանակներում "եկամտային քաղաքականության տրանսֆորմացիա" կոչվող հատվածում էկոնոմիկայի նախարարությունն առաջարկել է հրաժարվել շրջանառության հարկի ինստիտուտից ՝ անցում կատարելով հարկման ընդհանուր համակարգին ։ Ինչպես կարծում են երկրի տնտեսական իշխանությունները, շրջանառության հարկը դարձել է "ստվերային" գործունեություն ծավալելու ամենախոշոր դաշտը ։ Փաստաթղթի համաձայն ՝ 2019-2020 թթ. շրջանառության հարկի գծով հավաքագրվել է շուրջ 27 մլրդ դրամ հարկ կամ պետբյուջե հարկային եկամուտների ընդամենը 2% - ը:
Բացառություններ, ըստ փաստաթղթի հեղինակների, կարվեն միկրոձեռնարկությունների և փոքրաթիվ ոլորտների համար, որոնց նկատմամբ ԱԱՀ-ի հաշվարկման վարումը տեսականորեն դժվար կիրառելի է (ապահովագրություն, վարկեր, բնակարանների վարձակալություն, առողջապահություն, մանր ֆերմերություն)։
Զուգահեռաբար, ինչը շատ կարեւոր է, Էկոնոմիկայի նախարարությունն առաջարկել է ԱԱՀ-ի դրույքաչափի տարբեր միջակայք սահմանել (0%, 5%, 10%, 20%): Օրինակ, ծառայությունների ոլորտում (բացառությամբ առեւտրի) կարող են սահմանվել ավելի ցածր դրույքաչափեր ՝ հաշվի առնելով ԱԱՀ-ով հարկվող ապրանքների ցածր տեսակարար կշիռը նրանց կողմից գնվող ապրանքների ընդհանուր ծավալում։ Միաժամանակ, փաստաթղթում առաջարկվում է խստացնել կարգավորումները միկրոձեռնարկության համար, մասնավորապես, տնտեսվարող սուբյեկտների համար սահմանափակել ֆիզիկական անձանց համար ապրանքների եւ ծառայությունների վաճառքի ծառայությունների բիզնես վարելու շրջանակները եւ սահմանել 5 հազար դրամ եկամտահարկ վճարող աշխատողների առավելագույն քանակ՝ 2 - 3 աշխատակից: