ԱրմԻնֆո-ի ֆինանսական վարկանիշ.  Զբոսաշրջության ապահովագրման գծով հավաքագրումներն աճել են, իսկ փոխհատուցումների անկումը պահպանվել է

Արմինֆո.Հայաստանում զբոսաշրջության ապահովագրման գծով հավաքագրումները 2021թ. առաջին կիսամյակում 70% ծանրակշիռ  աճ են արձանագրել (նախորդ տարվա 46,4% էական անկումից)՝ հասնելով 235,9 մլն դրամի (475,8 հազար դոլար):

Նման աճը, որը կապված է արտագնա զբոսաշրջության որոշակի ակտիվացման հետ, թույլ է տվել ոչ միայն մոտենալ երկամյա վաղեմության ծավալին, այլեւ վերադարձնել ապահովագրավճարների ընդհանուր պորտֆելում զբոսաշրջության ապահովագրման 1% մասնաբաժինը: Այդ մասին վկայում է ՀՀ ԿԲ ստանդարտներով ԱԸ-ների պորտֆելների հաշվետվությունների տվյալների հիման վրա ԱրմԻնֆո-ի պատրաստած Հայաստանի ապահովագրական ընկերությունների ֆինանսական վարկանիշը:

Ընդ որում, 2021թ. առաջին կիսամյակում բժշկական ապահովագրության գծով հավաքագրումների չափավոր աճը պահպանվել է՝ տարեկան տեմպերի համեստ արագացմամբ՝ 5,6 տոկոսից մինչեւ 6,8 տոկոս, մինչեւ 9,75 մլրդ դրամ (19,7 մլն դոլար): Այս զուսպ աճը փոքր-ինչ նվազեցրել է ապահովագրավճարների ընդհանուր պորտֆելում բժշկական ապահովագրության մասնաբաժինը՝ 37,6 տոկոսից մինչեւ 36,7 տոկոս, այդուհանդերձ, այդ դասում պահպանելով երկրորդ տեղը (ԱՊՊԱ-ից հետո) ըստ հավաքագրումների գերակշռության:

AmRating ազգային վարկանշային գործակալության վերլուծաբանների կարծիքով.  "Այժմ կորոնավիրուսի ահեղ դելտա-շտամի ալիքի վրա, չափազանց դանդաղ ընթացող պատվաստումների պայմաններդում, չի բացառվում լոքդաունի վերսկսման հավանականությունը, եթե կիրառվող սահմանափակման միջոցառումները լինեն անարդյունք։ Որպես հետևանք՝ բացասական ազդեցության տակ կրկին կարող է հայտնվել տուրինդուստրիան։ Նույնիսկ բժշկական ապահովագրությունը դժվար թե նման իրավիճակում շահեկան դիրք զբաղեցնի, ինչպես 2020 թվականին չաշխատած այդ դասի արդիականության մի շարք անկանխատեսելի գործոնների պատճառով: Դեպի լավը փոփոխությունը հնարավոր է միայն տնտեսության լիակատար վերականգնումից հետո, որը, լավագույն դեպքում, սպասվում է 2023 թվականին, բայց, դատելով աճի ներկայիս ցածր տեմպերից, դանդաղ պատվաստումից եւ վարակի արագ մուտացիայից, տնտեսական աճի նախկին տեմպերը հնարավոր կլինի վերադարձնել, ամենայն հավանականությամբ, 2025 թվականից ոչ շուտ":

Ընդ որում, այդ երկու դասերի գծով փոխհատուցումների դինամիկան տարբեր ուղղվածություն ունի ։ Այսպես, զզբոսաշրջության ապահովագրության գծով վճարումների անկումը պահպանվել է՝ արագացնելով տեմպերը 45,4 տոկոսից մինչեւ 79,3 տոկոս, իսկ բժշկական ապահովագրության գծով աճն արագացրել են 1,2 տոկոսից մինչեւ 12 տոկոս ՝ 2021թ. առաջին կիսամյակում կազմելով, համապատասխանաբար, 6,1 մլն դրամ եւ 4.1 մլրդ դրամ: Արդյունքում՝ զբոսաշրջության ապահովագրության մասնաբաժինը փոխհատուցումների ընդհանուր ծավալում նվազել է տարեկան կտրվածքով 0,3% - ից մինչեւ 0,04%, իսկ բժշկական ապահովագրության մասնաբաժինը, նույնիսկ, կրճատվելով 32,5% - ից մինչեւ 30,3%, պահպանել է 2-րդ դիրքը (գերիշխող ԱՊՊԱ-ից հետո):

Այս ֆոնին զգալիորեն նեղացել է բժշկական ապահոովագրության գծով վերաապահովագրական դրամական փոխանցումների աճը՝ 31 տոկոսից մինչեւ 15,7 տոկոս՝ կազմելով 494,3 մլն դրամ, իսկ զբոսաշրջության ապահովագրման գծով՝  29,4 տոկոս անկումից հասել է 3,5 անգամ աճի՝ հասնելով 110,1 մլն դրամի։

Ըստ ԱրմԻնֆո-ի Ֆինանսական վարկանիշի տվյալների՝ բժշկական ապահովագրություն բարձր պահանջվածության մասին է վկայում գործող պայմանագրերի թվով 3-րդ դիրքը, որոնց թիվը այս տարվա հուլիսի 1-ի դրությամբ 66,6 հազար է, որորցից միայն 4,3 հազարն է կնքվել II եռամսյակում։ Եւ այդ ցուցանիշների տարեկան դինամիկան տարբեր ուղղվածություն ունի. գործող պայմանագրերի 0.3% անկումն ուղեկցվում է եռամսյակային կտրվածքով կնքվածների 23.8% աճով:

Իսկ զբոսաշրջության ապահովագրման գծով գործող պայմանագրերի թիվն առայժմ անկում է ապրում, տարեկան տեմպերի արագացմամբ 29 տոկոսից մինչեւ 58,9 տոկոս, այսինքն, նվազել են 13,3 հազարից մինչեւ 5,5 հազար: Ընդ որում, եռամսյակային կնքված պայմանագրերը տարեկան դինամիկա ծավալել են 87,7 տոկոս անկումից մինչեւ 4 անգամ աճ, այսինքն, աճել են 2,4 հազարից մինչեւ 9,7 հազար:

Պատասխանելու համար այն հարցին, թե երբ լիովին կվերականգնվի միջազգային զբոսաշրջությունը, ՄԱԿ-ի ԱՀԿ-ի փորձագետները 2021 թվականին հարցում են անցկացրել, որի արդյունքներով եզրակացրել են, որ 2019 թվականի մակարդակին հասնելու համար կպահանջվի 2,5-4 տարի: Ոլորտի վերականգնման խոչընդոտների թվում նրանք նշում են կորոնավիրուսի դանդաղ զսպումը, համավարակի դեմ պայքարի համար սահմանափակումներ մտցնելիս երկրների միջեւ համակարգման բացակայությունը, ինչպես նաեւ տնտեսական իրադրության վատթարացումը: "2020 թվականը վատթարագույն տարին էր միջազգային զբոսաշրջության պատմության մեջ. ակտիվության անկումը կազմել է 74 տոկոս, կամ ավելի քան 1 մլրդ զբոսաշրջիկ՝ 2019 թվականի համեմատ։ Դրամական արտահայտությամբ ոլորտի կորուստները կազմել են 1.3 տրլն դոլար։ Բացի այդ, համավարակը հարցականի տակ է դրել տուրինդուստրիայում ավելի քան 100 մլն աշխատատեղերի գոյությունը, քանի որ զբոսաշրջության ոլորտի գործատուների մեծ մասը փոքր բիզնեսի ներկայացուցիչներ են, որը չունի ամրության պաշար եւ պատրաստ չէ զգալի ծախսերի:

2021 թ. սկզբին հիվանդությունների թվի աճի առնչությամբ շատ երկրներ սկսեցին սահմանել կրկնվող սահմանափակումներ, այդ թվում, պարտադիր թեստավորում, կարանտին ժամաաանողների համար եւ, նույնիսկ, սահմանների լիակատար փակում: Մյուս կողմից, COVID-19-ի դեմ պատվաստումների աստիճանական ծավալումը վերականգնում է սպառողների եւ շուկայի մասնակիցների վստահությունը արգելքների մոտալուտ թուլացման եւ միջազգային զբոսաշրջության վերականգնման հարցում", - արձանագրել են ՄԱԿ-ի ԱՀԿ-ի փորձագետները:

Հայաստանում նույնպես զբոսաշրջային հոսքը դեռեւս հեռու է նախաքովիդյան մակարդակից։ Ըստ վիճակագրական տվյալների, 2021թ. առաջին կիսամյակում Հայաստան է այցելել 239 263 զբոսաշրջիկ, ինչը 22,2 տոկոսով պակաս է մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշից։ Կրճատվել է նաև ներքին զբոսաշրջության հոսքը՝ տարեկան 28.4% - ով, մինչև 59 497 մարդ: Զբոսաշրջության նպատակով Հայաստանից մեկնածների թիվը կրճատվել է էլ ավելի՝ տարեկան 42.1% - ով, մինչև 115 546 մարդ: Համեմատության համար նշենք, որ 2019թ. առաջին կիսամյակում Հայաստան է այցելել 770 055 զբոսաշրջիկ, իսկ զբոսաշրջության նպատակով մեկնել է 684 808 մարդ, և տարեկան աճը երկու դեպքում էլ գրեթե նույնն է եղել, համապատասխանաբար, 12,3 % եւ 12,1 %: "Եվ, դատելով կարանտինային միջոցների վերսկսումից եւ դանդաղ ընթացող պատվաստումից, որը միայն ս. թ. հոկտեմբերից կդառնա պարտադիր, սակայն,  միայն պետական գերատեսչությունների եւ տնտեսվարող սուբյեկտների համար, զբոսաշրջային ինդուստրիայի բարելավման ուղղությամբ արագ փոփոխություններ ակնկալելու հարկ չկա եւ, հետեւաբար, զբոսաշրջության ապահովագրությունը շուտով չի վերականգնի նախկին ծավալները", - կարծում են AmRating-ի վերլուծաբանները:

Բժշկական ապահովագրության եւ զբոսաշրջության ապահովագրության հատվածներում ապահովագրավճարների գծով առաջին երկու դիրքերը պահպանում են "ԻՆԳՈ Արմենիա"  եւ "Ռոսգոսստրախ-Արմենիա" ԱԸ-ները: Բժշկական ապահովագրության և զբոսաշրջության ապահովագրության շուկայի ընդհանուր ծավալներում դրանց համախառն մասնաբաժինը կազմում է, համապատասխանաբար, 61,4% և 74,1%: Ընդ որում, այդ նույն ընկերություններն առաջատար դիրքեր են զբաղեցնում գործող պայմանագրերի թվով. "Ռոսգոսստրախ Արմենիա" - ն՝ բժշկական ապահովագրության գծով (37,8 հազ.կամ շուկայում ընդհանուր թվի 56,8% - ը), իսկ "ԻՆԳՈ Արմենիա" -ն՝ զբոսաշրջության ապահովագրության գծով (1,8 հազ. կամ շուկայում ընդհանուր թվի 32,7% - ը)։

ԱրմԻնֆո-ի Ֆինանսական վարկանիշի տվյալներով, Հայաստանում գործող 6 ապահովագրական ընկերություններ, ընդհանուր առմամբ, 2021 թվականի առաջին կիսամյակում հավաքել են 26.6 մլրդ դրամ ($53.6 մլն) չափով ապահովագրավճարներ՝ տարեկան դինամիկան  7.9% անկումից հասցնելով 9.4% աճի: Ապահովագրական փոխհատուցումների ընդհանուր ծավալը կազմել է 13.6 մլրդ դրամ ($27.4 մլն)՝ 4.7% անկումից մինչչեւ  20.1% աճ տարեկան դինամիկայով։  Վերաապահովագրությանը փոխանցված ապահովագրավճարների տարեկան դինամիկան ծավալվել է 23% անկումից մինչեւ 36,8 աճ՝ գերազանցելով 4.2 մլրդ դրամը (8.6 մլն դոլար): Ապահովագրավճարներում, փոխհատուցումներում եւ վերաապահովագրական փոխանցումներում բուժապահովագրությունը զբաղեցնում է երկրորդ տեղը: Ապահովագրավճարների եւ փոխհատուցումների ընդհանուր ծավալներով առաջատարը "Ռոսգոսստրախ Արմենիա" ԱԸ- ն է, համապատասխանաբար, 7.6 մլրդ և 4.3 մլրդ դրամ, իսկ վերաապահովագրական փոխանցումների գծով՝ "ԻՆԳՈ Արմենիա" ԱԸ՝ 2.2 մլրդ դրամ: