Հայաստանում վերսկսվել է ԱՊՊԱ ապահովագրով փոխադրամիջոցների աճը, եւ դիտվել է հավաքագրումների բարձրացման միտում

Արմինֆո. Հայաստանում վերսկսվել է ԱՊՊԱ ապահովագրով տրանսպորտային միջոցների աճ։ Եվ, ինչպես վկայում են Հայաստանի ավտոապահովագրողների բյուրոյի տվյալները, 2021թ. հունվար-օգոստոսին դրանց թիվն ավելացել է 1%-ով' մեկ տարի առաջ 2,9% անկումից հետո, բայց առայժմ խիստ զիջում է 13% - ի կանխատեսումային վերընթաց տեմպերին 2019թ. նույն ժամանակահատվածում: Սակայն քանակական արտահայտությամբ ս. թ. հունվար-օգոստոս ամիսներին գրեթե հաջողվել է վերականգնել նախաքովիդային նշաձողը  556 082 միավոր 567 483 միավոր դիմաց:

Նախաքովիդային վերընթաց տեմպերին խիստ զիջել է նաև կնքված ԱՊՊԱ պայմանագրերի թվի վերսկսված աճը։ Այսպես, հաշվետու ժամանակահատվածում դինամիկան 16,8% անկումից հասել է 5,6% աճի, ընդ որում, խիստ զիջելով երկամյա վաղեմության  34% աճին։ Արդյունքում, ս. թ. հունվար-օգոստոս ամիսներին կնքվել է ավելի քիչ ԱՊՊԱ պայմանագիր, քան նախաքովվիդյան նույն ժամանակահատվածում՝ 633 805 հատ՝ 721 821 հատի դիմաց: Իսկ հավաքագրված ապահովագրավճարների ծավալը գերազանցել է 13.9 մլրդ դրամը (28.2 մլն դոլար)՝ 8.2% անկմումից մինչեւ 7% աճ տարեկան դինամիկայով, որը խիստ զիջում է նախաքովիդյան 25.2% վերընթացին: Մեկ ԱՊՊԱ պայմանագրի  ապահովագրավճարի միջին չափը հաշվետու ժամանակահատվածում կազմել է 21 929 դրամ' 10,4%-ից մինչեւ 1,3% տարեկան աճի դանդաղմամբ:

Ավելի համեստ աճ են նախանշել հաշվետու ժամանակաշրջանում գործողության մմմեջ մտած ԱՊՊԱ պայմանագրերը՝ 4,7% (մեկ տարի առաջվա 16,9%-ի եւ երկամյա վաղեմության 33%-ի աճի դիմաց)՝ կազմելով 646 332: Այդ պայմանագրերով ապահովագրավճարների ծավալը կազմել է 14.6 մլրդ դրամ ($29.7 մլն)'   վերսկսելով աճը, սակայն նախաքովիդյան նշաձողին զիջող տեմպով' 5.2% 16.2% - ի դիմաց:

Սակայն, դիտվում է լուծված 2021թ. հունվար-օգոստոսին ԱՊՊԱ պայմանագրերի թվի էական աճ ՝ 3,9 անգամ՝ տարեկան վաղեմության նույն ժամանակահատվածի համեմատ, կազմելով 43 658, մինչդեռ 2019-2020թթ. դրանց քանակն արագ նվազել է։ Եւ գրեթե նույնքան,  3 անգամ ավելացել է վերադարձված կամ վերադարձման ենթակա ապահովագների ծավալը՝ հասնելով 544.5 մլն դրամի ($1.1 մլն):

Այս ֆոնին պահպանվում է ԱՊՊԱ  E-ապահովագրերի վաճառքի բարձր ակտիվությունը՝

135 188 հատ, չնայած վերջին երկու տարվա ընթացքում աճի 3.6 անգամ դանդաղմանը՝ մինչեւ

63.5%: Արդյունքում, ԱՊՊԱ պայմանագրերի ընդհանուր քանակի մեջ E-ապահովագրերի մասնաբաժինը բարձրացել է նախաքովիդյան 5%-ից  մինչեւ 21%՝ հաշվետու ժամանակահատվածում:

2021 թվականի հունվար-օգոստոս ամիսներին ապահովագրական հատուցում ստանալու 50 375 հայտ է ներկայացվել, ինչը 14,8%-ով ավելի է մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշից (նախորդ տարվա 12,4% անկման դիմաց): Իսկ վճարումների ծավալը գերազանցել է 10.8 մլրդ դրամը ($22 մլն)՝ տարեկան 13% աճով (Նախորդ տարվա 4,1% անկման դիմաց)։ Ընդ որում, 23 362 հայտեր վերաբերում են ճանապարհատրանսպորտային պատահարների պարզեցված ձեւակերպման դեպքերին (եվրոարձանագրությամբ)՝ տարեկան 32,5 տոկոս աճով (նախորդ տարվա 24,1 տոկոս անկման դիմաց), որոնց գծով վճարված հատուցումների ծավալը գերազանցել է 1.8 մլրդ դրամը ՝ տարեկան կտրվածքով աճելով 46,2 տոկոսով (նախորդ տարվա 28,3 տոկոս անկման դիմաց), իսկ մեկ վճարման միջին չափը ՝ 78,282 հազար դրամ (5,5 տոկոս անկումից տարեկան Ընդհանուր ապահովագրական հատուցումներով մեկ վճարման միջին չափը կրճատվել է 1,5% - ով (նախորդ տարվա 9,4% աճի դիմաց) ' կազմելով 215,019 հազար դրամ:

ԱՊՊԱ-ի գծով վնասաբերության գործակիցը 2021թ. հունվար-օգոստոսին բարձրացել է մինչեւ 79% ՝ 2020թ. նույն ժամանակահատվածի 61% - ից, ընդ որում, ավելի քիչ նկատելիորեն գերազանցելով նախաքովիդյան 72% - ը:

2021թ. հունվար-օգոստոսին 2020թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ գործող ԱՊՊԱ պայմանագրով տրանսպորտային միջոցների թիվն ավելացել է 5,239 հազարով: Մասնավորապես, 3 ԱԸ-ում արձանագրվել է այդ ցուցանիշի աճ ընդհանուր առմամբ գրեթե 28 հազարով, իսկ մնացած 3 ԱԸ-ներում, հակառակը՝ անկում 23 հազար միավորով: Ընդ որում, առավելագույն կրճատում է դիտվել է Ռոսգոսստրախ Արմենիա-ում՝ 14,2 հազար միավորով, իսկ ամենամեծ աճը՝ Նաիրի Ինշուրանսում ՝ 16,7 հազար: Այնուամենայնիվ, գործող ԱՊՊԱ ապաաահոովագրով տրանսպորտային միջոցների քանակով առաջատարը շարունակում է մնալ "Ռոսգոսստրախ Արմենիան"՝ 166,610 հազար միավոր  (7,9% տարեկան անկում), երկրորդ տեղը զբաղեցնում է Նաիրի Ինշուրանսը՝ 128,008 հազար միավոր (տարեկան 15 տոկոս աճով), երրորդը ԻՆԳՈ Արմենիան է՝ 89 052 միավոր (6% կամ 5 հազար.միավոր տարեկան աճով ), չորրորդը  ՌԵՍՈ-ն է՝  71,803 հազար միավոր (9,7% կամ 6,3 հազոր միավոր տարեկան աճով՝), հինգերորդը Սիլ Ինշուրանսն է՝ 56,405 հազար միավոր (3,5% կամ 2 հազար միավոր տարեկան անկում), եւ վեցերորդը Արմենիա Ինշուրանսն է՝ 44,204 հազար միավոր  (13% կամ 6,5 հազար միավոր տարեկան  անկումով)։

"Ռոսգոսստրախ Արմենիա" ԱԸ-ն առաջատար է նաև ապահովագրավճարների մասնաբաժնով շուկայի  ընդհանուր ծավալում՝ 30,2% (նախորդ տարվա 33,4% - ի դիմաց), հատուցումների մասնաբաժնով ՝ 32,06% (նախորդ տարվա 32,02% - ի դիմաց), և արդեն ավելի քան 51%-ով ընդգրկում է ԱՊՊԱ-ի E-ապահովագրերը (նախորդ տարվա 46,6% - ի դիմաց): Այս ընկերությունը շարունակում է առաջատար դիրք զբաղեցնել նաեւ գործող ԱՊՊԱ ապահովագրով տրանսպորտային միջոցների մասնաբաժնով' 29,96%, չնայած անցյալ տարվա 32,82%-ից որոշակի նվազմանը: Այդ ցուցանիշներով երկրորդ տեղում է "Նաիրի Ինշուրանսը" . ապահովագրավճարների գծով՝ 23,3 տոկոս, հատուցումների գծով ՝ 18,71 տոկոս, ԱՊՊԱ E-ապահովագրերի գծով ՝ 14,7 տոկոս, գործող ԱՊՊԱ-ի գծով ՝ 23,02 տոկոս: Իսկ երրորդ տեղում է "ԻՆԳՈ Արմենիան", համապատասխանաբար, 15,6%, 13,55%, 12,7%, 16,01% ըստ ապահովագրավճարների, հատուցումների,

E-ապահովագրերի, ապահովագրված տրանսպորտային միջոցների թվի: Մյուս երեք ապահովագրական ընկերություններում այդ ցուցանիշների տեսակարար կշիռը շուկայի ընդհանուր արդյունքում շատ ավելի քիչ է։

Նշենք, որ Հայաստանում գործում է 20 դասից 17-ով աշխատող 6 ապահովագրական ընկերություն, բացառությամբ երկաթուղային տրանսպորտի ապահովագրության, երկաթուղային տրանսպորտի օգտագործումից բխող պատասխանատվության, դատական և արտադատական ծախսերի ապահովագրության: Ամենաշատ դասերի քանակով լիցենզավորված են "ԻՆԳՈ Արմենիան"՝ 16 (ջրային տրանսպորտի ապահովագրության դասով աշխատող միակ) և "Ռոսգոսստրախ Արմենիան"՝ 15: (Դոլարի նկատմամբ դրամի հաշվարկային փոխարժեքը 31.08.21-ի դրությամբ կազմել է 493.12 դրամ/$1):