Երեթշաբթի, 5 Հոկտեմբերի 2021 18:36

Արմինֆո.Ռուսաստանն ու Չինաստանը պահպանում են առաջատարի դիրքը Հայաստանի արտաքին առեւտրային գործընկերների շարքում։

ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի վերջնական տվյալների համաձայն, Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառության մեջ առաջնությունը պահպանում է Ռուսաստանը 2021թ. հունվար-օգոստոս ամիսներին ավելի քան 1.5 մլրդ դոլար ծավալով՝ 0.9% անկումից մինչեւ 11.8% աճ տարեկան դինամիկայով: Ռուսաստանը պահպանում է նաեւ արտահանման եւ ներմուծման առաջնությունը, համապատասխանաբար,  522.1 մլն դոլար եւ 1.02 մլրդ դոլար: Ընդ որում, արտահանման տարեկան դինամիկան 15,5% անկումից հասել է 30,9% աճի, մինչդեռ, ներմուծման աճը դանդաղել է 6,7% - ից մինչև 4%՝ նախաքովիդյան շրջանում արտահանման և ներմուծման, համապատասխանաբար, 6,4% և 6,5% գրեթե հավասար աճի դիմաց։

 

ՉԺՀ-ը,  որը պահպանում է երկրորդ դիրքը ոչ միայն արտաքին առևտրաշրջանառության, այլեւ արտահանման եւ ներմուծման գծով, գրեթե երկու անգամ զիջում է Ռուսաստանին: Մասնավորապես, Հայաստանի եւ Չինաստանի միջեւ առեւտրաշրջանառությունը հունվար-օգոստոսին կազմել է 737.5 մլն դոլար: Ընդ որում, այստեղ եւս տարեկան դինամիկան  3,9% անկումից հասել է 31.9% աճի: Հայկական ապրանքների Չինաստան արտահանման տարեկան աճը կտրուկ արագացել է՝ 25.7%-ից մինչեւ 84.4%, իսկ Չինաստանից ապրանքների ներմուծումը 11.5% անկումից հասել է 12.7% աճի։ Արտահանման ծավալը կազմել է 276.05 մլն դոլար, իսկ ներմուծման ծավալը՝ 461.4 մլն դոլար։

 

Հայաստանի հետ  առևտրաշրջանառության երրորդ հորիզոնականում Իրանն է՝ պահպանելով ներմուծման  նույն դիրքը։ Հայաստանի եւ Իրանի միջեւ առեւտրաշրջանառությունը հունվար-օգոստոսին կազմել է 297.8 մլն դոլար՝  աճի  5 տոկոսից մինչեւ 15.3 տոկոս արագացմամբ: Մասնավորապես, Իրան հայկական ապրանքների արտահանման ծավալը կազմել է ընդամենը 40.7 մլն դոլար՝ տարեկան դինամիկայի վատթարացմամբ՝ 8.8% աճից մինչեւ 28.9% անկում, իսկ Իրանից ներմուծումը՝ 257.1 մլն դոլար՝ աճի 3.9%-ից մինչեւ 27.9% արագացմամբ։

 

Հայաստանի հետ  առեւտրաշրջանառության ցուցանիշով չորրորդ տեղը զբաղեցնում Է Շվեյցարիան՝ 240 մլն դոլար հունվար-օգոստոսին՝ տարեկան դինամիկայի 14,2 տոկոս աճից մինչեւ 31,1 տոկոս անկում վատթարացմամբ: Սակայն արտահանման գծով Շվեյցարիան պահպանել է երրորդ դիրքը՝ 220.5 մլն դոլար՝ չնայած դինամիկայի վատթարացմանը ՝ 24.6% աճից մինչեւ 35% անկում։ Ընդ որում, Շվեյցարիայից ապրանքների ներմուծման տարեկան դինամիկան 72,9 տոկոս անկումից հասել է 2,2 անգամ աճի՝ մինչեւ 19,5 մլն դոլար:

 

Հայաստանի արտաքին առեւտրային գործընկերների շարքում 5-րդ տեղում է Իտալիան, որը 6-րդ եւ 7-րդ հորիզոնականներ է մղել Բուլղարիային եւ Գերմանիային: Այս երկրի հետ ապրանքների և ծառայությունների շրջանառությունը հունվար-օգոստոսին գերազանցել է 182.7 մլն դոլարը՝ 17.1% անկումից մինչեւ 21.9% աճ տարեկան դինամիկայի շնորհիվ։  Սակայն ներմուծման ծավալներով Իտալիան զբաղեցնում է չորրորդ տեղը՝  145.4 մլն դոլար (10.7% անկումից մինչեւ 16.5% աճ տարեկան դինամիկայով), մինչդեռ, հայկական ապրանքների Իտալիա արտահանման ծավալները չափազանց համեստ են   37.3 մլն դոլար, չնայած տարեկան դինամիկայի ավելի զգալի բարելավմանը՝ 38.8% անկումից մինչեւ 48.9% աճ։

 

Հայաստանի արտաքին առեւտրային գործընկերների առաջատար հնգյակում ընդհանուր շրջանառության մեջ մասնաբաժինը տարեկան կտրվածքով նվազեցրել են Ռուսաստանը՝ 31%-ից մինչեւ 30,7%, եւ Շվեյցարիան՝ 7,8%-ից մինչեւ 4,8%, իսկ ավելացրել են Չինաստանը՝ 12,6%-ից մինչեւ 14,7%, Իրանը՝ 5,8%-ից մինչեւ 6%,  եւ Իտալիան՝ 3,4%-ից մինչեւ 3,7%:

 

Ռուսաստանի հետ Հայաստանի արտաքին առեւտրի բացասական սալդոն 2021թ. հունվար-օգոստոսին կրճատվել է  14.6%-ով, մինչեւ 493.8 մլն դոլար, Չինաստանի հետ' 28.6%-ով,  մինչեւ 185.4 մլն դոլար, Իրանի ուղղությամբ այդ ցուցանիշի 50.5%, մինչեւ 216.3 մլն դոլար եւ Իտալիայի հետ 8.4% - ով, մինչեւ 108.1 մլն դոլար աճի դեպքում: Շվեյցարիայի հետ Հայաստանի արտաքին առեւտրի սալդոն դրական է' 201 մլն դոլար ' 39,1% տարեկան անկմամբ:

 

Հայաստանի առեւտրային գործընկեր երկրների թվում 2021 թվականի հունվար-օգոստոսին արտաքին առեւտրի դրական սալդոն են արձանագրել, բացի Շվեյցարիայից, Բուլղարիան (148.7 մլն դոլար), Իրաքը (94.4 մլն դոլար), Նիդերլանդները (79.98 մլն դոլար), ԱՄԷ (26.2 մլն դոլար), Բելգիան (6.01 մլն դոլար), Ղազախստանը  (3.5 մլն դոլար), Ղրղզստանը (1.3 մլն դոլար) եւ Սլովակիան (1.2 մլն դոլար):

 

Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի արտաքին առեւտրաշրջանառությունը 2021թ. հունվար-օգոստոսին կազմել է  5 մլրդ դոլար՝ 12,7% տարեկան  աճով (նախորդ տարվա 10,2% անկման դիմաց): Մասնավորապես, արտահանման ծավալների  21,8%՝ մինչեւ 1.9 մլրդ դոլար աճն ուղեկցվել է ներմուծման 7,7%՝ մինչեւ 3.1 մլրդ դոլար աճով, մինչդեռ մեկ տարի առաջ երկու հոդվածներն էլ անկում են ապրել՝  արտահանումը 6% եւ ներմուծումը 12,4%-ով:

 

ԵԱՏՄ երկրների հետ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2021թ. հունվար-օգոստոսին կազմել է  1.6 մլրդ դոլար, տարեկան աճի 0,1%-ից մինչև 11% արագացմամբ, արտահանման 14,6% անկումից մինչեւ 30,8% կամ  543,7 մլն դոլար աճ տարեկան դինամիկայի ֆոնին, ներմուծման աճի 7,6%-ից մինչև 2,9%' մինչև  1.1 մլրդ դոլար դանդաղման դեպքում: Իսկ ԵՄ երկրների հետ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2021թ. հունվար-օգոստոսին 21.3% անկումից հասել է 22.8% աճի' կազմելով 1.01 մլրդ դոլար' արտահանման և ներմուծման տարեկան դինամիկայի  25.3-18.8% անկումից մինչեւ 49.9-7.9% աճ բարելավման ֆոնին' մինչև, համապատասխանաբար, 437.4 մլն դոլար և 571.2 մլն դոլար:

 

Արդյունքում՝ Հայաստանի արտաքին առեւտրի բացասական սալդոն 2021թ. հունվար-օգոստոսին տարեկան անկումը նվազեցրել է 22,6 տոկոսից մինչեւ 9,3 տոկոս' կազմելով 1.2 մլրդ դոլար: Մասնավորապես, ԵԱՏՄ երկրների հետ Հայաստանի արտաքին առեւտրի բացասական սալդոն 2021թ. հունվար-օգոստոսին կրճատվել է  տարեկան 16,3 տոկոսով, մինչեւ 506,9 մլն դոլար, իսկ ԵՄ երկրների հետ' 43,7 տոկոսով, մինչեւ 133,8 մլն դոլար: