Հայաստանի տնտեսական ակտիվությունը 2021թ. 10 ամիսներին աճել է տարեկան 4,3% - ով

Արմինֆո.Հայաստանում տնտեսական ակտիվությունը 2021 թվականի հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին աճել է 4,3% - ով (նախորդ տարվա 6,7%-ով անկման դիմաց), ընդ որում, զիջելով նախաքովիդյան 7,1% աճին (2019թ. նույն ժամանակահատվածում): Այդ մասին են վկայում ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի նախնական տվյալները։

Ս. թ. հոկտեմբերին 2020թ. հոկտեմբերի համեմատ տնտեսական ակտիվությունն աճել է 3,6%-ով (նախորդ տարվա 8,1% անկման դիմաց), և կրկին դեռ զիջելով նախաքովիդյան 7,7%  աճին։ Ընդ որում, միայն 2021թ. հոկտեմբերին տնտեսական ակտիվությունը 4,9 % անկում է ապրել (ինչպես եւ մեկ տարի առաջ)՝ սեպտեմբերյան 12,6 տոկոս աճից, ինչը դիտվել է նաեւ նախաքովիդյան շրջանում՝ 4,7% անկում 2019թ. հոկտեմբերին:

Ըստ վիճակագրական տվյալների՝ 2021թ. հունվար-հոկտեմբերին տնտեսական ակտիվության աճի շարժիչ ուժը եղել են առևտրի ոլորտը (7%), ծառայությունների ոլորտը (6,4%) և շինարարության ոլորտը (5,9% - ով) ։ Ընդ որում, արդյունաբերական հատվածն աննշան աճ է գրանցել՝ ընդամենը 1,1%։ Իսկ էներգահամալիրը հայտնվել է անկման մեջ՝ 3,1%։ Ագրոհատվածի վերաբերյալ տվյալները հրապարակվում են միայն եռամսյակային կտրվածքով։ Մեկ տարի առաջ՝ 2020թ. հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին, աճի մեջ հայտնված միակ ոլորտներն են արդյունաբերական հատվածն ու էներգահամալիրը, համապատասխանաբար, տարեկան 0,5% եւ 1,7%: Իսկ մնացած ճյուղերը լուրջ անկում են գրանցել. շինարարությունը՝ 13,3 տոկոսով, ծառայությունների ոլորտը՝ 12,8 տոկոսով, առեւտուրը՝ 12,5 տոկոսով։

Արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսը 2021 թվականի հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին աճել է 9,9% - ով, 2021 թվականի հոկտեմբերին 2020թ. հոկտեմբերի համեմատ՝ 10,8% - ով, իսկ միայն 2021թ. հոկտեմբերին աճը դանդաղել է՝ սեպտեմբերի 2,7%-ից մինչև 0,2%: Մեկ տարի առաջ՝ 2020թ. հունվար-հոկտեմբերին, 2019թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսը բարձրացել է 2% - ով, 2020թ. հոկտեմբերին ՝ 2019թ. հոկտեմբերի համեմատ ՝ 4,1% - ով, իսկ միայն 2020թ. հոկտեմբերին նվազել է 0,7%-ով՝ սեպտեմբերյան  0,9% աճից  հետո։

Ամսական կտրվածքով (հոկտեմբերին) դինամիկայի վատթարացում է դիտվել առեւտրի եւ ծառայությունների ոլորտում՝ մինչեւ 3,8 - 1,5 տոկոս անկում՝ սեպտեմբերի 1,6-3,4 տոկոս աճից։ Իսկ մնացած ոլորտները ցույց են տվել աճ. Արդյունաբերական հատվածը՝ սեպտեմբերյան 5,9%-ից մինչև 9,6% տեմպերի արագացմամբ, էներգահամալիրը՝ սեպտեմբերյան 4,5% անկումից հասնելով 5,8% աճի, շինարարության ոլորտը՝ սեպտեմբերյան 10,1% - ից մինչև 4,2% տեմպերի դանդաղմամբ։ Մեկ տարի առաջ, 2020թ. հոկտեմբերին աճ են ցույց տվել միայն արդյունաբերական հատվածը եւ շինարարության ոլորտը, համապատասխանաբար, 3,2% եւ 3%,  իսկ մնացած ոլորտները անկման մեջ էին. առեւտուրը' 13,4%, ծառայությունների ոլորտը' 2,9%, եւ էներգահամալիրը' 1,8%:

Տարեկան կտրվածքով (2021 թվականի հոկտեմբեր՝ 2020թ. հոկտեմբերի համեմատ) անկում է դիտվել միայն էներգահամալիրում՝ 6,2% (նախորդ տարվա 3% աճի դիմաց), իսկ մնացած ոլորտները ցույց են տվել աճ։ Մասնավորապես, առավել մեծ աճով աչքի են ընկել ծառայությունների ոլորտն ու առեւտրի հատվածը, համապատասխանաբար, 14,6% եւ 12,7%,  շատ ավելի համեստ է եղել աճը արդյունաբերական հատվածում եւ շինարարության ոլորտում, համապատասխանաբար, 3,9% եւ 3,6%: Մեկ տարի առաջ ՝ 2020թ. հոկտեմբերին 2019թ. հոկտեմբերի համեմատ, էներգահամալիրից բացի, աճը պահպանվում էր նաև շինարարության ոլորտում (0,3%), իսկ մնացած ոլորտները անկման մեջ էին. ծառայությունների ոլորտը՝ 21%, առևտրի ոլորտը՝ 20,9%, արդյունաբերական հատվածը՝ 3%։

2021թ. հունվար-հոկտեմբեր ամիսների վիճակագրական տվյալների համաձայն, բացարձակ մեծությամբ առաջատար է առևտրի հատվածը՝ 2.7 տրլն դրամ ծավալով ($5.3 մլրդ): Երկրորդ դիրքում ամրապնդվել է արդյունաբերական հատվածը՝ 1.8 տրլն դրամ ($3.6 մլրդ) ծավալով, երրորդ տեղում  մնացել է ծառայությունների ոլորտը՝ 1.5 տրլն դրամ ($3 մլրդ): Իսկ չորրորդ հորիզոնականում, գյուղատնտեսության ոլորտի տվյալների բացակայության պատճառով, շինարարական հատվածն է՝ 305.7 մլրդ դրամ (601.5 մլն դոլար)։ Էլեկտրաէներգիայի արտադրության ծավալը 2021թ. հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին կազմել է 6 163.2 մլն կվտ/ժամ, որից 582.3 մլն կվտ/ժամ բաժին է ընկել հոկտեմբերին:

Հայաստանի արտաքին առեւտրի շրջանառությունը 2021 թվականի հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին կազմել է 3.3 տրլն. դրամ ($6.5 մլրդ), ինչը մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշից բարձր է 13.6%-ով: Ընդ որում, արտահանման ծավալների ավելացումն ավելի ծանրակշիռ է՝ 16,9%՝ մինչեւ 1.2 տրլն  դրամ (2.4 մլրդ դոլար), քան ներմուծումը՝ 11.8%, մինչեւ 2.1 տրլն. դրամ ($4.1 մլրդ): 2021 թվականի հոկտեմբերին արտաքին առևտրաշրջանառության աճը արագացել է 1.3%-ից մինչև 12.5%՝ արտահանման դինամիկայի 16.7% անկումից մինչեւ 16.7% աճ շրջադարձի հաշվին, ներմուծման աճի դանդաղման դեպքում ՝ 12.2%-ից մինչև 10.5% ։ Իսկ 2021 թվականի հոկտեմբերին 2020թ. հոկտեմբերի համեմատ արտաքին առևտրաշրջանառության 24,1% աճն առավելապես պայմանավորված էր ներմուծման 29,4%, քան արտահանման 14,7% աճով։

Մեկ տարի առաջ՝ 2020թ. հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին, Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառության 11,4% անկումը պայմանավորված էր ներմուծման 14,9% և արտահանման 4,4% անկմամբ,  միայն հոկտեմբերին արտաքին առևտրաշրջանառությունը կրճատվել է 4,3%-ով ՝ արտահանման 12,9% անկման պատճառով՝ ներմուծման 1,2% աճի դեպքում, իսկ 2019թ. հոկտեմբերի համեմատ արտաքին առևտրաշրջանառության 18,5% անկումը  պայմանավորված էր ներմուծման 24,3% և արտահանման 5,4% անկմամբ:

Դրամի միջին հաշվարկային փոխարժեքը 2021թ. հոկտեմբերին կազմել է 479.25 դրամ/1դոլար, իսկ 2021թ. հունվար-հոկտեմբերին' 508.24 դրամ/1դոլար'  2020թ. հոկտեմբերի 491.74 դրամ/1դոլարի եւ 2020թ. հունվար - հոկտեմբերի 484.96 դրամ/1դոլարի  դիմաց: