Երկուշաբթի, 6 Դեկտեմբերի 2021 12:50

Արմինֆո. 2021 թվականի հունվար-նոյեմբեր ամիսներին Հայաստանի սպառողական շուկայում արձանագրվել է 6 տոկոս գնաճ՝ 2020թ. նույն ժամանակահատվածում 0,3 տոկոս գնաճի դիմաց:

Դա պայմանավորված էր պարենային (ներառյալ ոգելից խմիչք եւ ծխախոտ) եւ ոչ պարենային ապրանքների, համապատասխանաբար, 9,1 տոկոս եւ 7,4 տոկոս թանկացմամբ, ծառայությունների սակագների 1,5 տոկոսով բարձրացման դեպքում: Որպես համեմատություն նշենք, որ մեկ տարի առաջ ՝ 2020թ. հունվար-նոյեմբերին, թանկացումներով, ընդ որում աննշան (1% - ով), աչքի են ընկել միայն ոչ պարենային ապրանքները, իսկ պարենային ապրանքները, ընդհակառակը, էժանացել են 0,9 տոկոսով՝ ծառայությունների սակագների գրեթե ներկայիս համանման բարձրացմամբ (1,4 տոկոս)։ Այդ մասին են վկայում ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալները։

 

Տարեկան կտրվածքով (2020թ. հունվար-նոյեմբերի համեմատ) սպառողական շուկայում արձանագրվել է 7,1 տոկոս գնաճ (մեկ տարվա վաղեմմության 1 տոկոս գնաճի դիմաց), ինչին նպաստել են պարենային ապրանքների 10,9 տոկոս  եւ ոչ պարենային ապրանքների 8,8 տոկոս թանկացումը՝ ծառայությունների սակագների 1.9% բարձրացման դեպքում: Այս տվյալները զգալիորեն տարբերվում են մեկ տարվա վաղեմության գնաճային պատկերից (2020թ. հունվար-նոյեմբեր ամիսներին ՝ 2019թ. հունվար-նոյեմբերի համեմատ), երբ պարենային և ոչ պարենային ապրանքների շուկաներում արձանագրվել է գների 0,8 տոկոս միանման աննշան բարձրացում ՝ ծառայությունների սակագների 1.3 տոկոս բարձրացման դեպքում։ Սպառողական գների միջին ամսական աճը 2021 թվականի հունվար-նոյեմբերին կազմել է 0,5 տոկոս՝ մեկ տարի առաջվա 0,03 տոկոս աճի դիմաց:

 

2021թ. նոյեմբերին 2020թ. նոյեմբերի համեմատ սպառողական գներն աճել են 9.6 տոկոսով (տարեկան կտրվածքով  1.6 տոկոս գնաճի դիմաց), պարենային  եւ ոչ պարենային ապրանքների,  համապատասխանաբար, 16.1 տոկոսով և 9.9 տոկոսով թանկացման (նախորդ տարվա  1.7 տոկոս և 1 տոկոս գնաճի դիմաց), և ծառայությունների սակագների 1.8 տոկոսով  բարձրացման (նախորդ տարվա 1,5 տոկոս աճի դիմաց) հաշվին։

 

Մինչդեռ, գնաճի ամենամսյա ցածր մակարդակը պահպանվում է, մասնավորապես, 2021թ. նոյեմբերին արձանագրվել է 1,7 տոկոս (հոկտեմբերի 0,7 տոկոս եւ 2020թ. նոյեմբերին 1,3 տոկոս գնաճի դիմաց)՝ պարենային ապրանքների 3,3 տոկոսով եւ ոչ պարենային ապրանքների 0,8 տոկոսով թանկացման եւ ծառայությունների սակագների 0,4 տոկոսով բարձրացման հաշվին՝ 2020թ. նոյեմբերին, համապատասխանաբար, 2,6 տոկոս, 0,6 տոկոս և 0,1 տոկոս գնաճի դիմաց: 2021թ. նոյեմբերին Երեւանում սպառողական գներն աճել են 1,8 տոկոսով ՝ նախորդ տարվա 1,3 տոկոս աճի դիմաց:

 

2021թ. նոյեմբերին սպառողական գների 1,7 տոկոս աճն ուղեկցվել է դոլարի նկատմամբ դրամի 0,3 տոկոս արժևորմամբ, իսկ հունվար-նոյեմբերին 6 տոկոս գնաճի ֆոնին դիտվել է դոլարի նկատմամբ դրամի 8 տոկոս արժևորում: Որպես համեմատություն նշենք, որ մեկ տարի առաջ ՝ 2020թ. նոյեմբերին, սպառողական շուկայում 1,3 տոկոս գնաճն ուղեկցվել է դոլարի նկատմամբ դրամի 1,6 տոկոս արժեզրկմամբ, իսկ 2020թ.  հունվար-նոյեմբերին՝ 0,3 տոկոս գնաճի դեպքում դոլարի նկատմամբ դրամի արժեզրկումը  կազմել է 4,5 տոկոս։ Դոլարի նկատմամբ դրամի հաշվարկային փոխարժեքը 2021թ. նոյեմբերին կազմել է, միջինը, 477,7 դրամ/1դոլար՝ մեկ տարվա վաղեմության մակարդակից 4,5 տոկոսով ցածր (499,6 դրամ/1դոլար) եւ գրեթե հավասարվելով 2019թ. նոյեմբերի մակարդակին (477,1 դրամ/1դոլար):

 

Նշենք, որ Համաշխարհային բանկն իր թարմացված հոկտեմբերյան կանխատեսման մեջ նշել է, որ Հայաստանում գնաճի միջին մակարդակը 2021 թվականին կգերազանցի նպատակային միջակայքը (4%, +/-1,5) եւ կհասնի 6,1 տոկոսի (2020թ.1,2% - ից): Սակայն միջնաժամկետ հեռանկարում, ՀԲ-ի գնահատականներով, գնաճը Հայաստանում կմոտենա նպատակային մակարդակին, մասնավորապես, 2022 թվականին կնվազի մինչև 4,2 տոկոս՝ 2023թ. մինչև 4 տոկոս հետագա անկմամբ՝ ՀՀ Կենտրոնական բանկի դրամավարկային քաղաքականության՝ գնաճային սպասումները զսպելու նպատակադրման շնորհիվ։ ՀԲ-ն նախազգուշացնում է, որ 2021թ. գնաճի բարձր տեմպերը բացասաբար կանդրադառնան տնային տնտեսությունների արդար հավասարության եւ բարեկեցության վրա: