Չորեքշաբթի, 8 Դեկտեմբերի 2021 14:06

Արմինֆո. Ազգային ժողովը դեկտեմբերի 8-ին սկսել է 2022 թվականի պետական բյուջեի նախագծի վերջնական տարբերակի շուրջ քննարկումները: Ինչպես նշել է ֆինանսների նախարար Տիգրան Խաչատրյանը, խորհրդարանական քննարկումների արդյունքում փաստաթղթում մի շարք փոփոխություններ են կատարվել, մասնավորապես, պետական բյուջեի դեֆիցիտը նվազեցվել է 6 մլրդ 736,3 մլն դրամով' մինչեւ 236,2 մլրդ դրամ:

 

Ինչպես պարզաբանել Է Խաչատրյանը, "Բյուջետային համակարգի մասին" ՀՀ օրենքի, "Բյուջեի մասին" ՀՀ օրենքի համաձայն, պետբյուջեի նախագիծը Ազգային ժողով է ներկայացվում սեպտեմբերի 1-ի դրությամբ հաշվարկներին համապատասխան, որից հետո երկրորդ ընթերցմամբ, արդեն նոյեմբերի 1-ին, փոխարժեքի փոփոխության արդյունքում որոշ ճշգրտումներ են կատարվում: Ընդհանուր առմամբ, ֆինանսների նախարարությունը վերանայել է իր կանխատեսումները ինչպես հանրապետության 2022 թվականի պետական բյուջեի եկամուտների, այնպես էլ ծախսերի գծով։

 

Ըստ Ֆինանսների նախարարության ղեկավարի, 3 շաբաթ տևած քննարկումների արդյունքում արձանագրվել է, որ 2022 թվականի պետական բյուջեի ծախսերը կկազմեն ՀՆԱ - ի 27,7% - ը, ընթացիկ ծախսերը ՝ ՀՆԱ-ի 23,2% - ը, իսկ կապիտալ ծախսերը՝ ՀՆԱ-ի 4,5%-ը, ինչը 1,3 տոկոսային կետով բարձր է ընթացիկ տարվա համար սպասվող 3,2% մակարդակից:

 

Մասնավորապես, լրամշակված նախագիծը նախատեսում է 2 տրլն 184 մլրդ դրամի ծախսեր, ինչը 184 մլրդ դրամով ավելի է ընթացիկ տարվա ճշգրտված ցուցանիշից եւ 334 մլրդ դրամով ավելի է  2021 թվականին հաստատված ցուցանիշից: Կապիտալ ծախսերը կկազմեն 352 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 4,5%-ը։ Բացի այդ, 18,4 մլրդ դրամ կհատկացվի համայնքային նշանակության ենթակառուցվածքային ծրագրերի համաֆինանսավորմանը։

 

Պետական բյուջեի եկամուտները կանխատեսվում են 1 տրլն 947,8 մլրդ դրամի չափով (ՀՆԱ-ի 24,7%) կամ 17,5% - ով (289 մլրդ դրամ) ավելի, քան 2021 թվականի ցուցանիշը: Պետբյուջեի եկամտային հոդվածի առյուծի բաժինը՝ մոտ 95 տոկոս, կապահովվի հարկային մուտքերի (հարկային եկամուտների եւ պետական տուրքերի) հաշվին։ Արդյունքում՝ հարկային մուտքերը կկազմեն 1 տրլն 844 մլրդ դրամ, ինչը 263 մլրդ դրամով կամ 16,5%-ով գերազանցում է ընթացիկ տարվա վերջին սպասվող ցուցանիշը: Այսպիսով, ֆինանսական իշխանություններն ակնկալում են, որ ՀՆԱ-ի նկատմամբ ցուցանիշի հարաբերակցությունը կկազմի 23,4% կամ 2021 թվականի ցուցանիշի 0,9 տոկոսային կետ:

 

Ընդհանուր առմամբ, ինչպես նշել է Հայաստանի գլխավոր ֆինանսիստը, վերանայման արդյունքում բյուջեի եկամուտների զուտ աճը կազմել է 1 մլրդ 548,3 մլն դրամ, որից հարկային մուտքերի աճը կազմել է 82,8 մլն դրամ, որոնք ակնկալվում են նոր վարկային ծրագրերի ծավալին համապատասխան հաշվարկված լրացուցիչ հարկային մուտքերի հաշվին: Այլ եկամուտները նվազել են 42,8 մլն դրամով ՝ փոխարժեքի վերահաշվարկի հաշվին, պաշտոնական դրամաշնորհներն ավելացել են 1 մլրդ 508,4 մլն դրամով ։ Փոփոխությունների արդյունքում պետբյուջեի ծախսերը մաքուր արտահայտությամբ կրճատվել են 5 մլրդ 187.9 մլն դրամով ։

"Բյուջեի եկամուտների և ծախսերի թվարկված փոփոխությունների արդյունքում պետական բյուջեի դեֆիցիտը նվազել է 6 մլրդ 736,3 մլն դրամով՝ մինչև 236,2 մլրդ դրամ", - ասել է նախարարը: Զուտ փոխառու միջոցները կկազմեն 356 մլրդ դրամ, որից 250 մլրդ  կծածկվի գանձապետական պարտատոմսերի, իսկ 106 մլրդ դրամը՝ բյուջետային աջակցության վարկերի հաշվին:

 

Ֆինանսական իշխանությունները հերթական անգամ հավաստիացրել են, որ 2022 թվականին կվերադառնան ֆիսկալ կանոններով սահմանված պետական ֆինանսների "ոսկե կանոնի" տրամաբանությանը, որոնք ամուր հիմք կստեղծեն երկարաժամկետ բարձր տնտեսական աճի համար, կապահովեն ՀՆԱ-ի նկատմամբ պարտքի հարաբերության կայուն նվազում եւ կբարելավեն ծախսերի կառուցվածքը: "Հարկային եկամուտների ավելացման, ծախսերի կառավարման կանոններին եւ դեֆիցիտի անվտանգ մակարդակին վերադառնալու շնորհիվ, որը չպետք է գերազանցի ՀՆԱ - ի 3,1 տոկոսը, 2022 թվականին կիրականացվի զգալի ֆիսկալ կոնսոլիդացիա, եւ էապես կբարելավվեն պետական պարտքի կառավարելիության հարցերը", - հայտարարել Է Տիգրան Խաչատրյանը:

 

Մասնավորապես, մինչեւ 2022 թվականի դեկտեմբերի 31-ը կառավարության պարտքը կկրճատվի 0,6 տոկոսային կետով եւ կկազմի 4 տրլն 741 մլրդ դրամ եւ ՀՆԱ-ի 60,2 տոկոսը: Ընթացիկ տարվա արդյունքներով ՝ ֆինանսական իշխանություններն ակնկալում են ցուցանիշի ավելացում  մինչև 4,274 մլրդ դրամ և ՀՆԱ-ի 60,8%-ը։ Պարտքի կառուցվածքը մեծապես կբարելավվի, դրանում կավելանա դրամական պարտքի մասնաբաժինը, եւ կնվազեն արժութային ռիսկերը: Մասնավորապես, 2021-2022 թվականներին նախատեսվում է պետական պարտքի կառուցվածքում ավելացնել ՀՀ դրամով պետական գանձապետական պարտատոմսերի տեսակարար կշիռը, որը, ըստ կանխատեսումների, կկազմի, համապատասխանաբար, 2,9% եւ 2,6%: 2022 թվականի արդյունքներով ներքին պարտքի մասնաբաժինը կաճի  2,4 տոկոսով՝ մինչեւ 30,7 տոկոս: Զուգահեռաբար, ինչպես վստահեցրել է ֆինանսների նախարարը, շարունակվելու է ծախսերի արդյունավետության բարձրացմանը նպատակաուղված աշխատանքը։ 2022 թվականին ՀՀ կառավարության պարտքի սպասարկման համար Հայաստանը կուղղորդի պետական բյուջեի բոլոր ծախսերի 9,8 տոկոսը։