Երեթշաբթի, 21 Դեկտեմբերի 2021 16:32

Արմինֆո. Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (ԱՄՀ) Գործադիր խորհուրդը եզրափակել է 2021 թ․ IV հոդվածի շուրջ խորհրդակցությունը, ինչպես նաև ավարտել ԱՄՀ եռամյա «Պահուստային ծրագրի» (Stand-By Arrangement) (SBA) օժանդակությամբ իրականացվող Հայաստանի Հանրապետության տնտեսական ծրագրի չորրորդ և հինգերորդ ամփոփիչ ստուգումները։ Այս ամփոփիչ ստուգումների ավարտը իշխանություններին տալիս է 51.43 միլիոն ՓՀԻ (շուրջ 72 միլիոն ԱՄՆ դոլար) ներգրավելու հնարավորություն։ Այդ մասին ասվում է ԱՄՀ հաղորդագրությունում:

 

«Այս տարի տնտեսությունը վերականգնվել է ցնցումներից, որոնց առերեսվել էր 2020 թ․-ին, ընդ որում իշխանությունները ժամանակին և հասցեական առողջապահական, հարկաբյուջետային և ֆինանսական աջակցության միջոցառումներ են ապահովել։ ՀՆԱ-ի շուրջ 5½ և 5¼ տոկոսի աճ է սպասվում համապատասախանաբար 2021 և 2022 թթ.-ին, իսկ գնաճն իր վերջին բարձր մակարդակից կանխատեսվում է, որ 2022 թ.-ին կնվազի։ • Մոտակա ժամանակահատվածի քաղաքականության առաջնահերթությունների թվում են՝ պատվաստումների տեմպի շարունակական արագացումը և կառավարության 2021-2026 թթ․ ծրագրի շրջանակում առանցքային բարեփոխումների իրականացումը, որոնք նպատակաուղղված են տնտեսության վերահավասարակշռմամբ ներառական աճի կայուն ավելացմանը՝ միաժամանակ պահպանելով տնտեսական և ֆինանսական կայությունը։ ՎԱՇԻՆԳՏՈՆ, ԿՇ ։ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (ԱՄՀ) գործադիր խորհուրդը եզրափակել է 2021 թ․ IV հոդվածի շուրջ խորհրդակցությունը և ավարտել «Պահուստային ծրագրի» (SBA) օժանդակությամբ Հայաստանի կողմից իր տնտեսական ծրագրի կատարման չորրորդ և հինգերորդ ամփոփիչ ստուգումները։1 Նշված ամփոփիչ ստուգումների ավարտը իշխանություններին 51.43 միլիոն ՓՀԻ (շուրջ 72 միլիոն ԱՄՆ դոլար) ներգրավելու հնարավորություն է տալիս՝ ընդհանուր մասհանումները հասցնելով 283.09 միլիոն ՓՀԻ (շուրջ 396 միլիոն ԱՄՆ դոլար)։ Հայաստանի՝ 308.8 միլիոն ՓՀԻ ( շուրջ 432 միլիոն ԱՄՆ դոլարի) եռամյա «Պահուստային ծրագիրը» (SBA), որը համարժեք է ԱՄՀ-ում Հայաստանի քվոտայի 239.75 տոկոսին, ԱՄՀ խորհրդի կողմից հաստատվել է 2019 թվականի մայիսի 17-ին և ընդլայնվել 2020 թ․մայիսի 18-ին (տե՛ս Մամուլի թիվ 19/173 հաղորդագրությունը և 20/219 հաղորդագրությունը) (Press Release No. 19/173 and Press Release No. 20/219)։ 1 ԱՄՀ Համաձայնագրի հոդվածների IV հոդվածի շրջանակում ԱՄՀ-ն անդամների հետ անց է կացնում երկկողմ քննարկումներ, սովորաբար՝ ամեն տարի: Աշխատակազմի թիմն այցելում է երկիր, հավաքում տնտեսական և ֆինանսական տեղեկություններ և պաշտոնյաների հետ քննարկում երկրի տնտեսական զարգացումներն ու քաղաքականությունները: Վերադառնալով ԱՄՀ կենտրոնակայան՝ աշխատակազմը կազմում է զեկույց, որը հիմք է դառնում Գործադիր Խորհրդի կողմից քննարկման համար: 2 ՔՈՎԻԴ-19-ի ճգնաժամը ծանր հարված է հասցրել Հայաստանի տնտեսությանը՝ 2020 թ․ իրական ՀՆԱ-ի 7.4 տոկոսի կրճատմամբ, և իշխանությունները պատշաճ արձագանքել են տնտեսական աջակցության միջոցառումներով։ Այժմ տնտեսությունը վերականգնման ընթացքում է, ընդ որում 2021 թ․ կանխատեսվում է շուրջ 5½ տոկոսի աճ։ Դրամավարկային քաղաքականությունը խստացվել է ընդդեմ բարձրացող գնաճի, որը մինչ 2021 թ․վերջը սպասվում է, որ վերջին բարձր մակարդակից որոշ չափով կնվազի։ Կառավարության 2021-2026 թթ․տնտեսական ծրագիրը հետամուտ է արտահանմանը կողմնորոշված և ներդրումներով առաջնորդվող աճի մոդելի առաջ մղմանը՝ լայնահենք բարեփոխման ջանքերի միջոցով։ Հիմնադրամի ֆինանսական աջակցությունը Հայաստանին կօգնի իր մարտահրավերներին, այդ թվում՝ ՔՈՎԻԴ-19 համավարակի սոցիալ-տնտեսական հետևանքներին, դիմակայելու հարցում՝ միաժամանակ առաջ շարժվելով ըստ իր բարեփոխումների օրակարգի։ Ապագայի տնտեսական հեռանկարն ընդհանուր առմամբ դրական է, ընդ որում կանխատեսվում է շուրջ 4½ - 5 տոկոսի միջնաժամկետ աճ՝ պայմանավորված ՔՈՎԻԴ-19-ի զարգացումներով, արտաքին պահանջարկով և կառուցվածքային բարեփոխումների իրականացման առաջընթացով։ Գործադիր խորհուրդը զուտ միջազգային պահուստների՝ 2021 թ․ հունիսի վերջին քանակական կատարողական չափորոշչի չպահպանման համար բացառություն է արել՝ հիմնվելով իշխանությունների ձեռնարկած շտկման գործողությունների վրա։ Այսօր Գործադիր խորհրդի քննարկումից հետո, կառավարիչ տնօրենի տեղակալ և նախագահի պաշտոնակատար պրն․Բո Լին հետևյալ հայտարարությունն է արել․ «2020 թ․խորը անկումից հետո Հայաստանի տնտեսությունը սկսել է վերականգնվել՝ չնայած շարունակվող մարտահրավերներին։ Այնուամենայնիվ, բարձր անորոշությունը պահպանվում է, այդ թվում՝ համաշխարհային ֆինանսատնտեսական պայմանների և ՔՈՎԻԴ-19-ի հետագծի շուրջ, և շարունակում է կարևորվել հասցեական քաղաքականության օժանդակությունից հրաժարվելու և միջնաժամկետ բուֆերների վերաստեղծման միջև պատշաճ հավասարակշռության ապահովումը՝ մինչև վերականգնման ամուր արմատավորումը։ ԱՄՀ «Պահուստային ծրագրի» օժանդակությամբ իր ծրագրի շրջանակում Հայաստանի կատարողականը շարունակում է ընդհանուր առմամբ բավարար լինել։ «Կառավարության 2021-2026 թթ․բարեփոխումների ծրագիրը ապագա բարգավաճման և ներառականության հիմնական շրջանակն է ապահովում։ Բիզնես միջավայրի բարելավման ջանքերը, ՓՄՁ-ների համար ֆինանսների հասանելության մեծացումը, առաջնահերթ սոցիալական ծախսերի համար տարածքի ստեղծումը և կլիմայական փոփոխության մեղմացման և հարմարվողականության քաղաքականությունը կարող են օժանդակել տևական և ներառական ավելի բարձր աճի։ Այս առումով, անհրաժեշտ է մշակել գործողությունների ծրագիր՝ բարեփոխումների հիմնավոր և ժամանակին իրականացմանն աջակցելու համար, ընդ որում դրա ծախսային գնահատականները միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրում լավ ինտեգրելով։

 

«Միջնաժամկետ պարտքի կայունության հանձնառությունը և ապագա ցնցումների դեմ միջնաժամկետ հարկաբյուջետային բուֆերների վերստին ստեղծման ջանքերը խարսխված են վստահելի միջնաժամկետ հարկաբյուջետային շրջանակի վրա և հիմնավորված աճի համար նպաստավոր հարկաբյուջետային կոնսոլիդացմամբ։ Ապագա կայուն աճի համար վճռորոշ է նաև որակյալ հանրային ներդրումների առաջնահերթության սահմանումը՝ միաժամանակ բարելավելով դրանց կատարումը։ 3 «Բարձրացող գնաճին դրամավարկային արձագանքը պատշաճ է եղել, և քաղաքականության շուրջ հաղորդակցության բարելավման հետ միասին, օգնել է խարսխել գնաճային սպասումները։ ՀՀ կենտրոնական բանկը (ՀՀ ԿԲ) անհրաժեշտ է, որ շարունակի հիմնարարների (ֆունդամենտալների) և շուկայի զարգացումների մշտադիտարկումը, պատրաստ լինելով ըստ անհրաժեշտության իր դիրքի ճշգրտմանը, գնաճի վերադարձն իր թիրախին ապահովելու համար։ Փոխարժեքի ճկունությունը քաղաքականության կարևոր բուֆեր է՝ Հայաստանին տալով արտաքին ցնցումները կլանելու հնարավորություն։ «Ֆինանսական հատվածի բարեփոխումներով անհրաժեշտ է ապահովել ոլորտի օժանդակությունը վերականգնմանը և երկարաժամկետ աճին։ Վերահսկողական գործիքակազմի ուժեղացման համար իրականացված մակրոպրուդենցիալ միջոցառումները և ՀՀ ԿԲ ռիսկերի վրա հիմնված վերահսկողության ծրագրի կատարելագործումը ֆինանսական հատվածի դիմադրողականությունն ավելի կբարձրացնեն և իր դերը կատարելու հնարավորություն կտան։ Կապիտալի շուկայի զարգացման գործողությունների կատարելագործված ծրագիրը պետք է խթանի շուկայի՝ ապագա ներքին ներդրումները ֆինանսավորելու ընդլայնված դերը», - նշված է հաղորդագրությունում։