Չորեքշաբթի, 12 Հունվարի 2022 18:34

Արմինֆո. Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի (ՀԾԿՀ) նախագահ Գարեգին Բաղրամյանը չի բացառել գազի սակագնի բարձրացումը արդեն 2022 թվականի առաջին կիսամյակում:

 

Ինչպես հունվարի 12-ին լրագրողների հետ զրույցում պարզաբանել է կարգավորչի ղեկավարը, միջպետական արձանագրության համաձայն, որը ստորագրվել է Հայաստանի եւ Ռուսաստանի կողմից 2021 թվականի դեկտեմբերին, նախատեսվում է, որ գազի գինը կտատանվի՝ կախված դրա էներգետիկ արժեքից: Եթե այն մեկ խորանարդ մետրի դիմաց 7 900 կիլոկալորիայից բարձր լինի, սահմանին գազի գինը համամասնորեն կբարձրանա, եթե ավելի ցածր լինի՝ կնվազի։ Մեխանիզմն ամրագրվել է դեռևս 2013 թվականի համաձայնագրում, սակայն դրա կիրառումը հետաձգվում էր։ Այժմ այն ուժի մեջ կմտնի ապրիլի 1-ից, եւ սահմանին վերջնական գինը կախված կլինի գազի էներգետիկ արժեքից։ Բայց խոսքը սահմանին գազի գնի հաշվարկների մասին է, իսկ վերջնական սպառողների համար սակագինը կարող է փոխվել ոչ հաճախ, քան տարին մեկ անգամ։ Այսինքն՝ կալորիականության տատանումները, սկսած 2021թ. ապրիլի 1-ից, հաշվի կառնվեն սակագնում միայն 2022թ. ապրիլի 1-ից։

 

2021 թվականին էներգետիկ արժեքը կազմում էր 8 300 կկալ/խմ և ավելի (առանձին ամիսներին ՝ մինչև 8 500)։ Հաշվի առնելով, որ 8 300-ը 5% - ով ավելի է, քան 7 900-ը, այլ հավասար պայմաններում, գինը կարող է աճել 5% - ով: "Բայց դա՝ հենց այլ հավասար պայմաններում, չէ որ կալորիականությունը միայն գործոններից մեկն է, կարող են լինել նաեւ այլ գործոններ։ Թե կոնկրետ՝ ինչպիսի, վերջնականապես պարզ կդառնա, երբ "Գազպրոմ Արմենիան" սակագնի փոփոխության հայտ կներկայացնի", - պարզաբանել է Բաղրամյանը։ Վերջնական հստակության համար հայտին կցվելու է ֆինանսական հաշվետվություն՝ եկամուտների և ծախսերի հոդվածներով։

 

Բացի այդ, ինչպես նշել է Բաղրամյանը, որքան ավելի կալորիական է գազը, այնքան քիչ է սպառվելու։

 

Անդրադառնալով առաջիկա 10 տարիների ընթացքում սահմանին գազի բազային գինը 165 դոլարի մակարդակում պահպանելու վերաբերյալ վերջերս ձեռք բերված պայմանավորվածությանը, որի դիմաց Հայաստանը պարտավորվել է ապահովել "Գազպրոմ Արմենիա" -ին պատկանող "Հրազդան-5" ՋԷԿ-ի շահութաբերությունը և սակագինը բարձրացնել այնպես, որ կայանը տարեկան ստանա լրացուցիչ տարեկան 31,79 մլն դոլար եկամուտ, Բաղրամյանը հայտարարել է. "Եթե մեր գործընկերները 165 դոլար սակագնի փոփոխության հարց դնեն, ապա մենք, մեր հերթին, կարող ենք փոխել այդ 31,79 մլն դոլարը":

 

ՀԾԿՀ ղեկավարը նշել է նաև այն հանգամանքը, որ" Գազպրոմ Արմենիան " պետք է շարունակի

բարձրացնել ցանցի արդյունավետությունը ՝ համակարգում գազի կորուստները կրճատելու նպատակով ։

2020 թվականին դրա համար արդեն վերանորոգվել է գազատարի մի հատվածը Ադրբեջանի հետ սահմանի մոտ, որը երկար տարիներ չէր վերականգնվել։ Դա, նրա խոսքով, թույլ է տվել տարեկան տնտեսել մոտ 30 մլն խմ գազ։  Բաղրամյանի ասելով, այժմ «Գազպրոմի» հետ քննարկվում է առաջիկա մի քանի տարիների նման վերանորոգման աշխատանքների ժամանակացույցը։ "Դա թույլ կտա ձևավորել նաև սակագները գալիք տարիների համար։ Այժմ այդ քննարկումներն ավարտական փուլում են", - հավելել է կարգավորչի ղեկավարը։

 

Հիշեցնենք, որ դեկտեմբերի 23-ին ՀՀ կառավարությունը հավանություն էր տվել "Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության միջև "ՀայՌուսգազարդ" փակ բաժնետիրական ընկերության բաժնետոմսերի առուվաճառքի և հետագա գործունեության պայմանների մասին 2013 թվականի դեկտեմբերի 2-ի համաձայնագրում փոփոխություններ կատարելու մասին" արձանագրության կնքման առաջարկությանը: Նշվում էր, որ Հայաստանն ու Ռուսաստանը շուրջ երկամյա բանակցություններից հետո համաձայնեցրել են գազի գինն առաջիկա 10-ամյակի համար։ Համաձայն փաստաթղթի ՝ Հայաստանը պարտավորվում է տարեկան $31,79-ի չափով վճարել "Գազպրոմ Արմենիա" ՓԲԸ-ին ՝ որպես Հրազդանի 5-րդ էներգաբլոկի հզորության տարեկան վճարի ապահովում (պատկանում է "Գազպրոմ Արմենիա"ՓԲԸ-ին): "Հրազդանի 5-րդ էներգաբլոկի թերբեռնումը, հիմնականում,  պայմանավորված էր առեւտրային համաձայնագրերի բացակայությամբ, ինչպես նաեւ Իրան-Հայաստան 400 կՎ էլեկտրահաղորդման գծի շինարարության հետաձգմամբ։ Էներգաբլոկի ոչ լրիվ հզորությամբ աշխատանքի պատճառով ոչ միայն "Գազպրոմ" ԲԲԸ - ի ներդրումները չեն փոխհատուցվել, այլեւ ավելացել են վարկային պարտավորությունները՝ հասնելով շուրջ 100 մլն դոլարի",- ասված է որոշման հիմնավորում-տեղեկանքում:

 

Հաղորդվել է, որ արձանագրությամբ սահմանված պայմանների կատարումը կնպաստի Հրազդանի 5-րդ էներգաբլոկի վերագործարկմանը, ինչպես նաև թույլ կտա պահպանել Հայաստանին մատակարարվող գազի կայուն գինը 10 տարվա ընթացքում՝ 165 դոլար  1000 խորանարդ մետրի դիմաց՝ 7900 կկալ/խորանարդ մետր այրման հաշվարկային ջերմության դեպքում: Բացի այդ, արձանագրությամբ նախատեսվում է կարգավորել "Գազպրոմ Արմենիա" ՓԲԸ-ի հանդեպ "Երևանի ՋԷԿ"-ի շուրջ 30 մլն դոլար պարտքի մարման հետ կապված հարցերը:

 

Դեկտեմբերի 29 - ին կարգավորողը հաստատեց էլեկտրաէներգիայի նոր սակագները. 2022 թվականի փետրվարի 1-ից էլեկտրաէներգիայի սակագինը կբարձրանա միջինը 4,7 դրամով: Բացառություն կարվի բնակչության սոցիալապես անպաշտպան խավերի համար։ Ավելի վաղ՝ դեկտեմբերի 20-ին, ՀԾԿՀ-ն հաղորդել էր, որ արտադրող էներգետիկ ընկերությունների պարտքային ծանրաբեռնվածությունը խթանում է էլեկտրաէներգիայի սակագների աճ, մասնավորապես, հիմնական սակագնի բարձրացում 5,5 դրամով մեկ կՎտ/ժամի դիմաց, միջինը՝ 4.7 դրամ 1 կՎտ/ժամի դիմաց։

 

Նշենք, որ նոյեմբերի վերջին ՀԾԿՀ-ն հաստատել է նաեւ 2022 թվականի հունվարի 1-ից ջրի սակագնի բարձրացումը մոտ 20 դրամով՝  1 խմ դիմաց մինչեւ 200,47 դրամ (ներառյալ ԱԱՀ): Փոփոխությունները չեն անդրադառնա սոցիալապես անապահով սպառողների վրա: