Երեթշաբթի, 18 Հունվարի 2022 11:45

Արմինֆո. 2022 թվականի հուլիսի 1-ից Հայաստանն էապես կընդլայնի դրամական միջոցների անկանխիկ շրջանառությունը։ Հունվարի 18-ին ՀՀ Ազգային ժողովը երկրորդ եւ վերջնական ընթերցմամբ հավանություն է տվել "Անկանխիկ հաշվարկների մասին" ՀՀ օրենքում եւ Կենտրոնական բանկի կողմից մշակված հարակից օրենքներում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին փաթեթին: Փաստաթուղթը պաշտպանել է կառավարող "Քաղաքացիական պայմանագիր" դաշինքը, ընդդիմադիր "Հայաստան" խմբակցությունը դեմ է արտահայտվել, իսկ "Պատիվ ունեմ"-ը ձեռնպահ է մնացել։

 

Այսպիսով, հանրապետությունում սահմանվում է կանխիկ եղանակով վճարումների առավելագույն չափի սահմանափակում. բոլոր գործարքները, որոնք գերազանցում են 300 հազար դրամը, պետք է կատարվեն բացառապես անկանխիկ եղանակով:

 

Այսպես, պետության և համայնքային իշխանության մարմինների բյուջեներից վճարումները պետք է իրականացվեն բացառապես անկանխիկ միջոցներով (օրինակ՝ կրթաթոշակներ, ներկայացուցչական և գործուղման ծախսեր)։ Նոտարների եւ փաստաբանների ծառայությունների դիմաց վճարումը, աշխատավարձի վճարումը կատարվելու է բացառապես անկանխիկ եղանակով: Բանկերի եւ վարկային կազմակերպությունների կողմից տրամադրվող ապահովագրական վճարները, վարկերը եւ փոխառությունները պետք է լինեն բացառապես անկանխիկ: Գրավատներն ավելի քան 80 հազար դրամի վարկեր կտրամադրեն բացառապես անկանխիկ եղանակով: Այս շեմը 2023 թվականի հունվարի 1-ից կնվազի մինչեւ 50 հազար դրամ, եւ 30 հազար դրամ ՝ 2024 թվականի հունվարի 1-ից: Նախագծով նախատեսված են նաեւ էլեկտրոնային դրամապանակների համալրման եւ կանխիկացման սահմանափակումներ: Մասնավորապես, դրամապանակին առնչվող գործարքները կսպասարկվեն միայն այդ դրամապանակին կցված բանկային հաշվի միջոցով:

 

Գաղափարը, ինչպես պարզաբանել են ԿԲ-ում, այն է, որպեսզի բիզնեսի ներկայացուցիչներն իրավունք չունենան մերժել գնորդի անկանխիկ վճարումը ծառայությունների կամ ապրանքների դիմաց: Նախաձեռնությունն ուղղված է նաև ստվերային շրջանառության կրճատմանը։

 

Ավելի վաղ խորհրդարանում անդրադառնալով այն մտավախություններին, որ ԿԲ-ի նախաձեռնության իրականացման արդյունքում վերջնական ապրանքի/ծառայության գինը կավելանա, այդ թվում ՝ բարձր միջնորդավճարների պատճառով, ԿԲ փոխնախագահ Ներսես Երիցյանը հավաստիացրել է, որ օրենքում հստակ գրված կլինի. քաղաքացու համար ոչ մի տարբերություն չի լինի կանխիկ կամ անկանխիկ վճարելիս: Ինչ վերաբերում է միջնորդավճարին, ապա, ըստ նրա, նորմատիվային ակտում դրույթ կա այն մասին, որ ԿԲ-ն կարող է սահմանել միջնորդավճարի վերին և ստորին շեմը, մեթոդաբանությունը, գների կարգն ու կարգավորումը, ինչպես նաև սահմանել "շրջանակներ", եթե բիզնեսն անցնի թույլատրելիի սահմանը:

 

ԿԲ փաստարկներին չեն համաձայնել "Հայաստան" ընդդիմադիր դաշինքի պատգամավորները։ Ինչպես հայտարարել է պատգամավոր Արամ Վարդեւանյանը, նախագծի իրական շահառուները բացառապես բանկերն են, քանի որ նրանց համար դրամական շրջանառության մեջ մենաշնորհային դրություն է ապահովվում:

 

Փոփոխությունները ներդրվելու են աստիճանաբար։ Ի սկզբանե նախատեսվում էր, որ Երևանում դրանք պետք է ուժի մեջ մտնեին 2022 թվականի հունվարի 1-ից, 2023 թվին՝ մարզերի վարչական կենտրոններում, իսկ 2024 թվականի հունվարի 1-ից՝  Հայաստանի ողջ տարածքում: Սակայն, քանի որ օրինագծի երկրորդ ընթերցումը մի փոքր ուշացել է, ժամկետները հետաձգվել են կես տարով։