Փորձագետ. Հայաստանը պետք է լրջորեն վերաբերվի պարենային անվտանգության հարցերին

Արմինֆո. Տարեցտարի Հայաստանում խոսվում է պարենային անվտանգության կարևորության մասին, բայց ոչ մի կոնկրետ քայլ չի արվում։ Այդպիսի կարծիք է հայտնել ԵՊՀ տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետի մենեջմենթի և ձեռնարկատիրության ամբիոնի վարիչ Կառլեն Խաչատրյանը:

Այդ համատեքստում նա հիշեցրել է, որ ցորենի զգալի ծավալը հայկական շուկա է մատակարարվում Ռուսաստանից, իսկ եգիպտացորենը ՝ Ուկրաինայից։ Խաչատրյանն ուշադրություն է հրավիրեց այն հանգամանքի վրա, որ պատերազմական պայմաններում խնդիրներ են առաջանալու տվյալ արտադրանքի փոխադրման առնչությամբ։ Բացի այդ, տվյալ պետությունների առջև խնդիր է լինելու ապահովել, առաջին հերթին, ներքին սպառումը, և նոր միայն մտածել այլ երկրներ մատակարարումների մասին։ Խաչատրյանը նշել է, որ օբյեկտիվորեն, դա չի կարող անհանգստություն չառաջացնել։ "Պետությունը պետք է պատշաճ կերպով արձագանքի, հիմնավորումներ ներկայացնի, որ դիտարկվում են բոլոր հնարավոր ռիսկերը, որոնք չեզոքացվելու են ։ Ստացվում է, որ բնակչությունն ու փորձագիտական հանրությունը բարձրացնում են այդ հարցերը, իսկ պետության շուրթերից լսում ենք, որ նման սցենարը քիչ հավանական է։ Եվ վերջ։ Բայց որքանո՞վ ենք մենք պատրաստ» ,- հարց է տվել տնտեսագետը։ Տեղի ունեցածի առնչությամբ Խաչատրյանը նշել է, որ անհրաժեշտ է այս փուլում իրականացնել ճիշտ հավասարակշռված քաղաքականություն ։

Իր հերթին՝ "Ամբերդ" հետազոտական կենտրոնի փորձագետ Մերի Հովսեփյանը հիշեցրել է ՌԴ-ի կողմից ԵԱՏՄ երկրներ հացահատիկի և շաքարի արտահանման սահմանափակումների մասին, որոնք գործելու են մինչև ս. թ.օգոստոսի 31-ը: Այդ կապակցությամբ Հովսեփյանը շտապել է հանգստացնել հանրությանը, նշելով, որ ՌԴ լիազոր մարմնի տվյալների համաձայն, ԵԱՏՄ երկրները 2021-2022 թթ. սեզոնի համար արդեն անհրաժեշտ ծավալով հացահատիկ և շաքար են գնել: Սակայն, եթե լրացուցիչ պահանջմունք առաջանա, ապա ԵԱՏՄ անդամ երկրների տնտեսվարող սուբյեկտները կարող են ներմուծման թույլտվություն ստանալ ՌԴ արդյունաբերության և առևտրի նախարարության համապատասխան լիցենզիաներով:

Հիշեցնենք, որ մաքսային տվյալների համաձայն, 2021թ. առաջին կիսամյակում Հայաստանը ցորենի ներմուծումը կրճատել է 22,1 տոկոսով ՝ մինչեւ 65 հազար տոննա՝ նաեւ արժեքային արտահայտությամբ  15,2 տոկոսով նվազմամբ՝ մինչեւ 14,4 մլն դոլար: Որպես ցորենի հիմնական ներմուծող հանդես է գալիս ՌԴ-ն (96 տոկոս), մնացած մասը բաժին է ընկել Վրաստանին: Ներմուծվող հացահատիկի ծավալները նվազել են  20,4 տոկոսով ՝ մինչեւ 1.6 հազար տոննա, մաքսային արժեքի 7,8 տոկոսով անկման դեպքում ՝ մինչեւ 1.2 մլն դոլար: Հայաստանը, հիմնականում,  հացահատիկ է ներկրել ՌԴ-ից (97,6 տոկոս), Արգենտինայից (1,6 տոկոս), իսկ մնացած մասը ստացվել է Գերմանիայից (0,6 տոկոս), Բելառուսից (0,2 տոկոս), Ֆրանսիայից եւ Միացյալ Թագավորությունից:

Մինչև 44-օրյա պատերազմը Հայաստանը հացահատիկային արտադրանքի ներքին պահանջարկի 80%-ը բավաաարարում էր Արցախից հացահատիկի ներմուծման հաշվին։ Այսօր, ըստ փորձագետների գնահատականների, երկրի ինքնապահովման մակարդակը կազմում է մոտ 70%:

Նշենք, որ Հայաստան ԱԱՀ արտադրանքի հիմնական արտահանող երկրներն են Ռուսաստանը (38,0% ), Ուկրաինան (9,8%), Բրազիլիան (6,2%):

Օրերս ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունում տեղի է ունեցել նիստ 'շահագրգիռ կողմերի և փորձագետների մասնակցությամբ' երկրի պարենային անվտանգության հետագա ապահովման ուղղությամբ քայլերի մշակման թեմայով: Հանդիպման մանրամասների մասին չի հաղորդվում։