Երեթշաբթի, 6 Սեպտեմբերի 2022 19:12

Արմինֆո.Ռուսաստանի հանդեպ Հայաստանի արտաքին պարտքը 2022թ. առաջին կիսամյակում կրճատվել է 5,2% - ով, մինչեւ 378 մլն դոլար, սակայն տարեկան կտրվածքով պարտքի աննշան անկում է գրանցվել՝ ընդամենը 0,9%։ Այդ մասին են վկայում ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալները։

 

Միաժամանակ, 2022թ.առաջին կիսամյակում ԱՄՀ-ի հանդեպ պարտքն ավելացել է 14.3%-ով, իսկ տարեկան կտրվածքով՝ 3%-ով ՝ գերազանցելով 501.7 մլն դոլարը (այդ թվում՝ մայիսին ավելացված stand-by վարկի հաշվին): Ավելացել է նաեւ գերմանական KfW բանկի հանդեպ պարտքը՝ 2022թ. առաջին կիսամյակում 13,4 տոկոսով, իսկ տարեկան կտրվածքով՝ 20,8 տոկոսով ՝ հասնելով 473,4 մլն դոլարի:

 

2022թ. առաջին կիսամյակում Հայաստանի արտաքին պարտքի մեջ Ռուսաստանի մասնաբաժինը 7,2 տոկոսից նվազել է մինչեւ 7 տոկոս, իսկ ԱՄՀ-ի մասնաբաժինը, ընդհակառակը, 8,9 տոկոսից աճել է մինչեւ 10,3 տոկոս: Առաջին կիսամյակում աճել է նաեւ KfW - ի մասնաբաժինը ՝ 8,5 տոկոսից հասնելով 9,7 տոկոս: Սակայն գերիշխող մասնաբաժինը, չնայած անկմանը, մնում է Համաշխարհային բանկինը՝ 34,8 տոկոս, որին տեսակարար կշռով հաջորդում է երկրորդ դիրքում գտմմմվող Ասիական զարգացման բանկը՝ 15,3 տոկոս, որոնց մասնաբաժինը տարեսկզբին ավելի բարձր է եղել, համապատասխանաբար, 35,6 տոկոս եւ 15,8 տոկոս (ինչպես եւ մեկ տարի առաջ՝ 35,8 տոկոս եւ 15,5 տոկոս):

 

Ընդ որում, Համաշխարհային բանկի հանդեպ գերակշռող արտաքին պարտքը այս տարվա առաջին կիսամյակում կրճատվել է 4% - ով (նույնքան տարեկան անկման դեպքում)' կազմելով 1.7 մլրդ դոլար: Մասնավորապես, Զարգացման միջազգային ասոցիացիայի (IDA) հանդեպ պարտքը ս.թ. առաջին կիսամյակում կրճատվել է 7.6%-ով' մինչև 831.7 մլն դոլար, իսկ Վերակառուցման և զարգացման միջազգային բանկի (IBRD) հանդեպ պարտքը' 0.3%-ով' մինչև 858.1 մլն դոլար: Արդյունքում Համաշխարհային բանկի մասնաբաժինը Հայաստանի ընդհանուր արտաքին պարտքում նվազել է ինչպես 1-ին լիսամյակում, այնպես էլլ տարեկան կտրվածքով։

 

Ասիական զարգացման բանկի (ADB) հանդեպ պարտքը առաջին կիսամյակում կրճատվել է 4,3% - ով (տարեկան 4% անկման դեպքում)' կազմելով 745 մլն դոլար, ինչը նվազեցրել է դրա մասնաբաժինը Հայաստանի ընդհանուր արտաքին պարտքում՝ ինչպես տարեկան, այնպես էլ կես տարվա կտրվածքով:

 

Առաջին կիսամյակում կրճատվել է նաեւ Ճապոնիայի (JICA) հանդեպ արտաքին պարտքը՝ 17,8 տոկոսով, մինչեւ 159,7 մլն դոլար, ԱՄՆ-ի հանդեպ՝ 5 տոկոսով, մինչեւ 12,5 մլն դոլար, Ֆրանսիայի հանդեպ՝ 8,9 տոկոսով, մինչեւ 131,5 մլն դոլար:

 

Առաջին կիսամյակում կրճատվել է նաեւ պարտքը Եվրոպական ներդրումային բանկի հանդեպ՝ 4,7 տոկոսով, մինչեւ 253.9 մլն դոլար, Եվրամիության հանդեպ՝ 6,9 տոկոսով, մինչեւ 68.4 մլն դոլար, Վերակառուցման եւ զարգացման եվրոպական բանկի (EBRD) հանդեպ՝ 5,8 տոկոսով, մինչեւ 20.2 մլն դոլար, Գյուղատնտեսության զարգացման միջազգային հիմնադրամի (IFAD) հանդեպ՝ 7,5 տոկոսով, մինչեւ 57.3 մլն դոլար, ՕՊԵԿ Միջազգային զարգացման հիմնադրամի նկատմամբ՝ 5,6 տոկոսով, մինչեւ42.8 մլն դոլար, իսկ Եվրասիական զարգացման բանկի հանդեպ պարտքը կես տարում ավելացել է 1,4% - ով (2,7% - ով տարեկան աճի դեպքում)՝ հասնելով 328,8 մլն դոլարի (Հայաստանի ընդհանուր արտաքին պարտքի 6,8% - ը)։

 

Ընդհանուր առմամբ, երկկողմ վարկային ծրագրերով պարտքի գումարը առաջին կիսամյակում կրճատվել է 1,1%-ով՝ հասնելով 1,138 մլրդ դոլարի (Հայաստանի ընդհանուր արտաքին պարտքի 23,4% - ը): Եվ գրեթե նույնքան կրճատվել է Հայաստանի արտաքին պարտքը բազմակողմ վարկային ծրագրերի գծով ՝ կես տարվա ընթացքում 1,6% - ով, մինչև 3,708 մլրդ դոլար (Հայաստանի ընդհանուր արտաքին պարտքի 76,3%)։

 

Հայաստանի արտաքին պարտքը 2022թ. հուլիսին հասել է 6.5 մլրդ դոլարի՝ առաջին կիսամյակում նվազելով 2.3 տոկոսով կամ 152 մլն դոլարով, իսկ տարեկան կտրվածքով՝ 3 տոկոսով կամ 182 մլն դոլարով: Հայաստանի ընդհանուր պետական պարտքում արտաքին պարտքին բաժին է ընկել 65,4 տոկոսով ՝ նախորդ տարվա 75,3 տոկոսի դիմաց: Բնակչության մեկ շնչին ընկնող տեսակարար պարտքը տարեկան կտրվածքով աճել է 3 հազար դոլարից մինչեւ 3.4 հազար դոլար, ընդ որում մեկ շնչին բաժին ընկնող արտաքին պարտքի բեռը 2.3 հազար դոլարից նվազել է մինչեւ 2.2 հազար դոլար, եւ դա բնակչության ընդհանուր թվի տարեկան կտրվածքով 2.7 հազարով (մինչեւ 2.962 մլն մարդ՝ 2022թ. հուլիսի 1-ի դրությամբ) նվազելու դեպքում: