Երկուշաբթի, 24 Հոկտեմբերի 2022 13:08

Արմինֆո.Միջնաժամկետ և երկարաժամկետ հեռանկարում ՀՀ առևտրատնտեսական հարաբերությունների վեկտորները, հիմնականում, կմնան նախկինը։ Այդ մասին "Հայաստանը և եվրասիական տնտեսական ինտեգրման արդիական առաջնահերթությունները" կլոր սեղանի ժամանակ հայտարարել է քաղաքական վերլուծաբան, Եվրասիական փորձագիտական ակումբի համակարգող Արամ Սաֆարյանը։

 

Փորձագետի համոզմամբ, թե այս, թե հաջորդ տարի ինչպես հայկական արտահանումը, թե ներմուծումը Ռուսաստան զգալիորեն կաճեն, կշարունակվի ՀՀ տնտեսության դիվերսիֆիկացումը, ինչը կնպաստի ՀՀ տնտեսության զարգացմանը, եթե դրան չխանգարի ֆորսմաժորային իրավիճակը:

 

Նրա ասելով, կան բոլոր հիմքերը՝ պնդելու, որ առաջիկա տարիներին հենց Եվրասիական տնտեսական միությունը կկարողանա ապահովել ՀՀ կարիքները առևտրատնտեսական հարաբերությունների զարգացման ուղղությամբ՝ ժամանակակից մակարդակով։

 

Սաֆարյանը կարծում է, որ հենց այդ պատճառով ՀՀ իշխանությունները պետք է կարողանան երկիրը դարձնել հետաքրքիր տնտեսական գործընկեր՝ օգտագործելով ինչպես քաղաքական, տնտեսական ռեսուրսները, այնպես էլ Սփյուռքի ներուժը։

 

"Այլ կերպ ասած՝ Հայաստանը մեր տարածաշրջանում պետք է դիտարկվի ոչ թե որպես փակուղի, ինչպես եղել է մինչ այժմ, այլ պետք է դառնա կապող կամուրջ։ Կարծում եմ՝ դա միանգամայն հնարավոր է", - նշել է Սաֆարյանը։

 

Միևնույն ժամանակ, նա համոզմունք է հայտնել, որ եթե Արևմուտքը Ռուսաստանի հետ դիմակայության ֆոնին փորձի Հայաստանին ծանր դրության մեջ դնել, ապա այդ կերպ նա ընդմիշտ Երևանը կնետի Մոսկվայի գիրկը։

 

"Իսկ դա Արևմուտքին պետք չէ, ուստի Հայաստանը պետք է իր հնարավորություններն օգտագործի զգուշորեն, մտածված։ Մենք ապրում ենք բավականին դժվար ժամանակներ: Մի կողմից՝ ընթանում է պատերազմ, որը կարող է այնպիսի ծանր հետևանքներ ունենալ, որ այս պահին մենք չենք կարող դա լիովին հասկանալ։ Բայց, նույնիսկ, այս պայմաններում Հայաստանն ունի հետագա զարգացման հնարավորություններ և հեռանկարներ", - ասել է նա։

 

Սաֆարյանը կարծում է, որ Հայաստանը կարող է աջակցել ռուսական կողմին ժամանակակից տեխնոլոգիաների փոխարինման գործընթացում, որոնք նրանք առայժմ ստանում են Չինաստանից: "Ես վստահ եմ, որ Հայաստանը կարող է լուրջ դերակատարություն ունենալ այս հարցում և իրական հնարավորություն ունի, օրինակ, հեռավար հանդիպում կազմակերպել ԵԱՏՄ-ի և ԵՄ-ի միջև։ Այո, նույնիսկ այս բարդ պայմաններում կարելի է նման բան անել և նախանշել հնարավոր համագործակցություն",- նշել է փորձագետը։

 

Այս առումով նա հավելել է, որ ընթացիկ տարվա յոթ ամիսների ընթացքում Հայաստանում արձանագրվել է աննախադեպ 11 տոկոս տնտեսական աճ, սակայն, դրան զուգընթաց, կան բացասական ցուցանիշներ. մշտապես աճում է աղքատության մակարդակը, և այդ տեմպերով աղքատության մակարդակը մինչև տարեվերջ կանցնի 42 տոկոսը։

 

Որպես այդ "չարիքին" դիմակայելու միջոց  նա նշել է երկրի տնտեսական զարգացման հետագա ապահովումը։ "Մենք միանգամայն իրատեսական ենք համարում մինչև տարեվերջ ապահովել կառավարության կողմից կանխատեսվող 7% տնտեսական աճը, սակայն, ՀՀ իշխանությունների պարտականությունն է այդ միջոցներն ուղղել աղքատության խնդիրների վերացմանը։ Միայն օրենքով կարելի է երկրում այնպիսի վերաբաշխում իրականացնել, որը թույլ կտա վերացնել աղքատությունը", - հավելել է Արամ Սաֆարյանը։

 

Վերլուծաբանը նաև նշել է, որ Հայաստանը կարող է կարևոր դերակատարում ունենալ ներմուծման փոխարինման գործընթացում, որի մասին Ռուսաստանը ակտիվորեն խոսում է վերջին երկու տարում: Նրա խոսքով ՝ Հայաստանը չպետք է բաց թողնի նման հնարավորությունը եւ հենց իր մոտ ակտիվորեն խթանի այդ գործընթացը։ Բացի այդ, Սաֆարյանն ընդգծել է, որ Հայաստանի իշխանությունները պետք է հստակ ազդակներ հաղորդի իր ռուսաստանցի գործընկերներին. "Այսինքն՝ Հայաստանը ձեզ չի դավաճանի, նա չի խաղա ձեր դեմ և ի վնաս ձեզ, մենք կառուցողական խաղացող ենք, օգտագործեք մեր հնարավորությունները, որոնք եղել են ԽՍՀՄ տարիներին, որպեսզի մենք կրկին արդյունաբերական երկիր դառնանք", - եզրափակել է Սաֆարյանը:

 

Իր հերթին՝ "Միջազգային մարդասիրական զարգացում" հասարակական կազմակերպության նախագահ Արման Ղուկասյանն ասել է, որ հենց ԵԱՏՄ շուկայի շնորհիվ Հայաստանն այսօր մեծ առավելություններ ունի, նախ և առաջ, արտահանման ոլորտում, ինչպես նաև աշխատատեղեր է ստեղծում պատրաստի արտադրանքի արտահանման ոլորտում: Ինչը, անշուշտ, դրական է անդրադառնում ոչ միայն Հայաստանի Հանրապետության տնտեսության, այլև քաղաքացիների կյանքի վրա։ "Հայաստանի տնտեսությունն, անշուշտ, շահում է ԵԱՏՄ անդամակցությունից, ինչը հաստատվում է անդամակցության տարիների ցուցանիշներով։ Նույնիսկ, Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների պատերազմի ֆոնին ԵԱՏՄ-ը ցույց տվեց իր ուժն ու կայունությունը, և Հայաստանի տնտեսական աճի ցուցանիշները դրա վառ ապացույցն են։ Իսկ գրագետ կառավարումը կարող է ավելի շատ օգուտ բերել մեր երկրին", - համոզմունք է հայտնել Ղուկասյանը։

 

Տնտեսագետ Աշոտ Թավադյանը նշել է, որ Հայաստանը պետք է ձևակերպի կարեւորագույն խնդիրները՝ ԵԱՏՄ շրջանակներում ներուժի իրացման համար։ "Ռուսաստանի նկատմամբ կիրառվող պատժամիջոցների պայմաններում, հատկապես, միգրացիոն հոսքերի համակարգման համար Հայաստանի կառավարությունը պետք է առանցքային դեր խաղա համապատասխան ընթացակարգերի ձեւավորման գործում, որոնք թույլ են տալիս օրենսդրորեն եւ կազմակերպչական առումով լուծել միգրացիայի, կազմակերպությունների ձեւավորման, գործազրկության մակարդակի նվազեցման խնդիրները։ Պետական համակարգումն ու աջակցությունն անհրաժեշտ է տնտեսության աճի վրա ազդող միգրացիոն հոսքերը համակարգելու համար։

Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը պետք է շարունակի աշխատանքները միջազգային տնտեսական համագործակցության համար համապատասխան իրավական հիմք ստեղծելու, Հայաստանի միջազգային հեղինակությունը բարձրացնելու և ամրապնդելու ուղղությամբ, ինչպես նաև քայլեր ձեռնարկի դեպի ծով ելք չունեցող երկրների հետ համագործակցությունը խորացնելու համար՝ ճգնաժամային պայմաններում տարանցմանն առնչվող խնդիրները լուծելու համար", - ընդգծել է նա։

 

Նշենք, որ կլոր սեղանը կազմակերպել է "Միջազգային հումանիտար զարգացում" ՀԿ-ը։