Հայաստանը սերտորեն համագործակցում է իր իրանցի գործընկերների հետ. Փաշինյան

Արմինֆո. Հայաստանը սերտորեն համագործակցում է իր իրանցի գործընկերների հետ։ Այդ մասին Հանրային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում ասել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։

Նա նշել է, որ համագործակցության ուղղություններից մեկը "գազ էլեկտրաէներգիայի դիմաց" բարտերային գործարքի երկարաձգումն է։ Փաշինյանը հիշեցրել է, որ Հայաստանը գազ է ստանում Իրանից, իսկ դրա դիմաց էլեկտրաէներգիա է ուղարկում հակառակ ուղղությամբ։ Այն էլեկտրահաղորդման գծերը, որոնք գործում են երկու երկրների միջև, ամբողջությամբ բեռնված են։ Իսկ ավելի մեծ ծավալով գազ ստանալու համար անհրաժեշտ է երրորդ, ավելի հզոր էլեկտրահաղորդման գիծը, որի շինարարության ավարտից հետո նման հնարավորություն կհայտնվի ։

Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 1-ին Հայաստանն ու Իրանը մինչև 2030 թվականը երկարաձգել են էլեկտրաէներգիայի դիմաց գազի մատակարարման մասին համաձայնագիրը ։ 2004 թվականին Թեհրանն ու Երեւանը 20 տարի ժամկետով էլեկտրաէներգիայի դիմաց գազի փոխանակման համաձայնագիր ստորագրեցին, որի համաձայն, Իրանից արտահանվող գազը կսպառվի Հայաստանի էլեկտրակայանների կողմց, իսկ դրա դիմաց Իրանը Հայաստանից էլեկտրաէներգիա կներմուծի։ ՀՀ-ն Իրանից գազ է ներկրում 2009թ. կեսերից ։ Հայաստանն Իրանի հետ "Գազ Էլեկտրաէներգիայի դիմաց" բարտերային գործարքն իրականացնում է Իրանից 1 խմ կապույտ վառելիքի հաշվարկով ՝ Հայաստանից 3 կՎտ/Ժ էլեկտրաէներգիայի դիմաց ։ Գազի մատակարարումներն իրականացվում են Իրան - Հայաստան գազատարով, իսկ Հայաստանից էլեկտրաէներգիան երկու էլեկտրահաղորդման գծերով ուղարկվում է Իրան։ Փոխադարձ մատակարարումների ծավալների ավելացման նպատակով կառուցվում է Իրան-Հայաստան երրորդ ՝ 400 կիլովոլտային էլեկտրահաղորդման գիծը ։

Հարկ է, սակայն, նշել, որ Իրանի, Հայաստանի, Վրաստանի և Ռուսաստանի էլեկտրաէներգետիկ համակարգերը միավորելու նպատակով "Հյուսիս-Հարավ" էներգետիկ միջանցքի կառուցման նախագիծը բախվել է մի շարք խնդիրների ։ Եթե նախկինում հայտարարվել էր էլեկտրահաղորդման գծի նախագծի ավարտի ամսաթիվը՝ 2018 թվականի վերջին, ապա 2021 թվականի դեկտեմբերի վերջին պատասխանատու կառույցներն արդեն հայտարարել էին, որ գիծը պատրաստ կլինի մինչև 2023 թվականի վերջը։ Իրան-Հայաստան 400 կիլովոլտանոց էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման հիմնական կապալառուն իրանական Sunir ընկերությունն է ։ Նախագծի ընդհանուր արժեքը կազմում է 107,9 մլն դոլար, որի 77 տոկոսը կտրամադրի Իրանի արտահանման զարգացման բանկը, իսկ 23 տոկոսը՝ Sunir ընկերությունը։