Չորեքշաբթի, 8 Փետրվարի 2023 14:51

Արմինֆո. 2024 թվականից Հայաստանում Առողջության համապարփակ ապահովագրության համակարգին կմիանան բնակչության սոցիալապես անապահով շերտերը, հատուկ խմբերը և սոցփաթեթի շահառուները: Ապահովագրավճարներն այս փուլում գրեթե ամբողջությամբ կսուբսիդավորվեն պետության կողմից։

Այդ մասին հայտարարել է Առողջության համապարփակ ապահովագրության ներդրման հայեցակարգի մշակման խմբի անդամ, Առողջապահության նախարարության առողջապահության ֆինանսավորման փորձագետ Սամվել Խարազյանը՝ փետրվարի 8-ին ԱՀԱ ներդրման թեմայով քննարկման ժամանակ։

 

«Հնարավոր է, քաղաքացիների այս կատեգորիան ստիպված լինի որոշակի լրացուցիչ գումար վճարել ապահովագրությամբ նախատեսված ծառայությունների դիմաց: Բայց գումարը, բնականաբար, չի լինի նույնը, ինչ կվճարեն այն քաղաքացիները, ովքեր համակարգին միացել են ԱՀԱ փորձարկման վերջին տարում՝ վարձու աշխատողներ, ինքնազբաղներ, գյուղատնտեսությամբ զբաղվողներ", - նշել է նա։

 

Ինչպես նշել է փորձագետը, ի տարբերություն Առողջապահության նախարարության նախորդ նախագծի, որն առաջարկվել էր 2019 թվականին եւ ենթադրում էր 4-6 տոկոսի չափով առողջապահության հարկ յուրաքանչյուր աշխատող քաղաքացու համար, այս նախագիծը նախատեսում է ամսական հաստատագրված վճարներ։ "Նախնական գնահատականի համաձայն, որը հիմնված է ակտուարական հաշվարկների վրա, յուրաքանչյուր աշխատող քաղաքացի պետք է վճարի տարեկան 150-200 հազար դրամ (ամսական մոտ 13-17 հազար դրամ - խմբ.)", - պարզաբանել է նա: Սակայն, ինչպես նշել է հայեցակարգի մշակողներից մեկը, թիվը վերջնական չէ և կորոշվի այս տարվա ընթացքում։

 

Հիշեցնենք, որ փետրվարի 2-ին կառավարությունը հավանություն էր տվել Առողջապահության նախարարության առաջարկած՝ Առողջության համապարփակ ապահովագրության ներդրման հայեցակարգին։ Փաստաթղթի համաձայն, համակարգի ներդրումը մեկնարկում է արդեն այս տարի, և 2023 թվականը կդառնա "նախապատրաստական փուլ"։ Հաջորդ երեք տարիները՝ 2024-2026թթ., "փորձարկման փուլ" են, իսկ չորրորդ տարվանից՝ 2027թվից, նախատեսվում է ԱՀԱ ամբողջական ներդրում։ Նշվում է, որ պարտադիր բժշկական ապահովագրության համար անհրաժեշտ ֆինանսական ռեսուրսները բխելու են երկու հիմնական աղբյուրներից ՝ պետական բյուջեից և ապահովագրավճարներից: Պետական բյուջեից միջոցները կհատկացվեն համաֆինանսավորման սկզբունքով ՝ ապահովագրական ծախսերը հոգալու համար ՝ հաշվի առնելով շահառուների սոցիալական և բժշկական ռիսկերը։

 

Մինչդեռ, իրավական ակտերի միասնական պորտալում փաստաթղթի զետեղումից անմիջապես հետո անկախ փորձագետները հայտարարեցին, որ փաստաթուղթն անմշակ է, չի համապատասխանում հայտարվող նպատակներին ու խնդիրներին, ինչի պատճառով չի կարող ընդունվել առաջարկվող տարբերակով: Այսպես, նշվել է, որ նախորդ նախագիծն ավելի հստակ էր, համենայնդեպս, փաստաթղթի հեղինակների մտադրությունների հստակեցման աստիճանով։ Մասնավորապես, նոր փաստաթղթում նշված չէ ինչպես ապահովագրավճարի չափը, այնպես էլ աշխատավարձի կամ ֆիքսված գումարի տոկոսների տեսքով միջոցների պահումների մեխանիզմը ։ Չի հստակեցվում նաև պետական մասնակցության որոշման բանաձևը։ Նշվել է, որ Առողջապահության նախարարությունը ոչ մի խոսք չի ասել ոլորտում լրջագույն խնդիրների առկայության, դրա արդյունավետության բարձրացման անհրաժեշտության, մասնավորապես, առաջնային բուժօգնության ստանդարտների մշակման և զարգացման մասին: Շատերն անդրադարձել են նաև հայեցակարգի շրջանակներում ստեղծվող պետական հիմնադրամի ռիսկերին, որը նշանակվելու է "խնամակալ" ՝ բնակչությանը երաշխավորված պետական օգնություն տրամադրելու գործընթացի բոլոր սկզբունքների վերանայման, ինչպես նաև գնումների գործառույթների իրականացման (այդ թվում ՝ փոխհատուցումների վճարում, ծառայությունների սակագնի վերանայում, ծառայություններ մատուցողի ընտրություն) ՝ մատնանշելով կոռուպցիոն ռիսկերը և մասնավոր հատվածի գործառույթների մենաշնորհումը պետության կողմից: