Չորեքշաբթի, 15 Փետրվարի 2023 11:46

Արմինֆո.Ազգային ժողովի կառավարող խմբակցության պատգամավորների նախաձեռնությունը՝ պարտավորեցնել բանկերին քաղաքացիներին հիփոթեքային վարկեր տրամադրել բացառապես դրամով, ոչ այլ ինչ է, քան ամուր դրամի դիրքերի, ինչպես նաև բանկային համակարգի և խոշոր բիզնեսի շահերի անհիմն պաշտպանության քողարկված ձև։

ԱրմԻնֆո-ի հետ զրույցում նման կարծիք է հայտնել տնտեսական գիտությունների դոկտոր Վարդան Բոստանջյանը ։ "Սա հերթական նախագիծն է, որն ուղղված է ՀՀ քաղաքացիներին գույքից զրկելուն և դրա հաշվին երկրի ֆինանսական ինստիտուտների հարստացմանը", - իր հերթին նշել է "Հարկատուների պաշտպանություն" հասարակական կազմակերպության նախագահ Փայլակ Թադևոսյանը:

 

Այն դեպքում, երբ ողջ աշխարհում դոլարն ու եվրոն շարունակում են ամրապնդվել, հայկական դրամը չի զիջում արտարժույթից նվաճված դիրքերը, նշում է Բոստանջյանը։ Այսպես, վերջին մեկ տարվա ընթացքում Հայաստանի ազգային արժույթը ամերիկյան եւ եվրոպական արժույթների նկատմամբ ամրապնդվել է 20-25 տոկոսով։ Դրա պատճառները թե օբյեկտիվ են, թե՝ սուբյեկտիվ։ Դա իրենց կապիտալով ռելոկանտների ներհոսքն է, մասնավոր փոխանցումների պատմականորեն առավելագույն մակարդակը՝ 5,2 մլրդ դոլար, ինչպես նաեւ ԿԲ-ի աննախադեպ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը ՝ 10,75 տոկոս, նշում է փորձագետը։ «Այս ամենը 2022 թվականին խթանեց 14,2% տնտեսական ակտիվությունը, որը, հիմնականում, ապահովված էր առևտրի և ծառայությունների ոլորտներով (համապատասխանաբար 17% և 28,2%): Ստացվում է, որ իշխանությունների "ոչինչ չանելու" պայմաններում Հայաստանն աճ է գրանցել", - նշում է տնտեսագետը։

 

Բայց ձեռքբերումներն ամրապնդելու և խոշոր կապիտալի ու բանկային ոլորտի "ապահով" գոյությունն ապահովելու համար ՀՀ ֆինանսական իշխանությունները կառավարության հետ ձեռք ձեռքի տված մտադիր են հետագայում էլ խթանել "ամուր դրամը", չնայած այն հանգամանքին, որ դա ուժեղ հարվածում է արտահանողներին, տեղական արտադրողին, արտերկրից դրամական փոխանցումներ ստացող քաղաքացիներին։

 

Տնտեսագետի կարծիքով՝ հայկական դրամի պահանջարկը մեծացնող դոլարային վարկերի տաբուն ամենեւին տեղին չէ։ "Փաստաթղթի հեղինակները սպասարկում են առևտրային բանկերի շահերը, որոնք լրացուցիչ արժեք չեն ստեղծում և 2022 թվականի արդյունքներով արձանագրել են գերշահույթ (255,6 մլրդ դրամի զուտ շահույթ, ինչը մոտ 3 անգամ ավելի է, քան նախորդ տարի - խմբ.), ինչպես նաև խոշոր կապիտալի շահերը։ Դրանով իշխանությունները կրճատում են աճի հնարավորությունները տնտեսության իրական հատվածում", - եզրափակում է Վարդան Բոստանջյանը։

 

"Ազգային ժողովն առաջին ընթերցմամբ ընդունեց ՀՀ քաղաքացիներին գույքից զրկելու և բանկերին հարստացնելու մասին հերթական օրինագիծը", - իր հերթին՝ նշել է Փայլակ Թադևոսյանը: Տնտեսագետի կարծիքով ՝ ժողովրդի ընտրյալները խորամանկում են, ասելով, թե նախագծի վերջնական շահառուն այն քաղաքացիներն են, որոնք արժույթի բարձր անկայունության պայմաններում, ֆինանսական գրագիտության ոչ պատշաճ մակարդակի պատճառով, տեղի տալով այսրոպեական գայթակղությանը, իբր, իրենց վրա են վերցնում արտարժույթով ակնհայտ անհաղթահարելի պարտավորություններ: Ընդհակառակը, ինչպես կարծում է տնտեսագետը, նախագիծը սահմանափակում է քաղաքացիների՝ ավելի էժան ֆինանսական ռեսուրսների հասանելիության հնարավորությունները։ "Եթե այսօր քաղաքացիները հնարավորություն ունեն արտարժույթով հիփոթեքային վարկեր վերցնել տարեկան 8-10% տոկոսով, ապա ինչու՞ նրանց ստիպել վերցնել դրամային վարկեր 14-15% տոկոսադրույքով» ,- հարցնում է նա:

 

Բացի այդ, հայկական դրամի "մենաշնորհի" և մրցակցության վերացման պայմաններում Թադևոսյանը չի բացառում դրամային վարկերի էլ ավելի թանկացումը։ Արժութային ռիսկերից խուսափելու համար նրանք դրանց արժեքում կամրագրեն տոկոսադրույքում: Բանկերը բավականաչափ կվաստակեն նաեւ արտարժույթի փոխարկումից: «Այս խորհրդարանը պատրաստ է ընդունել ցանկացած չհիմնավորված նախագիծ, եթե դրա շահառուն բանկերն են», - եզրափակել է "Հարկատուների պաշտպանություն" հասարակական կազմակերպության ղեկավար Փայլակ Թադևոսյանը ։