Երկուշաբթի, 27 Փետրվարի 2023 16:27

Արմինֆո.Հայաստանում տնտեսական ակտիվությունը 2023թ. հունվարին 2022թ. հունվարի համեմատ աճել է 10.5%-ով (նախորդ տարվա 15.4% աճի դիմաց)՝ զգալիորեն գերազանցելով նախաքովիդյան 2019թ. նույն ժամանակահատվածի մինչև 6.1% աճը: Միայն հունվարին տնտեսական ակտիվությունը նվազել է 46.1%-ով (2022թ. հունվարի 45% և 2019թ. հունվարի 46.9% անկման դիմաց), ընդ որում, անկում է արձանագրվել բոլոր ոլորտներում: Այդ մասին են վկայում ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի նախնական տվյալները, որոնց համաձայն, հունվարին տարեկան աճը մեծ մասամբ հրահրել են ծառայությունների ոլորտը, առևտուրն ու շինարարության հատվածը, ավելի պակաս՝ արդյունաբերական հատվածը, իսկ էներգահամալիրը անկում է գրանցել։

 

Վիճակագրական տվյալների համաձայն, հունվարին ամենամեծ տարեկան աճով, ընդ որում՝ երկնիշ, աչքի են ընկել ծառայությունների ոլորտը ՝ 25,9%, առեւտրի հատվածը՝ 17,7%, շինարարության ոլորտը՝ 12,2%, որոնց ֆոնին արդյունաբերական հատվածի աճը չափազանց համեստ է եղել՝ 1,4%, եւ միայն էներգետիկ համալիրը հայտնվել է անկման մեջ՝ 1,5%: Ագրոհատվածի վերաբերյալ տվյալներ չեն հրապարակվել։ Մեկ տարի առաջ ՝ 2022թ.հունվարին, 2021թ. հունվարի նկատմամբ աճ են ցույց տվել բոլոր ոլորտները. ծառայությունների ոլորտը՝ 21,2%, էներգահամալիրը՝ 19,2%, արդյունաբերական հատվածը՝ 16,6%, առևտրի հատվածը՝ 11,5%, շինարարության ոլորտը՝ 3% ։ Որպես համեմատություն նշենք, որ նախաքովիդյան նույն ժամանակահատվածում (2019թ. հունվարը 2018թ. հունվարի նկատմամբ) աճ են գրանցել միայն շինարարության, առևտրի և ծառայությունների ոլորտները, համապատասխանաբար, 22,1%, 19,3% և 15,6%, իսկ արդյունաբերական հատվածը և էներգահամակարգը անկում են ապրել, համապատասխանաբար, 0,4% և 26,3%:

 

Միայն 2023թ. հունվարին առավել զգալի անկում է գրանցվել շինարարության ոլորտում՝ 85,9% - ով, այնուհետև նվազող տեմպերով հաջորդել են առևտրի ոլորտը՝ 44,9%, արդյունաբերական հատվածը՝ 41,9%, ծառայությունների ոլորտը՝ 17,7%, էներգահամալիրը՝ 3,8% ։ Մեկ տարի առաջ՝ 2022թ. փետրվարին, աճ է դդիտվել միայն էներգահամալիրում՝ 7,1%, իսկ մնացած ոլորտները անկում են գրանցել. շինարարության ոլորտը՝ 86,5%, առևտրի ոլորտը՝ 41,9%, արդյունաբերական հատվածը՝ 37,8%, ծառայությունների ոլորտը՝ 16,2%։ Նախաքովիդյան 2019 թվականի փետրվարին, ինչպես և այսօր, բոլոր ոլորտներում անկում է գրանցվել. շինարարություն ՝ 87,2%, առևտուր ՝ 48,9%, արդյունաբերական հատված՝ 28,7%, ծառայությունների ոլորտ՝ 28,1%, էներգահամալիր՝ 8,8%։

 

Արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսը 2023 թվականի հունվարին աճել է տարեկան 1,6% - ով, միայն հունվարին աճը կազմել է 3%: Մեկ տարի առաջ՝ 2022թ. հունվարին, արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսն աճել է տարեկան 9% - ով, իսկ միայն հունվարին՝ ընդամենը 0,9% - ով ։ Իսկ նախահամավարակային 2019 թվականին արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսը հունվարին անկում է գրանցել՝ ինչպես տարեկան 2,6% - ով, այնպես էլ ամսական 0,3% - ով։

 

2023թ. հունվարին բացարձակ մեծությամբ առաջատար է առևտրի ոլորտը՝ 292.9 մլրդ դրամ ($739.9 մլն) ծավալով ։ Երկրորդ տեղում ծառայությունների ոլորտն է՝ 215.96 մլրդ դրամ ($545.5 մլն), երրորդ տեղում արդյունաբերական ոլորտն է ՝ 177.7 մլրդ ($448.8 մլն) ծավալով, իսկ չորրորդ տեղում, ավանդաբար այդ դիրքը զբաղեցնող ագրոհատվածի տվյալների բացակայության պատճառով, 16.03 մլրդ դրամ ($40.5 մլն) ծավալով շինարարական ոլորտն է։ Էլեկտրաէներգիայի արտադրության ծավալը 2023թ. հունվարին կազմել է 871.7 մլն կվտ/ժամ:

 

Այս ֆոնին Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2023 թվականի հունվարին կազմել է 514.4 մլրդ դրամ ($1.3 մլրդ) ՝ տարեկան 93.8% աճով: Դա արտահանման 2,3 անգամ ՝ մինչեւ 226,6 մլրդ դրամ (572,8 մլն դոլար) աճի արդյունք էր, ներմուծման 72,5 տոկոս փոքր-ինչ զուսպ աճի դեպքում՝ մինչեւ

287.8 մլրդ դրամ ($727.1 մլն): Միայն 2023 թվականի հունվարին արտաքին առևտրաշրջանառությունը կրճատվել է 18,3% - ով ՝ ներմուծման 28,2% և արտահանման 1,1% անկման պատճառով։ Մեկ տարի առաջ ՝ 2022թ. հունվարին արտաքին առևտրաշրջանառությունը տարեկան 60,4% աճել էր ՝ արտահանման 53,2% և ներմուծման 65% աճի հաշվին, ընդ որում, միայն 2022թ. հունվարին ներմուծման 33,9% և արտահանման 17,9% անկումը հանգեցրել են արտաքին առևտրաշրջանառության 28,7% կրճատման։  Նախաքովիդյան 2019 թվականի հունվարին արտաքին առևտրաշրջանառությունն անկում է գրանցել ինչպես տարեկան կտրվածքով (7,6%), այնպես էլ ամսական կտրվածքով (28,9%), ինչն առավելապես բխում էր արտահանումից, որը տարվա ընթացքում կրճատվել է 15,8% - ով, և ամսվա ընթացքում 30,1% - ով, քան՝ ներմուծումից (տարեկան 3,3% և 28,4%):

 

Դրամի միջին հաշվարկային փոխարժեքը 2023թ. հունվարին կազմել է 395.89 դրամ / $1 ՝ 2022թ. հունվարի 481.99 դրամի դիմաց: