Երկուշաբթի, 6 Մարտի 2023 18:00

Արմինֆո.Եթե արժույթի փոխարժեքը չնպաստի տնտեսության արտահանվող հատվածների ընդլայնմանը, ԿԲ-ին այլ բան չի մնա, քան հույսը դնել կառավարության վրա ։ Նման կարծիք է հայտնել Ռուս - հայկական համալսարանի Գլոբալ ֆորումի ժամանակ ՀՀ ֆինանսների նախկին նախարար, ՌՀՀ տնտեսագիտության և բիզնեսի ինստիտուտի տնօրեն, տ.գ. դ. Էդվարդ Սանդոյանը: Նման դեպքում, ինչպես նշել է տնտեսագետը, իշխանությունները հարկաբյուջետային մեխանիզմներ պետք է գործարկեն տնտեսության արտահանվող ճյուղերի խթանման համար։

 

Նա պարզաբանել է, որ այսօր արտահանման ընդլայնումը կապված է հայտնի աշխարհաքաղաքական իրադարձությունների հետ։ "Դա ոչ թե Հայաստանում արտադրված ապրանքների եւ ծառայությունների արտահանումն է, այլ պայմանականորեն անվանենք վերաարտահանում։ Դա ծառայությունների ոլորտի ընդլայնում է, բայց ոչ միայն խաղային բիզնեսի և այլն, այլ նաև հասարակական սննդի, հյուրանոցային բիզնեսի", - ասել է Սանդոյանը ։ Նա նշել է, որ նման միտումն, իր հերթին, հանգեցրել է անշարժ գույքի վարձակալության և անշարժ գույքի գների կտրուկ աճին ։ Տնտեսագետը նշել է, որ ստեղծված պատկերն ունի ինչպես դրական, այնպես էլ բացասական կողմեր: Ընդ որում, այս համատեքստում նա ընդգծել է. "Բայց ամենավտանգավորը, եթե մեզ մոտ կանգ առնի այդ գործընթացը, և փոխարժեքը չխթանի արտահանման ընդլայնումը" ։

 

Նշելով, որ հիփոթեքային վարկավորումը Հայաստանում աճում է բուռն տեմպերով, տնտեսագետը ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ եկամտահարկի վերադարձման ինստիտուտն արդեն հասել է տարեկան 40 մլրդ դրամի: <Կարծում եմ, որ դա պետք չէ անել: Այդ գործընթացը պետք է կասեցնել, իսկ ռեսուրսները վերաուղղորդել այն ոլորտներին, որոնք ունակ են ընդլայնել պատրաստի արտադրանքի, բարձր տեխնոլոգիաների, ՏՏ եւ այլն արտահանումը", - նկատել է ֆինանսների նախկին նախարարը։

 

ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով ՝ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2022թ. արդյունքներով հասել է 14,1 մլրդ դոլարի ՝ 68,6% աճով (2021թ. - ի 17,7% - ից): Մասնավորապես, ծավալների աճ է նկատվել ինչպես արտահանման մասով ՝ 77,7 տոկոսով ՝ մինչև 5,4 մլրդ դոլար, այնպես էլ ներմուծման մասով ՝ 63,5 տոկոսով ՝ մինչև 8,8 մլրդ դոլար, այն դեպքում, երբ 2021 թվականին երկու հոդվածներն էլ չափավոր աճ են գրանցել ՝ արտահանումը ՝ 19,1 տոկոսով, և ներմուծումը ՝ 16,9 տոկոսով։

 

ԱրմԻնֆո-ի պատրաստած Հայաստանի բանկերի և վարկային ընկերությունների ռենկինգի տվյալներով ՝ 2022 թվականին վարկային ընկերությունները ("Ազգային Հիփոթեքային Ընկերություն", "Մատչելի բնակարան երիտասարդներին", որոնք կոչված են վերաֆինանսավորելու հիփոթեքային վարկերը, ինչպես նաև "Առաջին հիփոթեքային ընկերություն" և "Ֆիդես") և Հայաստանի բանկերը տրամադրել են 1.086 տրլն դրամի հիփոթեքային վարկեր (2.8 մլրդ դոլար), ինչը 18.1% - ով բարձր է մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշից: -