Արմինֆո.Այն փաստը, որ թուրքական սահմանը գտնվում է "չոր նավահանգստի" մոտ (Գյումրիում արդյունաբերական պարկի եւ ազատ տնտեսական գոտու կառուցման նախագիծ), միայն լրացուցիչ առավելություն է, սակայն հարցն այն է, թե որն է դրա տնտեսական գինը:
Civil.net-ին հարցազրույցում նման կարծիք է հայտնել Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարարի խորհրդական, Գյումրիի "Չոր նավահանգիստ" նախագծի հայեցակարգի հեղինակ Շառլ Մալասը ՝ պատասխանելով երկրի տնտեսության վրա Թուրքիայի հետ ցամաքային սահմանի հնարավոր բացման ազդեցության մասին հարցին: "Եվ սա այն հարցն է, որը ես ինքս ինձ եմ տալիս, և միշտ էլ տալու են էկոնոմիկայի նախարարության իմ գործընկերներին", - ընդգծել է նա։
Փորձագետը պատմել է, որ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանին հարց է ուղղել այն մասին, թե որքան ուժեղ է Հայաստանի արդյունաբերությունը, եւ արդյոք այն ի վիճակի է դիմակայել Թուրքիայի հետ բաց սահմանին եւ դրան հաջորդած թուրքական ապրանքների ներհոսքին:
Ընդ որում, Մալասը նշել է, որ կա նաեւ մեդալի երկրորդ կողմը։ Նրա խոսքով ՝ թուրքական ընկերությունները նույնպես կարող են շահագրգռված լինել "Չոր նավահանգստի" արդյունաբերական գոտու տարածքում ձեռնարկությունների կառուցմամբ, եւ, որպես հետեւանք, աշխատատեղեր կստեղծվեն։ "Եթե ցանկանում եք արտադրանքը իրացնել տեղական շուկայում, ապա պետք է պահպանեք Հայաստանի հարկային և մաքսային օրենքները", - նշել է նախարարի խորհրդականը:
Ընդ որում, նա նշել է, որ "չոր նավահանգստի" գործարկման նախագծի վերաբերյալ իր հաշվարկներում թուրքական սահմանի բացմանը հղումներ գրեթե չկան։ "Ես շատ զգուշավոր եմ վերաբերվում բուն հայկական արդյունաբերության ամրությանը, կկարողանա արդյոք այն դիմակայել Թուրքիայից ապրանքների հոսքին", - ասել է Շառլ Մալասը:
Հիշեցնենք, որ Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ հարաբերությունների կարգավորման բանակցություններում Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչ Սերդար Քըլըչը այս տարվա հունվարին հաղորդել էր, որ Հայաստանն ու Թուրքիան պայմանավորվածություն են ձեռք բերել նոր թափ հաղորդել երրորդ երկրների քաղաքացիների համար սահմանի բացման աշխատանքներին:
Իրավիճակին ծանոթ Արմինֆո-ի դիվանագիտական աղբյուրները նշել են, որ, հավանաբար, այս տարվա հուլիսի 1-ից, եթե ոչինչ չխանգարի, կգործարկվի հայ-թուրքական սահմանի հսկիչ-անցագրային կետը, որին կհաջորդեն հայ-թուրքական կարգավորման շրջանակներում մեկնարկած մյուս գործընթացները:
Կարգավորման գործընթացի մեկնարկի մասին 2021 թվականի դեկտեմբերի 13-ին հաղորդել էր Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Մևլութ Չավուշօղլուն ։ Ընդ որում, նա ընդգծել էր, որ Անկարան գործելու է Ադրբեջանի հետ համակարգելով Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորմանն ուղղված քայլերը: Դրանից հետո Հայաստանի և Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչների միջև տեղի է ունեցել բանակցությունների մի քանի փուլ։
Նշենք, որ "Չոր նավահանգիստը" կամ արդյունաբերական պարկը նախատեսվում է կառուցել "Շիրակ" օդանավակայանին հարող տարածքում, որը սահմանակից կլինի ինչպես օդանավակայանին, այնպես էլ "Հյուսիս-Հարավ" երկաթուղուն ու ավտոմայրուղուն: <Չոր նավահանգիստը> նախատեսված է որպես բազմաֆունկցիոնալ և մուլտիմոդալ հանգույց այն տեղական և միջազգային ընկերություններին սպասարկելու համար, որոնք մաքսային գործընթացների համախմբման համար անհրաժեշտ են գործառնական ընթացակարգ, ինչը կարող է օգնել վերջիններիս նվազեցնել գործառնական ծախսերը: Ինչպես ավելի վաղ հաղորդել էր էկոնոմիկայի նախարարը, նախատեսված նպատակների համաձայն, Գյումրիում ստեղծվող "Չոր նավահանգիստ" արդյունաբերական պարկը կապահովի Հայաստանի ՀՆԱ-ի 3% - ը: