Արմինֆո. 2021 թվականի հուլիսին Հայաստանում գործարկված Եվրամիության EU4Business նախաձեռնության շրջանակներում ՎԶԵԲ-ը (Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկ) տեղական ֆինանսական կազմակերպությունների հետ ստորագրել է 30 մլն եվրո ընդհանուր ծավալի վարկային գծեր։
Այդ մասին ապրիլի 14-ին "EU4Business-EBRD վարկային գիծը Հայաստանում. ազդեցություն եւ հեռանկարներ" համաժողովում հայտարարել է Հայաստանում ծրագրի համակարգող Լիլիթ Քարամյանը։
Այդ գումարից ավելի քան 70 տեղական ՓՄՁ սուբյեկտների այսօրվա դրությամբ 15 մլն եվրոյի վարկեր են տրամադրվել ծրագրի գործընկերների, մասնավորապես, Ամերիաբանկի, ACBA Bank-ի, ACBA Leasing-ի, Հայէկոնոմբանկի, Արմսվիսբանկի և Ինեկոբանկի միջոցով:
Տրամադրված վարկային գծերի առյուծի բաժինը, նրա ասելով, պատկանում է արտադրական ոլորտին (49%), որին հաջորդում են սննդի արդյունաբերությունը (13%), բժշկական ոլորտը (9%), ռեստորանային և հյուրանոցային բիզնեսը (5%), ծառայությունների ոլորտը (4%), ագրոհատվածը (4%), շինարարությունը (2%), տրանսպորտը (2%) և այլն:
Լիլիթ Քարամյանը նշել է, որ այս ծրագիրը հնարավորություն է տալիս հայկական ՓՄՁ-ներին բարձրացնել իրենց մրցակցային դիրքերը: <Մենք օգնում ենք ընկերություններին համապատասխանել ԵՄ չափանիշներին, չափորոշիչներին, հրահանգներին: Արդյունքում՝ նրանք կարող են իրենց արտադրանքը արտահանել ԵՄ շուկա և լինել ավելի մրցունակ տեղական շուկայում", - ընդգծել է նա։
Լրագրողների հետ զրույցում ԵՄ հայաստանյան առաքելության ղեկավար տիկին Անդրեա Վիկտորինը նշել է, որ ՓՄՁ-ները ցանկացած առողջ տնտեսության ողնաշարն են: Նա նկատել է, որ այս նախաձեռնության շրջանակներում ԵՄ-ը բիզնեսում ներգրավում է նաեւ կանանց եւ օգնում է անցում կատարել դեպի "կանաչ" տնտեսություն: Դեսպանն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ Հայաստանում ՓՄՁ ոլորտում դեռ շատ անելիքներ կան, այդ թվում ՝ բանկային հատվածում:
"Վարկային գծեր են հատկացվել 89 ներդրումային ծրագրերի իրականացման համար, որոնցից 20-ը դասակարգվել են որպես "կանաչ": Հուսով եմ, որ սա կլինի ՓՄՁ - ում մեր ներգրավվածության առաջին ծիծեռնակը", - ասել է նա, նկատելով, որ ԵՄ կողմից Հայաստանին տրամադրվող աջակցության 40 տոկոսը պետք է ուղղվի կանաչ տնտեսության զարգացմանը։ Միաժամանակ, Վիկտորինն ընդգծել է, որ տվյալ ծրագիրն իրականացվում է ԵՄ ներդրումային և տնտեսական ծրագրի շրջանակներում:
ՎԶԵԲ-ի երեւանյան գրասենյակի ղեկավար Ջորջ Ախալկացին նշել է, որ այս վարկային գծի նկատմամբ հետաքրքրությունն աճում է, այդ թվում' ոլորտների ներգրավման համատեքստում: <Մենք պետք է գնահատենք այս ծրագրին ԵՄ-ի աջակցությունը, որը դրամաշնորհային ֆինանսավորում և տեխնիկական աջակցություն է տրամադրում ՓՄՁ-ներին: Սա լավ օրինակ է այն բանի, թե ինչպես համատեղ ջանքերով մենք ավելի կայուն և կանաչ ենք դարձնում ՓՄՁ ոլորտը Հայաստանում", - ասել է Ախալկացին ։ Խոսելով տեխնոլոգիաների մասին՝ նա ընդգծել է, որ այս ծրագրի շրջանակներում ՎԶԵԲ-ը կարևորում է ներդրումները ոչ միայն վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտում ՓՄՁ-ների համար, այլև՝ էներգախնայող ոլորտում, և տեխնոլոգիաները, որոնք օգնում են տնտեսել ինչպես ջրային ռեսուրսները, այնպես էլ բնական գազը: Նա այս իմաստով նկատել է, որ բանկն ունի գործիքներ, որոնք թույլ են տալիս որոշել, թե որքան է սպառում ընկերությունը, որպեսզի վերջիններս օգնեն ներդրումներ կատարել տեխնոլոգիաների մեջ, որոնք հնարավորություն են տալիս նվազեցնել սպառումը և ավելի զգույշ լինել շրջակա միջավայրի նկատմամբ:
Միաժամանակ, ՎԶԵԲ ներկայացուցիչը նշել է, որ աշխատանքներ են տարվում նաեւ Հայաստանի այլ ֆինանսական կառույցների ներգրավման ուղղությամբ, այդ կապակցությամբ հույս հայտնելով, որ մոտ ապագայում ծրագրի ցուցանիշները կկրկնապատկվեն:
Հիշեցնենք, որ ՎԶԵԲ - ը Հայաստանի առաջատար ինստիտուցիոնալ ներդրողն է: Բանկը Հայաստանում ավելի քան 2 մլրդ եվրո է ներդրել 200 նախագծերում՝ աջակցելով մասնավոր հատվածի զարգացմանը և կայուն, կանաչ տնտեսության անցմանը: 2006 թվականից մինչ օրս ՎԶԵԲ-ը, ընդհանուր առմամբ, ավելի քան 49 մլրդ եվրո է հատկացրել այն նախագծերին, որոնք նպաստում են "կանաչ" տնտեսության անցմանը իր ներկայության շրջաններում:
Նշենք, որ ՎԶԵԲ-ը 2023 թվականին Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի դանդաղում է կանխատեսում՝ մինչև 4% (2022 թվականի գնահատված 13,5% - ից), 2024 թվականին տեմպերի զսպված արագացմամբ՝ մինչև 4,8%։
ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ 2022 թվականին ԵՄ շուկա Հայաստանի արտահանման ծավալը կազմել է 772.7 մլն դոլար, ինչը 17.8% - ով բարձր է նախորդ տարվա ցուցանիշից։
Նշենք, որ Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարարության տվյալներով, Հայաստանի ՀՆԱ-ում ՓՄՁ մասնաբաժինը կազմում է շուրջ 27%: Գերատեսչությունը նախատեսում է առաջիկա 5 տարիներին այդ ցուցանիշը հասցնել 50 տոկոսի։