Հինգշաբթի, 8 Հունիսի 2023 12:56

Արմինֆո.Եվրասիական զարգացման բանկի (ԵԱԶԲ) վերլուծաբանները կանխատեսում են 2023 թվականի արդյունքներով Հայաստանում տնտեսական աճի բարձր տեմպերի պահպանում՝ 7,5%: Այսպիսին են ԵԱԶԲ-ի 2023-2025 թվականների մակրոտնտեսական կանխատեսման արդյունքները՝ բանկի գլխավոր տնտեսագետ Եվգենի Վինոկուրովի կողմից։

 

Վերլուծաբանը նշել է, որ կանխատեսումը բարելավվել է Ռուսաստանի վերաբերյալ կանխատեսման դեպի դրական վերանայման, ինչպես նաև առաջին եռամսյակում նախորդ տարվա աճի գործոնների պահպանման ֆոնին. զուտ արտահանման ավելացում և երկրում օտարերկրյա քաղաքացիների զգալի քանակ: "Ընթացիկ տարում և առաջիկա մի քանի տարիներին աճին աջակցություն կցուցաբերեն նաև Ամուլսարի հանքավայրում աշխատանքների վերսկսումը և հարկաբյուջետային քաղաքականությունը։ 2024-2025 թվականներին տնտեսության աճը կանխատեսվում է տարեկան մոտ 5 տոկոսի սահմաններում", - հավելել Է Վինոկուրովը։

 

Փորձագետը հիշեցրել է, որ Հայաստանի տնտեսությունը 2022 թվականին ՀՆԱ-ի աճի տեմպերով դարձել է համաշխարհային առաջատարներից մեկը։ Ընդ որում, նա ընդգծել է, որ ուժեղ արդյունքները պահպանվում են նաև ընթացիկ տարվա սկզբին։ "Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը հունվար-ապրիլին աճել է 12,2% - ով. աճն ապահովել են, հիմնականում, ծառայությունների, առևտրի և շինարարության հատվածները։ Բարձր սպառողական պահանջարկը շարունակում է պահպանել երկիր մտնող դրամական փոխանցումների ծավալի ակտիվ աճը: Ֆիզիկական անձանց անդրսահմանային փոխանցումներն ընթացիկ տարվա առաջին եռամսյակում ավելացել են 2,8 անգամ և հասել 1,5 մլրդ դոլարի: Երկրում պահպանվում է ներդրումային պահանջարկի բարձր մակարդակը։ Առաջին եռամսյակում հիմնական կապիտալում ներդրումներն աճել են տարեկան 13% - ով: Տնտեսությանն աջակցում է նաեւ զբոսաշրջային բարձր ակտիվությունը. երկիր այցելած զբոսաշրջիկների թիվն առաջին եռամսյակում ավելացել է տարեկան ավելի քան 80% - ով", - ընդգծել է Վինոկուրովը:

 

Միևնույն ժամանակ, նա տեղեկացրել է, որ 2023 թվականի վերջին գնաճը սպասվում է մոտ 2,5% տարեկան մակարդակում ։ "Գների աճը կարող է փոքր - ինչ ցածր լինել Կենտրոնական բանկի նպատակային ուղենիշից (4%, +/-1,5-խմբ.) տարվա մնացած հատվածում ։ Գների աճը զսպող հիմնական գործոններն են հայկական դրամի փոխարժեքի ամրապնդումն ու հումքային ապրանքների համաշխարհային գների նվազումը։ 2024 թվականի վերջին Հայաստանում գնաճը կանխատեսվում է 3.3%: Հաշվի առնելով գնաճի կայուն դանդաղումը և սպառողական պահանջարկի աստիճանական կայունացումը՝ մենք թույլ ենք տալիս սկսել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի իջեցում՝ ՀՀ ԿԲ հունիսի նիստում: Վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը մինչև ընթացիկ տարվա վերջ կարող է նվազել մինչև 9% (ներկայիս 10,75% - ից - խմբ.)", - ասել է ԵԱԶԲ գլխավոր տնտեսագետը։

 

Միևնույն ժամանակ, Վինոկուրովը հայտարարել է, որ իրենք 2023 թվականի արդյունքներով կանխատեսում են ԵԱԶԲ-ի գործառնությունների տարածաշրջանի ՀՆԱ-ի 1,5% աճ։ <Ընթացիկ տարվա կանխատեսումը բարելավվել է Բանկի մասնակից բոլոր պետությունների համար: Վերանայման հիմնական գործոններն են ընթացիկ տարվա սկզբի ուժեղ արդյունքները։ Տարածաշրջանի տնտեսությունները բավականին արագ և հաջողությամբ հարմարվել են փոփոխված պայմաններին։ Մի շարք երկրներում լրացուցիչ նշանակալի աջակցություն է ցուցաբերում հարկաբյուջետային քաղաքականությունը", - հավելել է վերլուծաբանը։

 

Վինոկուրովն արձանագրել է, որ ԵԱԶԲ-ի գործառնությունների տարածաշրջանում գնաճը 2023 թվականի արդյունքներով կարող է դանդաղել մինչև 6,4 տոկոս՝ մեկ տարի առաջվա 12,4 տոկոսից հետո։ Նրա խոսքով ՝ հիմնական գործոններն են լինելու տնտեսությունների հարմարեցումը և 2022 թվականի սկզբի ցնցման հաղթահարումը, երբ դիտվում էր արժեզրկման և գնաճային սպասումների կտրուկ աճ։ "Ներկա պահին տարածաշրջանի երկրներում գնաճը խիստ դանդաղել է, սպասումները կայունացել են, իսկ տնտեսական տրամադրությունները բարելավվել են ։ Բացի այդ, դիտվում է հումքային ապրանքների համաշխարհային գների ճնշման նվազում, ինչպես նաև մատակարարումների գլոբալ շղթաների նորմալացում և տրանսպորտային ծախսերի նվազում", - ամփոփել է տնտեսագետը։

 

Նշենք, որ նախօրեին Համաշխարհային բանկն իր հունիսյան զեկույցում բարելավել է Հայաստանի 2023 թվականի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը՝ նախկին 4,1 տոկոսից մինչև 4,4 տոկոս, և ակնկալում է 2024-2025թթ. տեմպերի արագացում՝ մինչև 4,8-5 տոկոս: Մինչ այդ՝ ապրիլին, Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի իր կանխատեսումը թարմացրել էր Արժույթի միջազգային հիմնադրամը՝ այն բարելավելով 2023 թվականի համար՝ նախկին 4,5% - ից մինչեւ 5,5%՝ ակնկալելով 2024 թվականին տեմպերի աննշան դանդաղում մինչև 5%: Հայաստանում գնաճի վերաբերյալ նույնպես ԱՄՀ-ը բարելավել է 2023 թվականի կանխատեսումը՝ ակնկալելով մինչև 5,5% նվազում ՝ նախկինում նշված 6% - ի փոխարեն: Հայաստանի Կենտրոնական բանկը մայիսի կանխատեսման զեկույցում ավելի վաղ հաստատել էր մարտին ՀՆԱ-ի աճի բարելավված կանխատեսումը՝ նախկին 4,9%-ից մինչև նորացված 5,8% (2022թ. փաստացի 12,6% աճի դիմաց)՝ անփոփոխ թողնելով նաև 2024 և 2025 թվականների սպասումները՝ տեմպերի դանդաղում մինչև, համապատասխանաբար, 5,2% և 4,9% ։ Գնաճը, ՀՀ ԿԲ-ի կանխատեսմամբ, 2023 թվականին կնվազի մինչև 4,4% (2022 թվականի 8,6% - ից)՝ հետագայում իջնելով մինչև թիրախային 4%՝ 2025 թվականին: