Վահան Քերոբյան. Մեզ համար կարևոր է լինել թափանցիկ և հասկանալի մեր եվրոպական ու ամերիկյան գործընկերների համար

Արմինֆո. Այսօրվա աշխարհաքաղաքական պայմաններում կարևոր է պահպանել թափանցիկության պատշաճ մակարդակ՝ Ռուսաստանի և Բելառուսի համար պատժամիջոցները շրջանցելու հնարավորությունը բացառելու նպատակով: Այդ մասին Երեւանում հայ-լեհական տնտեսական համագործակցության միջկառավարական հանձնաժողովի 7-րդ նիստի շրջանակներում հայտարարել է Լեհաստանի պետական քարտուղար Գժեգոժ Պիեխովիակը:

"Մենք բարձր ենք գնահատում Հայաստանի ջանքերն այս ուղղությամբ և հուսով ենք, որ դա թույլ կտա դադարեցնել նման պրակտիկան ։ Ուրախ կլինեմ, եթե նախարարությունը տեղեկություններ տրամադրի այդ ուղղությամբ Հայաստանի գործողությունների մասին", - ասել է Պիեխովիակը։

Անդրադառնալով երկկողմ համագործակցությանը՝ նա նշել է, որ Լեհաստանը, որպես ԵՄ ամենամեծ և դինամիկ զարգացող երկիր, և Հայաստանը միմյանց առաջարկելու շատ բան ունեն: Պետքարտուղարն ընդգծել է, որ լեհական կողմի համար Հայաստանի հետ համագործակցության համատեքստում հեռանկարային են գյուղատնտեսությունը, ագրոարդյունաբերական վերամշակումը, հանքարդյունաբերությունը, ագրոտեխնիկան, ֆինտեխը, ՏՏ արդյունաբերությունը, դեղագործությունը, կիբեռանվտանգությունը և այլն: Այդ կապակցությամբ նա հաղորդել է, որ Լեհաստանը մտադիր է ավելացնել հայկական շուկա գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանման ծավալները: Միաժամանակ, լեհական պատվիրակությունը հայտարարել է Գյումրիում "Չոր նավահանգիստ" նախագծով հետաքրքրվածության մասին։

<Մեր նպատակն է ստեղծել համագործակցության պայմաններ մեր բիզնես համայնքների միջև: Մեզ այսօր պակասում է ավելի ինտենսիվ շփումը", - ընդգծել է Պիեխովիակը։

Իր հերթին՝ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը նշել է, որ պետության համար կարևոր է հայկական ընկերություններին զերծ պահել երկրորդային պատժամիջոցների հարվածից: Այս առնչությամբ նա հաղորդել է, որ մեկ տարվա ընթացքում Ռուսաստանի և Բելառուսի նկատմամբ պատժամիջոցների պայմաններում միայն մի քանի հայկական ընկերություններ են հայտնվել պատժամիջոցների ցանկում:

< Մայիսին, երբ մեր ամերիկացի և եվրոպացի գործընկերները մեզ փոխանցեցին կրիտիկական նշանակություն ունեցող ապրանքների ցանկը , մենք մի քանի օրվա ընթացքում սահմանեցինք ուժեղացված վերահսկողություն այդ ապրանքների արտահանման սահմանափակման ուղղությամբ: Անշուշտ, դա դժվարություններ է ստեղծել արտադրողների համար, սակայն մեզ համար կարեւոր է թափանցիկ եւ հասկանալի լինել մեր եվրոպական եւ ամերիկյան գործընկերների համար", - ընդգծել է նա։

Նշենք, որ ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով ՝ Հայաստանի և Լեհաստանի միջև առևտրաշրջանառությունը 2022 թվականին աճել է 50,4 տոկոսով ՝ կազմելով 98,8 մլն դոլար ։ Մասնավորապես, արտահանումը գրանցել է 9,8 տոկոս աճ ՝ մինչև 22,3 մլն դոլար, ներմուծումը ՝ 68,6 տոկոս աճ ՝ մինչև 76,5 մլն դոլար։

2023թ. հունվար-ապրիլին փոխադարձ առևտրի ծավալը կազմել է 93.2 մլն դոլար ՝ տարեկան 4.4 անգամ աճով ։ Ընդ որում, արտահանումը կրճատվել է 18,1 տոկոսով ՝ մինչև 6,5 մլն դոլար, իսկ ներմուծման աճը ՝ 6,4 անգամ՝ մինչև 86,7 մլն դոլար։

Հիշեցնենք, որ դեռևս հունիսի 13-ին ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը կանխատեսել էր արտահանման և ներմուծման ծավալների որոշակի նվազում տարվա ընթացքում, պարզաբանելով, որ դա տեղի կունենա գործընկեր երկրի արտադրանքի իրացման պահանջների խստացման ֆոնին ՝ վերաարտահանման արգելքով: "Մենք տեսնում ենք, որ գործընկեր երկրների միջազգային ընկերությունները ավելի հաճաշ են պահանջում հաստատել, որ իրենց արտադրանքը իրացվելու է մեր երկրի տնտեսության իրավասության ներքո և չի գնա վերաարտահանման։ Այս տեսանկյունից, կարծում եմ, որքան ավելանան վերահսկողության մեխանիզմները, այնքան կտեսնենք, թե ծավալով, թե քանակով կկրճատվեն վերաարտահանման գործարքները", - պարզաբանել է Գալստյանը, նկատելով, որ, համապատասխանաբար, կնվազեն դեպի Հայաստան արտահանման և ներմուծման ծավալները ։

Մինչդեռ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունը 2023 թվականին արտահանման և ներմուծման ծավալների նվազում չի ակնկալում ՝ վերաարտահանման գործարքների հնարավոր կրճատման պատճառով։ Այսպես, հունիսի 16-ին էկոնոմիկայի փոխնախարար Ռաֆայել Գեւորգյանը հայտարարել է, որ տարվա արդյունքներով հնարավոր է աճի տեմպերի դանդաղում, սակայն մատակարարումների ծավալների նվազում չի սպասվում: Այս առումով Գեւորգյանն ընդգծել է, որ նման կանխատեսումները պայմանավորված են արտահանման եւ ներմուծման արդեն իսկ առկա տվյալներով (ոչ լիարժեք 6 ամսվա ընթացքում), որտեղ նկատվում է մատակարարումների նկատելի աճ: Բացի այդ, փոխնախարարն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ վերաարտահանման մեջ մտնում են այն ապրանքները, որոնք թույլատրվում է արտահանել ։ "Վերաարտահանումն, անշուշտ, որոշակի ազդեցություն ունի արտահանման ծավալների վրա, բայց դա ոչ մի կերպ չի առնչվում պատժամիջոցային միջավայրին", - նշել է նա: