Երկուշաբթի, 3 Հուլիսի 2023 16:55

Արմինֆո. Երևանը դեռ որոշում չի կայացրել Հայկական ԱԷԿ - ի (ՀԱԷԿ) նոր միջուկային էներգաբլոկի՝ ռուսական արտադրության 1200 Մվտ հզորությամբ միջուկային էներգաբլոկի կամ որևէ այլ էներգաբլոկի կառուցման վերաբերյալ: Այդ մասին այսօր ՝ հուլիսի 3-ին, լրագրողների հետ զրույցում հայտարարել է Հայկական ատոմային էլեկտրակայանի գլխավոր տնօրեն Էդուարդ Մարտիրոսյանը։

Նրա ասելով, առայժմ միայն ձևավորվել է միջգերատեսչական աշխատանքային խումբ՝ նոր ատոմային էներգաբլոկի կառուցման հետ կապված հարցերը քննարկելու համար։ Նրա խոսքով ՝ ռուսական "Ռոսատոմի" կազմի մեջ մտնող ընկերություններից մեկը կարող է առաջարկել փոքր շարժական մոդուլային ռեակտորներ, որոնք տեղադրվում են նավերի վրա: Մինչդեռ, ինչպես նշել է ատոմակայանի ղեկավարը, Հայաստանը ստացիոնար ռեակտորի կարիք ունի։ Ընդ որում, ամերիկյան կողմը դեռեւս "անփորձ է" այս գործում. գտնվում է ուսումնասիրությունների փուլում, եւ դեռեւս չունեն շահագործման մեջ գտնվող փոքր մոդուլային ռեակտորներ: Իսկ այս գործում, ինչպես նշել է Մարտիրոսյանը, շահագործման փորձը վճռորոշ նշանակություն ունի։

Ինչպես ընդգծել է Մարտիրոսյանը, Երեւանը դիտարկում է առաջարկված տարբերակները՝ դրանց անվտանգության, տնտեսական նպատակահարմարության եւ գեներացվող հզորությունների տեսանկյունից:

< Ամենակարևորն այն է, որ մենք կարողանանք <տեղավորվել> մեր էներգահամակարգում: Ցանկացած ատոմակայան անվտանգության ապահովման տեսանկյունից չի կարող զբաղեցնել էներգահամակարգի 30 տոկոսից ավելին։ Մեր ԱԷԿ - ը մատակարարում է էլեկտրաէներգիայի 30-40 տոկոսը>, - պարզաբանել է նա ։

Այսպիսով, ապագա միջուկային էներգաբլոկի ընտրության հարցում առաջնային գործոններ կլինեն ՝ լինի դա ռուսական դիզայնով, ամերիկյան, ֆրանսիական, թե կորեական, առաջարկվող հզորությունները, անվտանգությունը, և միայն դրանից հետո ՝ դրա արժեքը ։ Նոր էներգաբլոկը պետք է կառուցվի մինչև 2036 թվականը, մինչ այդ կգործի ՀԱԷԿ-ի հին էներգաբլոկը:

Նշենք, որ ավելի վաղ հայտարարվել էր ռուսական արտադրության 1200 Մվտ հզորությամբ ՏՈԻ միջուկային էներգաբլոկի կառուցման նախագծի մասին: Ս.թ. մայիսի վերջին ամերիկյան կառավարության Եվրոպային և Եվրասիային օժանդակության ծրագրերի համակարգող Մարիա Լոնգին հաղորդել էր, որ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները դիտարկում է Հայաստանում և Եվրասիայի այլ պետություններում փոքր մոդուլային միջուկային ռեակտորների կառուցման տարբերակը ՝ ձգտելով ամրապնդել դրանց էներգետիկ անկախությունը: Նրա խոսքով, մի շարք երկրներում, այդ թվում ՝ Հայաստանում, ԱՄՆ-ը գնահատում է փոքր մոդուլային միջուկային ռեակտորների ստեղծման հնարավորությունը, որոնք կառուցվում են ամերիկյան տեխնոլոգիայի կիրառմամբ եւ կարող են հանգեցնել ավելի մեծ էներգետիկ անկախության թե Ռուսաստանից, թե ՉԺՀ-ից: Նախագծի այլ մանրամասներ Լոնգին չի ներկայացրել։

Մայիսի վերջին ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանը հայտարարել է, որ մինչև  տարեվերջ ՀՀ կառավարությունը կկողմնորոշվի նոր միջուկային էներգաբլոկի կառուցման նախագծի հզորությունների հարցում: