Հայաստանում վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի իջեցումը պայմանավորված է գնաճային միջավայրի էական մեղմմամբ

Արմինֆո.Հայաստանի Կենտրոնական բանկը, ժամանակին արձագանքելով գնաճի զսպմանը, այժմ արդեն կարող է իրեն թույլ տալ երկրորդ անգամ իջեցնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը: Նման կարծիք է հայտնել ՀՀ ԿԲ նախագահի տեղակալ Արմեն Նուրբեկյանը այսօր կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ, որը նվիրված էր վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի հերթական իջեցմանը՝ 10,5 տոկոսից մինչև 10,25 տոկոս:

Նշենք, որ նախորդ երկու տարիների ընթացքում ՝ 2020թ. դեկտեմբերից մինչև 2022թ. դեկտեմբերը, ՀՀ ԿԲ - ն տասներեք անգամ բարձրացրել է առանցքային տոկոսադրույքը՝ 4,25%-ից միննչեւ ռեկորդային 10,75%՝ պահպանելով այդ մակարդակը մինչև 2023թ. հունիսի 13-ը, երբ հետեւեց առաջին իջեցումը մինչև 10,5%, իսկ օգոստոսի 1-ից երկրորդը՝ նույն 0,25 տոկոսային կետով։

Հայաստանում վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի իջեցումը կապված է գնաճային միջավայրի էական մեղմացման հետ։ Ինչպես նշել է Նուրբեկյանը, " պաշտոնական տարեկան գնաճը շարունակել է արագ անկումը մինչև գնանկումային 0,5% ս.թ. հունիսին (2022թ. հունիսին տարեկան 10,3% գնաճից), ինչի հետ մեկտեղ նվազել է նաև բազային տարեկան գնաճը ՝ մինչև 1,5% ս. թ. հունիսին (2022թ. հունիսին տարեկան 9,4% գնաճից)"։

Միջազգային ապրանքային շուկաներում գների կայունացումն էապես նվազեցնում է Հայաստանի վրա արտաքին գնաճային ճնշումների աստիճանը։ Մյուս կողմից, երկրում գրանցվում է սպասվածից ավելի բարձր տնտեսական ակտիվություն, հատկապես՝ շինարարության և ծառայությունների ոլորտներում։ Այս գործոնները, կապիտալի, աշխատուժի և զբոսաշրջիկների մինչ այժմ չնվազող ներհոսքերի հետ միասին, պայմաններ են ստեղծում վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի իջեցման հնարավորության համար:

2023թ. երկրորդ եռամսյակում համաշխարհային տնտեսությունում պահպանվել է ցածր տնտեսական ակտիվություն, և տարեկան գնաճը շարունակել է նվազել։ Այնուամենայնիվ, բոլոր գործընկեր երկրներում, աշխատաշուկաներից բխող գնաճային ճնշումների պահպանման պայմաններում, խիստ գներով աչքի ընկնող ապրանքների և ծառայությունների արժեքը շարունակում է մնալ բարձր: Այդ պատճառով գործընկեր երկրների կենտրոնական բանկերն առաջիկայում կշարունակեն զսպող դրամավարկային քաղաքականություն վարել։

Միաժամանակ, Նուրբեկյան նշել է, որ գնաճային միջավայրի մեղմացմանը, ինչպես նաեւ էկզոգեն գնային գործոնների թուլացմանը հանգեցրել է զուսպ դրամավարկային քաղաքականությունը եւ դրամի փոխարժեքի Էական ամրապնդումը: Եվ, այնուամենայնիվ, երկրում արձանագրվում է համախառն պահանջարկի բարձր մակարդակ և դեռևս չեն հաղթահարվել գնաճային սպասումները, որի շրջանակներում ծառայությունների և որոշ ապրանքների գների նվազումը սրբագրվում է շատ դանդաղ տեմպերով։

Նրա խոսքով, ՀՀ ԿԲ սցենարի համաձայն, կարճաժամկետ հեռանկարում Հայաստանում գնաճի մակարդակը բավականին ցածր կլինի, այնուհետև աստիճանաբար կբարձրանա և միջնաժամկետ հեռանկարում կմոտենա 4 տոկոս թիրախային նշագծին:

Մեկնաբանելով հայկական դրամի փոխարժեքի դեպի թուլացում զուսպ շրջադարձի մասին (այդ մասին ասվում է նաեւ ԵԱԶԲ-ի կանխատեսում - վերլուծության մեջ-խմբ.)  Fitch վարկանիշային գործակալության կանխատեսումը՝ Նուրբեկյանը նշել է, որ դրամի փոխարժեքի հնարավոր թուլացման մասին դեռեւս ոչ մի գործոն չկա, քանի որ կապիտալի եւ հմուտ աշխատուժի ներհոսքը թեեւ կայունացել է, բայց շարունակում է բարձր մակարդակի վրա մնալ: "Այս հարցը կարելի է կապել նաև բարձր տնտեսական ակտիվության պայմաններում արտադրողականության աճի հետ, ինչի հետ է կապված նաև ազգային արժույթի ամրապնդումը։ Եվ, այնուամենայնիվ, դրամի աստիճանական թուլացման սցենարը հնարավոր է, քանի որ փոխարժեքի վրա ազդող մեծ թվով գործոններ կան, այդ թվում ՝ աշխարհաքաղաքական", - եզրափակել է Նուրբեկյանը։