ՀՀ կառավարությունը փողերի լվացման դեմ պայքարի շրջանակում մտադիր է ռիսկային գործարքների ցանկում ներառել գույքի նվիրատվության դեպքերը

Արմինֆո. ՀՀ կառավարությունը փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի շրջանակներում մտադիր է ռիսկային գործարքների ցանկում ներառել գույքի նվիրատվության դեպքերը: ՀՀ Ազգային ժողովի ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի հանձնաժողովը դրական եզրակացություն է տվել "Փողերի լվացման եւ ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի մասին" օրենքում կառավարության ներկայացրած փոփոխությունների վերաբերյալ:

Արդարադատության նախարարի տեղակալ Արա Մկրտչյանի խոսքով, ներկայումս օրենքով սահմանված են ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից կասկածելի գործարքների մասին ծանուցման դեպքեր, որոնց վերաբերյալ բանկը պարտադիր պարտավոր է հանդես գալ ծանուցմամբ ՝ ուսումնասիրություններ իրականացնելու նպատակով: Մինչդեռ, գույք նվիրաբերելու դեպքերը ներառված չեն այս ցանկում։ Այժմ այդ բացը կլրացվի:

Հատկանշական է, որ, ըստ ՀՀ կադաստրի կոմիտեի տվյալների, վերջին տարիներին հաճախակիացել են նվիրատվության հիման վրա սեփականության իրավունքի ձեռք բերման դեպքերը: Մասնավորապես, 2020 թվականին Երևանում գրանցվել է նվիրատվության 4017 գործարք, մարզերում ՝ 8674 գործարք, 2021 թվականին գրանցվել է 5882 գործարք Երևանում և 12060 գործարք մարզերում, իսկ 2022 թվականին այդ ցուցանիշները կազմել են, համապատասխանաբար, 7334 գործարք Երևանում ՝ 15765 գործարք մարզերում ։

Վերոգրյալի համատեքստում ակնհայտ է դառնում, որ նվիրատվության գործարքների շարունակական աճը էական ռիսկեր է պարունակում առ այն, որ դրանց թվում կարող են լինել կեղծ գործողություններ ՝ իրավապահ մարմիններից փողերի լվացման դեպքերը թաքցնելու և ապօրինի ձեռք բերված գույքն օրինականացնելու նպատակով: Թեև գործող օրենքով նոտարների և կադաստրի կոմիտեի վրա դրվում է կեղծ գործարքների վերաբերյալ տեղեկատվություն տրամադրելու պարտականություն, այդուհանդերձ, այդ պարտականությունը լիովին չի ծածկում ստեղծված իրավիճակի հետևանքով առաջացած բոլոր ռիսկերը: Այդ իսկ պատճառով օրինագծով առաջարկվում է սահմանել նոտարների և ՀՀ կադաստրի կոմիտեի պարտականությունը ' նվիրատվությունների վերաբերյալ հաշվետվություններ ներկայացնել ԿԲ, ինչը թույլ կտա ստեղծել ռիսկերի կառավարման մեխանիզմ և դրական ազդեցություն կունենա փողերի լվացման դեմ պայքարում:

Ինչպես իր ելույթում նշեց ԱԺ ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Գեւորգ Պապոյանը, օրինապահ քաղաքացին անգամ տեղյակ չի լինի իր անունով գույքի նկատմամբ իրավունքների փոխանցման վերաբերյալ ուսումնասիրություններ կատարելու հնարավորության մասին, բայց եթե 1 մլն դոլար ունեցվածք ստանում է գործող կամ նախկին պաշտոնյան, դա պետք է գրավի լիազոր կառույցների ուշադրությունը: Հանձնաժողովի ղեկավարը կառավարությանը կոչ է արել ընդհանուր տեղեկություններ տրամադրել առքուվաճառքի գործարքների քանակի մասին, որից հատկացնել նվիրատվությունների քանակը: Պապոյանի կարծիքով ՝ խնդիր պետք է դառնան այն դեպքերը, երբ առքուվաճառքի ծավալներն ավելանում են 10%-ով, իսկ նվիրատվությունների քանակը ՝ 60% - ով ։ Հանձնաժողովի ղեկավարը կոչ է արել նաեւ կողմնորոշվել միջնորդավճարների առնչությաբ, որոնք առեւտրային բանկերը պահում են հաճախորդներից, որոնք որոշել են ձեռք բերել անշարժ գույք, ինչը ստիպում է գնորդին փնտրել շրջանցիկ ուղիներ: