Հինգշաբթի, 7 Սեպտեմբերի 2023 15:25

Արմինֆո. Հայաստանի պետական պարտքի աճն արագացել է՝ տարեկան 11,2 տոկոսից մինչեւ 13,8 տոկոս՝ օգոստոսին հասնելով 11,4 մլրդ դոլարի (4,4 տրլն դրամ)։ Դա պայմանավորված էր արտաքին պարտքի տարեկան միտման շրջադարձով՝ 4,1% անկումից դեպի 4,1% աճ և ներքին պարտքի վերընթաց տեմպերի դանդաղմամբ՝ 55,7%-ից մինչև 31,2%, որոնց բացարձակ մեծությունը օգոստոսին հասել էր, համապատասխանաբար, 6,7 մլրդ դոլարի և 4,7 մլրդ դոլարի (2,6 տրլն դրամ և 1,8 տրլն դրամ) ։ Այս մասին են վկայում ՀՀ ֆինանսների նախարարության՝ Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած նախնական տվյալները։

 

Ընդ որում, 2023թ. 7 ամիսների ընթացքում պետական պարտքն աճել է 6,7%-ով (2022թ.նույն ժամանակահատվածի 8,1% աճի դիմաց), ինչն ուղեկցվել է արտաքին պարտքի միտման 3,7% անկումից դեպի 3,4% աճ շրջադարձով, և ներքին պարտքի աճի կտրուկ դանդաղմամբ՝ 38,6%-ից մինչեւ 11,8%։

 

Արտաքին պարտքի կառուցվածքում 2023թ. օգոստոսին կառավարության մասնաբաժինը նախորդ տարվա 91,5%-ից աճել է մինչև 91,8%, իսկ Կենտրոնական բանկի մասնաբաժինը նախորդ տարվա 8,5% - ից նվազել է մինչև 8,2% ՝ բացարձակ արտահայտությամբ կազմելով, համապատասխանաբար, 6,1 մլրդ դոլար և 547,2 մլն դոլար ։ Ընդ որում, ի տարբերություն նախորդ տարվա, երբ նկատվում էր կառավարության և Կենտրոնական բանկի արտաքին պարտքի բազմակողմանի դինամիկա ՝ Կենտրոնական բանկի վերընթաց տեմպերով, այժմ վերընթաց միտում է դիտվում է երկու դեպքում: Մասնավորապես, կառավարության արտաքին պարտքի տարեկան դինամիկան ծավալվել է  5,8 տոկոս անկումից դեպի 4,5 տոկոս աճ, իսկ ԿԲ-ի աճը կտրուկ դանդաղել է՝ 17,6 տոկոսից մինչեւ լճացման 0,04 տոկոսի ։ Միայն 2023թ. 7 ամիսների ընթացքում կառավարության արտաքին պարտքն աճել է 3,8% - ով, իսկ ԿԲ-ինը կրճատվել է 0,7% - ով, մինչդեռ, 2022թ.նույն ժամանակահատվածում արձանագրվել է հակառակ պատկերը. կառավարության արտաքին պարտքի 5,4% անկումն ուղեկցվել է ԿԲ արտաքին պարտքի երկնիշ ՝ 19,5% աճով ։

 

Իսկ ներքին պետական պարտքի կառուցվածքում գերակշռում են պետական պարտատոմսերը՝ 2023թ. օգոստոսի համեմատ մասնաբաժնի նվազմամբ մինչև 87,4%՝ նախորդ տարվա 91,3% - ից ($4.1 մլրդ կամ 1.6 տրլն դրամ), բացարձակ մեծության տարեկան աճի դանդաղմամբ՝ 49% - ից մինչև 25,7% ։ Հայկական եվրապարտատոմսերի մասնաբաժինը ներքին պարտքում տարեկան կտրվածքով աճել Է 8,4% - ից մինչև 12,2% ՝ 571.3 մլն դոլար կամ 220.6 մլրդ դրամ ՝ բացարձակ մեծության աճի տարեկան արգելակմամբ՝ 2.8 անգամից մինչեւ 91%։ Մնացած 0,4% - ը (նախորդ տարվա 0,3% - ի դիմաց) բաժին է ընկել ներքին երաշխիքներին՝ 17,4 մլն դոլար կամ 6,7 մլրդ դրամ՝ բացարձակ մեծության տարեկան 33,3% աճով։ Ներքին երաշխիքների տարեկան համեմատական դինամիկա չի ներկայացվում, քանի որ դրանք զրոյացվել են 2019թ.օգոստոսից և չեն երևացել մինչև 2021թ. հոկտեմբերը ։ Միայն 2023թ. 7 ամիսների ընթացքում ներքին պետական պարտքի կառուցվածքում պետական պարտատոմսերի ծավալն աճել է 11,1% - ով, հայկական եվրապարտատոմսերինը՝ 19,3% - ով, իսկ ներքին երաշխիքները նվազել են 25,4% - ով, մինչդեռ 2022թ.նույն ժամանակահատվածում բոլոր երեք դիրքերի գծով գրանցվել է ավելի զգալի երկնիշ աճ, համապատասխանաբար, 35,6%, 86,2% և 16,8%: