Արմինֆո. Հայաստանի սոցիալական ապահովության և պաշտպանության ոլորտում խոցելիության գնահատման մեթոդաբանության կատարելագործման անհրաժեշտություն կա: Այդ մասին ասվում է Համաշխարհային բանկի (ՀԲ) «Հայաստանի պետական ծախսերի ուսումնասիրություն: Ծախսերի արդյունավետության բարելավում» զեկույցում, որը նոյեմբերի 9-ին կայացած միջոցառման շրջանակում ներկայացրել է ՀԲ ավագ տնտեսագետ Արմինե Մանուկյանը:
Անդրադառնալով հետազոտական աշխատանքի արդյունքներին՝ նա տեղեկացրել է, որ Հայաստանում աղքատ բնակչության 57 տոկոսը սոցիալական աջակցության պետական ծրագրերի շահառու չէ: Մտահոգիչ է նաև այն, որ բնակչության սոցիալապես խոցելի խմբերին օգնություն ցուցաբերելու համար նախատեսված միջոցների 20%-ն ուղղվում է ամենահարուստ ընտանիքներին, որոնք ևս, անհայտ պատճառներով, այդ ծրագրի շահառուների թվում են:
Մանուկյանը նշել է, որ սոցապահովության ոլորտին բաժին է ընկնում կառավարության ծախսերի 25 տոկոսը, ինչը ծավալներով զիջում է միայն Հայաստանի պաշտպանական ոլորտին: Սոցիալական ուղղվածության ծախսերի առյուծի բաժինն ուղղվում է կենսաթոշակների ապահովմանը, ինչպես նաև նպաստների վճարմանը։
Նա, ընդհանուր առմամբ, ընդգծել է, որ մշակված ծրագրերը բավականին զարգացած են և նպաստում են աղքատության կրճատմանը: Վերջիններիս բացակայության դեպքում, ըստ ՀԲ ավագ տնտեսագետի, Հայաստանում աղքատության մակարդակը կկրկնապատկվեր, և կնկատվեր բնակչության անհավասարության կտրուկ աճ:
Մատնանշելով վերջին տարիներին երկրում իրականացվող կենսաթոշակային բարեփոխումների արդյունավետությունը՝ Մանուկյանը, սակայն, նշել է, որ այդ ուղղությամբ ևս կան որոշակի դրույթներ, որոնք բարելավման կարիք ունեն: "Կենսաթոշակային ոլորտում բարեփոխումներ իրականացվում են, բայց դրանք բավարար չեն", - ասել է նա:
Նշենք, որ Համաշխարհային բանկի զեկույցը պարունակում է նաև կառավարության կապիտալ ծախսերի արդյունավետության բարձրացման վերաբերյալ առաջարկություններ, այդ թվում ՝ առողջապահության ոլորտում: Զեկույցը բաղկացած է 4 բաժիններից, որոնք նվիրված են Հայաստանի մակրոֆիսկալ քաղաքականությանը, սոցիալական, առողջապահության ոլորտի ծախսերին, ինչպես նաև ներառված են առաջարկություններ ծախսերի արդյունավետության բարձրացման վերաբերյալ:
Հիշեցնենք, որ 2024 թվականի բյուջեի նախագծի շուրջ լսումների ժամանակ հայտարարվել է, որ հաջորդ տարի Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կապիտալ ծախսերը կկազմեն 755.3 մլրդ դրամ, ինչը 15.5% - ով գերազանցում է նախորդ տարվա ցուցանիշը:
Համաշխարհային բանկի և ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի համատեղ հետազոտության արդյունքների համաձայն, Հայաստանում աղքատության մակարդակը 2022 թվականի արդյունքներով կազմել է 51.3% ՝ մեկ անձի համար օրական 6.85 դոլար (2017թ) գնողունակության պարիտետի հիման վրա։