Էլեկտրաէներգետիկայի շուկայի ազատականացումը թույլ կտա ձևավորել արդյունավետ համակարգ . ՀՀ նախագահ

Արմինֆո. Հայաստանում մեկնարկել է "էներգետիկ շաբաթը", որի ընթացքում կքննարկվեն ոլորտի զարգացման առաջիկա տարիների հեռանկարները:

Բացելով միջոցառումը՝ ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը կարևորել է երկիր էներգետիկ ռեսուրսների մատակարարումների դիվերսիֆիկացումը: Նա նշել է, որ երկրի կախվածությունը մատակարարումների մեկ աղբյուրից միշտ ռիսկեր է պարունակում։ Նույնը վերաբերում է ցանկացած այլ ոլորտի, որտեղ զարգացում չի կարող լինել շուկայում մենաշնորհային դիրք ունեցող ընկերությունների առկայության դեպքում։ Այս ուղղությամբ դեռ աշխատանք կա անելու երկրի էներգետիկ ոլորտի բարեփոխման ուղղությամբ։ Որոշակի աշխատանք այս ուղղությամբ արդեն իսկ կատարվել է, հատկապես, օրենսդրական բարեփոխումների մասով ։ Բարեփոխումների ծրագրի իրականացման գործում իր աջակցությունն է ցուցաբերում ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալությունը (USAID):

Խաչատուրյանն ընդգծել է, որ ներկայացված ցանկացած ծրագիր առկա մարտահրավերների հաղթահարման գործիք է ։ Մասնավորապես, էլեկտրաէներգետիկայի շուկայի ազատականացումն անհնար կլիներ առանց համապատասխան օրենսդրական կարգավորման։ Այս նախագծի իրականացման արդյունքում հնարավորություն կստեղծվի ձևավորել էներգետիկ արդյունավետ համակարգ, ներգրավել լուրջ ներդրումներ, բացառել շուկայում մենաշնորհատերերի հայտնվելը և հաղթահարել կոռուպցիան: "Այսօր կարելի է ասել, որ 2022 թվականի փետրվարի 1-ից գործարկված նոր համակարգը համարձակ քայլերի արդյունք է, և այն արդեն տալիս է իր պտուղները", - ասել է ՀՀ նախագահը, հավելելով, որ շուկայում աշխատող մենաշնորհատերը փորձում է խոչընդոտներ ստեղծել էլեկտրաէներգետիկայի շուկայի ազատականացման ճանապարհին։ Նա կոչ է արել կարգավորիչին ՝ ի դեմս Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի, ամենայն խստությամբ վերաբերվել մենաշնորհատիրոջ նկատմամբ։

Խաչատրյանը նշել է, որ էլեկտրաէներգիայի արտադրության կառուցվածքում լուրջ փոփոխություններ են տեղի ունենում, որոնք պայմանավորված են վերականգնվող էներգետիկայի առավել ակտիվ զարգացմամբ, որի մասնաբաժինը ընդհանուր հաշվեկշռում մինչեւ 2030 թվականը պետք է կազմի 60 տոկոս:

Հիշեցնենք, որ 2022 թվականի փետրվարից տրվել է Հայաստանի էներգետիկ շուկայի մի մասի ազատականացման մեկնարկը։ Այսպիսով, սպառողները կարող են իրենք ընտրել մատակարարին և էլեկտրաէներգիա գնել պայմանագրում նշված գնով։ Փետրվարի 1-ից գործարկվել է էլեկտրոնային առեւտրային հարթակ, որը թույլ է տալիս հասնել շուկայի որոշակի ազատականացման։ Ընդ որում, փոքր ՀԷԿ-երին նախկինում պետության կողմից 15 տարի ժամկետով տրամադրված էլեկտրաէներգիայի պարտադիր գնման երաշխիքը նոր պայմաններում չի աշխատի: Էլեկտրակայանների կառուցման ու շահագործման լիցենզիաները տրամադրվելու են առանց քվոտավորման և համապատասխան պետական երաշխիքների, բայց՝ ավելի պարզ սխեմայով:

Միանալով էլեկտրոնային հարթակին ՝ տվյալ տնտեսվարող սուբյեկտները կկարողանան իրականացնել արտադրվող էլեկտրաէներգիայի մեծածախ վաճառք: