Փորձագետ. Ռուսաստանի հետ վերաարտահանման ոլորտում կուտակած փորձը Հայաստանին շահավետ դրության մեջ կդնի Իրանի հետ հարաբերությունների զարգացման համատեքստում

Արմինֆո. Վերջին երկու տարիների ընթացքում Ռուսաստանի հետ վերաարտահանման ոլորտում կուտակած փորձը Հայաստանին շահավետ դիրքում կդնի Իրանի հետ հարաբերությունների զարգացման համատեքստում: Դեկտեմբերի 26-ին կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ նման կարծիք է հայտնել Եվրասիական փորձագիտական ակումբի համակարգող, ԵՊՀ Միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետի ռուսական հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Արամ Սաֆարյանը։

Նշելով հայկական շուկայի նկատմամբ իրանական կողմի մեծ հետաքրքրությունը՝ նա նշել է, որ մեր երկիրը կարող է Իրան մատակարարել բարձր տեխնոլոգիական արտադրանք: Միաժամանակ, Սաֆարյանը նշել է, որ Իրանի և ԵԱՏՄ-ի միջև ազատ առևտրի մասին նախկինում գործող ժամանակավոր համաձայնագիրը լիարժեք չի օգտագործվել: Փորձագետներն ակնկալում էին, որ համաձայնագրով շատ արագ կլուծվեն Հյուսիս - Հարավ տրանսպորտային միջանցքի հետ կապված խնդիրները, ինչը թույլ կտար Հայաստանին ավելացնել Իրանի հետ ապրանքաշրջանառությունն ու լուրջ շահաբաժիններ ստանալ: Տնտեսագետների կարծիքով ՝ այդ հնարավորությունը դեռ չի կորել։

<Ես համոզված եմ, որ առաջիկա տարիներին, երբ Իրանը դառնա կայուն հեռանկարային գործընկեր ԵԱՏՄ - ի համար, մենք՝ որպես միակ ցամաքային հարևան, Հյուսիս-Հարավ տրանսպորտային միջանցքի գործարկմամբ շոշափելի դիվիդենտներ կստանանք: Եվ դա նոր խթան կհանդիսանա տնտեսության զարգացման համար", - ասել է Սաֆարյանը։

Իր հերթին՝ "Այլընտրանք" հետազոտական կենտրոնի ղեկավար, տնտեսագիտության դոկտոր Թաթուլ Մանասերյանը դժգոհել է, որ վերջին տարիներին երկկողմ հարաբերությունների շրջանակներում նախաձեռնությունները բխել են բացառապես իրանական կողմից, ինչպես նաև՝ արտահանման և ներմուծման գործունեության համար անհրաժեշտ ենթակառուցվածքների և իրանական տնտեսության մասին պատկերացումների բացակայության առնչությամբ: "Մենք պետք է իրանական շուկայի, տնտեսության լուրջ ուսումնասիրություններ կատարենք, որպեսզի դա լինի ոչ թե միակողմանի ճանապարհ, այլ՝ երկկողմանի և փոխշահավետ", - ասել է Մանասերյանը:

Նա նշել է նաև հայկական բիզնեսի կողմից նախաձեռնողականության անհրաժեշտությունը։ Տնտեսագետի կարծիքով ՝ մեծ հեռանկարներ կան համատեղ ձեռնարկությունների ստեղծման և արտադրվող արտադրանքը Եվրասիական շուկա արտահանելու համատեքստում:

Զուգահեռ անցկացնելով Վրաստանի հետ, որը շահեկան վիճակում է տարանցիկ ներուժի պատճառով, Մանասերյանը նշել է, որ Իրանի համատեքստում Հայաստանը չպետք է պասիվ լինի:

Նշենք, որ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով ՝ Հայաստանի և Իրանի միջև առևտրաշրջանառությունը 2023 թվականի 10 ամիսների արդյունքներով աճել է 0,2 տոկոսով ՝ կազմելով 566,6 մլն դոլար։ Արտահանումը նվազել է 13,7 տոկոսով ՝ մինչև 79,2 մլն դոլար՝ ներմուծման 2,9 տոկոսով, մինչև 487,4 մլն դոլար աճի դեպքում։