Վահան Քերոբյան. Հայաստանը, Հնդկաստանը և Իրանն աշխատում են լոգիստիկ կապի ամրապնդման ուղղությամբ

Արմինֆո. Առաջիկա ամիսներին Իրանի և Հնդկաստանի հետ պետք է ստեղծենք լոգիստիկ սերտ կապ, որը հնարավորություն կտա Հնդկաստանից Հայաստան և հակառակը բեռները հասցնել 10 օրվա ընթացքում և ցածր գներով: Այդ մասին Հանրային հեռուստատեսությանը հարցազրույցում հաղորդել է էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը:

Նրա ասելով, դա թույլ կտա բիզնեսներին ավելի ակտիվ ներդրումային համագործակցություն եւ առեւտրային կապեր հաստատել։ Ընդ որում, նա նշել է, որ Հնդկաստանը շատ հետաքրքրված է եւ կարեւորում է Հայաստանի հետ հարաբերությունների զարգացումը՝ սկսած աշխատանքային շուկայից, վերջացրած խոշոր ներդրումային փոխգործակցությամբ: "Հնդկաստանն այսօր ակտիվորեն ներդրումներ է կատարում Հայաստանի ոսկերչական արդյունաբերության, մետալուրգիական արդյունաբերության մեջ, այն դեպքում, երբ հայկական բիզնեսը ներդրումներ է կատարում Հնդկաստանի ֆինանսական եւ այլ ոլորտներում", - նշել է նա:

Հարցազրուցավարի դիտարկմանը, թե Հայաստանի աշխատաշուկան ակտիվորեն համալրվում է Հնդկաստանի քաղաքացիներով, Քերոբյանն ընդգծել է, որ այդ աշխատատեղերը մինչև Հնդկաստանից աշխատանքային միգրանտների ներհոսքը չէին կարող համալրվել Հայաստանի քաղաքացիներով: <Բայց դեռ կան բազմաթիվ թափուր տեղեր: Եվ մենք տեսնում ենք, որ ավելի լավ է աշխատաշուկայում մրցակցային միջավայր ձևավորել, քան թույլ տալ, որ ընկերությունների աճը կանգ առնի աշխատուժի բացակայության պատճառով", - ասել է նա ։

Մինչդեռ, նշենք, որ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով, 2023 թվականի հունվար-սեպտեմբերին Հնդկաստանից Հայաստան ներդրումների զուտ հոսքն արձանագրվել է բացասական մակարդակում՝ 432.4 մլն դրամ կամ 1.1 մլն դոլար (ամբողջությամբ ՕՈՒՆ)՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի զրոյական ծավալի դիմաց։ Դոլարի նկատմամբ դրամի հաշվարկային փոխարժեքը 2023թ. սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ կազմել է 393,40 դրամ/$1:

ՀՀ մաքսային ծառայության տվյալներով՝ 2023 թվականի առաջին կիսամյակում Հայաստանից Հնդկաստան արտահանվող ապրանքների մաքսային արժեքը նվազել է 72,4% - ով ՝ մինչև 19,3 մլն դոլար, այն դեպքում, երբ ներմուծվող ապրանքների (Հնդկաստանից Հայաստան) մաքսային արժեքի աճը կազմել է 2,5 անգամ ՝ մինչև 178 մլն դոլար։

Նշենք, որ 2023 թվականի վերջին ՀՀ ԱԳ նախարարի տեղակալ Մնացական Սաֆարյանը "The Economic Times" պարբերականին տված հարցազրույցում հաղորդել էր, որ Հայաստանը բանակցություններ է վարում իրանական Չաբահար նավահանգստին միանալու վերաբերյալ, քանի որ ձգտում է մուտք ունենալ Հնդկաստան և Ասիայի այլ երկրներ։ "Հայաստանը, որի կապերը Նյու Դելիի հետ ռազմավարական մասշտաբներ են ձեռք բերում, առաջարկել է "Հյուսիս-Հարավին" զուգահեռ Պարսից ծոց-Սև ծով միջանցք ստեղծել Իրանի տարածքով կամ դառնալ ՄՏՄ-ի նոր ճյուղի մի մասը ՝ հնդիկ առևտրականներին Ռուսաստանի և Եվրոպայի հետ կապելու համար", - նշված է աղբյուրում:

Հիշեցնենք, որ դեռևս 2021 թվականի մարտին Իրանում Հնդկաստանի դեսպանը հայտարարել էր, որ երկիրը պատրաստվում է Հայաստանը ներառել իրանական Չաբահար նավահանգստով ստեղծվող "Հյուսիս - Հարավ" տրանսպորտային միջանցքում։

Իսկ Իրանը մտադիր է երկրի հարավում Օմանի ծոցում (Չաբահար նավահանգիստ) եւ Պարսից ծոցում (Բենդեր Աբբաս, Իմամ Խոմեյնի եւ Խորրամշահր նավահանգիստներ) տեղակայված նավահանգիստները միացնել Սեւ եւ Կասպից ծովերի նավահանգիստների հետ՝ իրանական երկաթուղիների ցանցի միջոցով: Ծոցի միացումը Սև ծովին կմիացնի չորս հիմնական ծովային ավազաններ, մասնավորապես ՝ Օմանի ծոցը, Կասպից ծովը (Իրան - Ադրբեջան), Սև ծովը (Վրաստան, Բուլղարիա) և Միջերկրական ծովը (Հունաստան): Հարավային Կովկասում Հայաստանը միակ երկիրն է, որը ԵԱՏՄ անդամ է և, հետևաբար, ծառայում է որպես ուղիղ կամուրջ Իրանի և դաշինքի միջև, ինչը հստակ ընդգծում է Պարսից ծոց - Սև ծով միջազգային տրանսպորտային և տարանցիկ միջանցքի կարևորությունն Իրանի համար: